ΜΙΧAΛΗΣ ΛΑΓAΝΗΣ
Σε μια προσπάθεια περιορισμού της αλόγιστης χρήσης πλαστικών, με σκοπό την οριστική απαγόρευση χρήσης τους στα μέσα του 2021, από την 1η Ιανουαρίου του ίδιου χρόνου κάθε τεμάχιο πλαστικής συσκευασίας ή σκεύους μιας χρήσης θα επιβαρύνεται με περιβαλλοντικό τέλος 0,04 ευρώ, σύμφωνα με πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος.
Αρκεί όμως μόνο αυτό για τον περιορισμό της χρήσης πλαστικών στην Ελλάδα;
Στη χωματερή καταλήγουν τα 4 στα 5 υπολείμματα πλαστικών. Η χώρα μας αναδεικνύεται ως μια από τις πιο ρυπογόνες χώρες στην Ευρώπη, όσον αφορά την παραγωγή και χρήση πλαστικών.
Πρόσφατες εκθέσεις διεθνών περιβαλλοντικών φορέων έδειξαν ότι η χώρα μας παράγει περίπου 700.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ετησίως. Δηλαδή καθένας από εμάς χρησιμοποιεί για οικιακή ή επαγγελματική χρήση κατά μέσον όρο 68 κιλά τον χρόνο.
Μπλε κάδοι... σκουπιδιών
Από το 2003, σε μια χρονική περίοδο όπου οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη γίνονταν αντικείμενο διαλόγου μόνο για τον σχολιασμό του... σεναρίου μιας καλής κινηματογραφικής ταινίας επιστημονικής φαντασίας, στις γειτονιές δίπλα στους παραδοσιακούς κάδους απορριμμάτων τοποθετήθηκαν οι περίφημοι μπλε κάδοι ανακύκλωσης, με σκοπό εκεί τα νοικοκυριά να ρίχνουν όλα τα υλικά που μπορούν να ανακυκλωθούν, όπως συγκεκριμένοι τύποι πλαστικών, γυαλί και χαρτί.
Στόχος του υπουργείου Περιβάλλοντος, βάσει των τότε Κοινοτικών Οδηγιών, ήταν έως το 2020 το 70% των χρησιμοποιούμενων πλαστικών στην Ελλάδα να ανακυκλώνεται. Εύλογα προκύπτει το ερώτημα αν αυτή η φιλόδοξη προσδοκία, 17 χρόνια μετά, έγινε πράξη. Η πραγματικότητα δείχνει ότι οι Έλληνες μάλλον παραμένουν αδιάφοροι για την ανακύκλωση, αφού οι περισσότεροι μπλε κάδοι κατέληξαν και αυτοί να είναι κοινοί σκουπιδοτενεκές.
Συνολικά, μόνο το 6% όλων των πλαστικών απορριμμάτων τοποθετείται σε μπλε κάδους και ως εκ τούτου τα περισσότερα πλαστικά απόβλητα είναι δύσκολο να ανακτηθούν και αποκτούν χαμηλότερη αξία για τη βιομηχανία ανακύκλωσης. Το μεγαλύτερο μέρος των απορριμμάτων (84%) καταλήγει σε χωματερές.
Εκτιμάται,ότι το 50% των απορριμμάτων στους μπλε κάδους είναι υπολείμματα, δηλαδή υλικά που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν και οδηγούνται τελικά για θάψιμο σε ΧΥΤΑ. Κύρια αιτία είναι η περιορισμένη εκπαίδευση των καταναλωτών σχετικά με τη σωστή διάθεση των απορριμμάτων.
Υποθαλάσσια χωματερή
Η εισροή τουριστών στις παραθαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας αυξάνει την παραγωγή απορριμμάτων έως και 26% κατά την περίοδο αιχμής.
