Ο ηρωικός θάνατος των Σουλιωτών στο Κούγκι – Όταν ο καλόγερος Σαμουήλ και 5 Σουλιώτες ανατινάχθηκαν για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων
Το 1803 ο Αλή Πασάς έδωσε εντολή για επιθέσεις εναντίον των Σουλιωτών. Μετά από αλλεπάλληλες επιθέσεις οι Τουρκαλβανοί κατέλαβαν το Σούλι. 600 Σουλιώτες, υπό την ηγεσία του Φώτη Τζαβέλλα, ο οποίος είχε διακριθεί για τον ηρωισμό του στο πεδίο των μαχών, είχαν ταμπουρωθεί στο Κούγκι, όπου βρισκόταν η αποθήκη με προμήθειες και πολεμοφόδια για τη συνέχιση του αγώνα. Ωστόσο, μετά από μερικές ημέρες, τα τρόφιμα εξαντλήθηκαν και οι Σουλιώτες ήρθαν σε συμφωνία με τον Αλή Πασά, ο οποίος είχε χάσει πολλούς άντρες και τους εγγυήθηκε ότι θα τους άφηνε να φύγουν από το Κούγκι.
Οι μοναδικοί που έμειναν πίσω ήταν ο μοναχός Σαμουήλ μαζί με πέντε Σουλιώτες, οι οποίοι ήταν βαριά τραυματισμένοι και σε μεγάλη ηλικία. Δεν σκόπευαν να παραδοθούν στους άντρες του Αλή Πασά. Όταν οι απεσταλμένοι των Τούρκων ανέβηκαν στο Κούγκι για να καταλάβουν την μπαρουταποθήκη, ο Σαμουήλ έβαλε φωτιά στο μπαρούτι και τίναξαν στον αέρα την αποθήκη.
Σύμφωνα με τον Περραιβό, πριν από την ανατίναξη ένας Τουρκαλβανός είπε στον Σαμουήλ:
«Πόσα κολαστήρια στοχάζεσαι καλόγερε, θα σε κάμει ο Βεζίρης οπόταν σε βάλει εις το χέρι, από το οποίο και δε γλιτώνεις;» και ο καλόγερος του απάντησε:
«Δεν είναι άξιος ο Βεζίρης, να πιάσει άνθρωπον, όστις εκτός οπού δε φοβάται, γνωρίζει και άλλον δρόμον: του θανάτου…» και ανατίναξε την αποθήκη.
Οι Σουλιώτες είχαν φύγει από το Κούγκι χωρισμένοι σε τρία τμήματα. Πολλοί κατάφεραν να φτάσουν στην Πάργα και την Κέρκυρα, όμως μετά την ανατίναξη της αποθήκης από τον Σαμουήλ, Σουλιώτες δέχθηκαν επιθέσεις από τους Τουρκαλβανούς και γυναικόπαιδα περικυκλώθηκαν στο Ζάλογγο και έπεσαν από τον γκρεμό για να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού.
Ο ηρωισμός του Σαμουήλ και των Σουλιωτών υμνήθηκε από το έθνος και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τους επόμενους αγώνες των Ελλήνων κατά του τουρκικού ζυγού.
Ο ποιητής Αριστοτέλης Βαλαωρίτης τους αφιέρωσε το ποίημα “Ο Σαμουήλ”.
Διαβάστε ένα μέρος του ποιήματος:
-Καλόγερε, τι καρτερείς κλεισμένος μες στο Κούγκι;
Πέντε νομάτοι σόμειναν – κ’ εκείνοι λαβωμένοι!
Κ’είναι χιλιάδες οι εχθροί που σ’ έχουνε ζωσμένον!
Έλα να δώσης τα κλειδιά, πέσε να προσκυνήσης,
κι αφέντης ο Βελήπασας δεσπότη θα σε κάμη!
Έτζι ψηλά από το βουνό φωνάζει ο Πήλιο Γκούσης…
Κλεισμένος μες στην εκκλησά βρίσκετ’ ο Σαμουήλης,
κι αγέρας παίρνει τη φωνή του Πήλιου του προδότη.
Χωρίς ψαλμούς καί θυμιατά, χωρίς φωτοχυσία,
γονατισμένοι, σκυθρωποί, μπρος στην Ωραία Πύλη,
πέντε Σουλιώτες στέκονται με το κεφάλι κάτου.
Βουβοί – δέν ανασαίνουνε. και βλέπεις κάπου-κάπου
όπου ένα χέρι σκώνεται και κάνει το σταυρό του.
Ακίνητα στο μάρμαρο σέρνονται τα σπαθιά τους –
σπαθιά που τόσο εδούλεψαν γιά το γλυκό τους Σούλι!
Δε φαίνετ’ο καλόγερος. μόνος του στ’ άγιο Βήμα
προσεύχετο κ’ετοίμαζε τη μυστική θυσία.
Σφιχτά-σφιχτά στα χέρια του εβάστα το Ποτήρι
και μύρια λόγι’ απόκρυφα έλεγε του Θεού του.
Τα μάτια κατακόκκινα απ’ τες πολλές αγρύπνιες
εκοίταζαν ακίνητα το Σώμα και το Αίμα….
*Στη κεντρική φωτογραφία απεικονίζονται κέρινα ομοιώματα του Παύλου Βρέλλη που αποτυπώνουν τους Σουλιώτες πριν από τη θρυλική ανατίναξη της αποθήκης.
Άννα Καρατάσιου
Πηγή: https://thecaller.gr/xronomixani/to-iroiko-telos-ton-soylioton-sto-koygki-otan-o-kalogeros-samoyil-kai-5-soyliotes-anatinachthikan-gia-na-min-pesoyn-sta-cheria-ton-toyrkon/