Πρόσφατη έρευνα του ελληνικού παραρτήματος του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF Hellas) σχετικά με μόλυνση του ελληνικού οικοσυστήματος από τη χρήση και αλόγιστη απόρριψη των πλαστικών έδειξε ότι κάθε χρόνο διαρρέουν στο περιβάλλον σχεδόν 40.000 τόνοι πλαστικών απορριμμάτων.
Οι 11.500 τόνοι από αυτά καταλήγουν στη Μεσόγειο, εκ των οποίων το 28% προκύπτει από θαλάσσιες πηγές, όπως τα εγκαταλελειμμένα ή πεταμένα στους βυθούς αλιευτικά δίχτυα και άλλα προϊόντα αλιευτικού εξοπλισμού.
Σχεδόν το 70% αυτών των πλαστικών απορριμμάτων ρυπαίνει κάθε χρόνο τις ελληνικές ακτές. Η ελληνική οικονομία εκτιμάται ότι χάνει περίπου 26 εκατ. ευρώ ετησίως εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης, καθώς αυτή επηρεάζει την τουριστική, τη ναυτιλιακή αλλά και την αλιευτική οικονομία.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Άνδρου, όπου, εξαιτίας μιας ισχυρής νεροποντής που προκάλεσε την κατολίσθηση της παράνομης χωματερής του νησιού στη θέση Σταυροπέδα, το 2011, περίπου 400 στρέμματα του βυθού μετατράπηκαν σε έναν τεράστιο υποθαλάσσιο σκουπιδότοπο.
WWF Ελλάς: 17 προτάσεις
Πριν από λίγες ημέρες το WWF Ελλάς παρουσίασε έκθεση όπου αναλύει συνολικά 17 πολιτικά μέτρα που πρέπει να λάβει η χώρα μας, προκειμένου να μειωθεί η πλαστική ρύπανση και να προαχθεί με αποτελεσματικό τρόπο η κυκλική οικονομία. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, πολιτικές όπως
● η ριζική αναβάθμιση των συστημάτων διευρυμένης ευθύνης παραγωγού για τις συσκευασίες (βλ. μπλε κάδος),
● η θέσπιση συστήματος εγγυοδοσίας (DRS) για τις πλαστικές φιάλες,
● η θέσπιση του «πληρώνω όσο πετάω»,
● η επανεισαγωγή του τέλους ταφής για όλα τα απόβλητα που οδηγούνται σε ΧΥΤΑ,
● η επιβολή αυστηρών ποινών σε παραβάτες της νομοθεσίας για τα απόβλητα,
● η θέσπιση συστημάτων παρακολούθησης της διακίνησης αποβλήτων,
● η στροφή σε προϊόντα πολλαπλών χρήσεων,
● η μείωση των πλαστικών μιας χρήσης στις δημόσιες προμήθειες,
● η υποχρέωση των παραγωγών να παρέχουν ακριβή στοιχεία και να δέχονται ελέγχους κ.ά.
Για κάθε ένα από τα 17 μέτρα πολιτικής δημιουργήθηκε πίνακας αξιολόγησης, όπου βαθμολογούνται οι σημερινές επιδόσεις της χώρας μας, προκειμένου να γίνει σαφής η απόσταση που έχει να διανύσει η Ελλάδα για να αποτρέψει την πλαστική ρύπανση και να βελτιώσει τις κακές πρακτικές στην παραγωγή και εμπορία πλαστικών. Αυτός ο πίνακας θα ανανεώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
«Όπως προκύπτει, η Ελλάδα χρειάζεται να καταβάλει μεγάλη προσπάθεια για να εφαρμόσει αποτελεσματικά τα απαραίτητα μέτρα πολιτικής. Με τη συγκεκριμένη έκθεση, το WWF Ελλάς αποδεικνύει πως τα ημίμετρα στη διαχείριση των πλαστικών δεν μπορούν πλέον να αποτελούν επιλογή της χώρας» σημειώνει ο Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος του WWF Ελλάς για θέματα αποβλήτων.
Πηγή: http://www.topontiki.gr
