ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΘΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ: Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ!

Επιμέλεια: Πατέρας Τσαμπίκος Π. Πετρόπουλος

• Γράφει η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια*

H μεγάλη γιορτή του Πάσχα πλησιάζει, φέρνοντας μαζί της το μήνυμα της Ανάστασης, της ανανέωσης και της ελπίδας. Η Κυριακή του Πάσχα αποτελεί σημαντική πηγή έμπνευσης και εσωτερικής ανάτασης για τον άνθρωπο.
Από τα ματωμένα σεντόνια στον άδειο τάφο του Κυρίου, ο κόσμος σηματοδότησε τότε μια διαφορετική εποχή καινούργιων γενναίων ξεκινημάτων. Το μήνυμα της αγάπης, της πίστης και της ελπίδας αντηχεί σε όλο τον κόσμο.

Ο Ντοστογιέφσκι, στους ‘Αδελφούς Καραμαζώφ’ είπε: ‘χωρίς Θεό, όλα επιτρέπονται’, αλλά η γιορτή του Πάσχα δηλώνει ‘Με το Θεό, όλα είναι δυνατά’. Πρόκειται για ένα μήνυμα ελπίδας που ξεπερνάει τους περιορισμούς μας και θριαμβεύει πάνω στους χειρότερους φόβους μας. Αυτό είναι το πραγματικό νόημα του Πάσχα.

Το νόημα της Μεγάλης Εβδομάδας

Η εβδομάδα των παθών, όπως επίσης αποκαλείται η Μεγάλη Εβδομάδα, σηματοδοτεί, πέρα από το θρησκευτικό της νόημα, την έναρξη μιας εποχής σκέψης και περισυλλογής για τους περισσότερους ανθρώπους.

Είναι η εβδομάδα κατά την οποία ακόμα και άτομα τα οποία δεν εκκλησιάζονται τακτικά αισθάνονται την ανάγκη να πάνε στην εκκλησία, ν’ ανάψουν ένα κεράκι και να σκύψουν συλλογισμένοι το κεφάλι μπροστά στα εικονίσματα.

Γιατί όμως συμβαίνει κάτι τέτοιο; Ποιος είναι ο λόγος που το άτομο αισθάνεται ξαφνικά αυτή την ανάγκη να πάει στην εκκλησία; Γιατί συγκεκριμένα αυτή την εβδομάδα που συνδέεται με τη γιορτή του Πάσχα και όχι ενδεχομένως κάποια άλλη;

Τα πάθη του Χριστού, σε ψυχολογικό επίπεδο, συμβολίζουν τα πάθη που περνάει κάθε άνθρωπος. Πρόκειται για μια υπενθύμιση ότι, όσο καλά και αν πάει η ζωή κάποιου, υπάρχουν πάντα οι δύσκολες στιγμές, τα πράγματα που δεν μπορεί κανείς να ελέγξει, οι συγκυρίες ή τα δυσάρεστα που συμβαίνουν ξαφνικά και ταράζουν την ομαλή ζωή και τη ρουτίνα.

Η Μεγάλη Εβδομάδα συμβολίζει τη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπου, τα προσωπικά πάθη που βασανίζουν τον κάθε ένα και του θυμίζει με αμείλικτο τρόπο τις ανθρώπινες αδυναμίες.

Το προσωπικό νόημα του Πάσχα

Κόκκινα αβγά, μοσχοβολιστά τσουρέκια, ο παραδοσιακός οβελίας, τα κοκορέτσια, η ευκαιρία απόδρασης στο χωριό: για τους περισσότερους, το Πάσχα είναι μια όμορφη ανοιξιάτικη γιορτή που προσφέρει την ευκαιρία να περάσουμε τη μέρα με την οικογένειά μας και να ευχαριστηθούμε με το όσα έχουμε.

Όμως, η γιορτή αυτή είναι κάτι περισσότερο από αυτή την απλή ευχαρίστηση. H μεγάλη αυτή γιορτή της χριστιανοσύνης έχει όμως και προσωπικό νόημα για το κάθε άτομο, γιατί αγγίζει τα βαθύτατα υπαρξιακά θέματα του πόνου, της δυστυχίας, του δεινοπαθήματος, και του θανάτου.

Είναι μια ευκαιρία για να κάνει κανείς την ενδοσκόπησή του, για να ρίξει μια διεισδυτική ματιά στον εσωτερικό του κόσμο και να αναλογιστεί για την πορεία του, τις αξίες του και τους στόχους του.

Η Εβδομάδα των Παθών που καταλήγει στην Ανάσταση έχει ένα βαθύ ψυχολογικό νόημα: το πέρασμα από τα πάθη στη λύτρωση και τον εορτασμό της ανανέωσης και της ανάτασης.

Το πάθος, ο πόνος οι προδοσίες, οι πειρασμοί, οι πλάνες, οι προσκολλήσεις, οι απoγοητεύσεις, οι δυσκολίες, ο θάνατος είναι το ψυχολογικό τοπίο μέσα στο οποίο ζει ο άνθρωπος και το οποίο ζει μέσα μας.

Ξεπερνώντας όλα αυτά τα στοιχεία μπορούμε να ξαναδημιουργήσουμε το ατομικό μας ψυχολογικό τοπίο, να ανανεωθούμε και να δώσουμε νέο νόημα στη ζωή μας. Δεν είναι τυχαίο ότι η γιορτή του Πάσχα συμπίπτει με την Aνοιξη, όταν η φύση ξυπνά από τη χειμερία νάρκη της και περνά στην περίοδο της γονιμότητας και της ευφορίας.

Ψυχολογικά, αυτή η γιορτή συμβολίζει και μια ευρύτερη ψυχική διαδικασία της εξάλειψης και της αναγέννησης: εγκαταλείπουμε όλα όσα είμαστε και δεν μας αρέσουν και προσπαθούμε να κερδίσουμε κάτι νέο, να αναγεννηθούμε ψυχολογικά με διαφορετικό τρόπο.

Ο άνθρωπος είναι φυλακισμένος των συνηθειών του, των φόβων του, της αρνητικότητας και της επιφυλακτικότητάς του, αλλά πάντα έχει τη δυνατότητα να αποδράσει με το να πάψει να φοβάται τους εσωτερικούς κι εξωτερικούς ‘εχθρούς’ του, με το να πάψει να φοβάται το γεγονός ότι έχει να κουβαλήσει τον προσωπικό του σταυρό και αντέξει τον πόνο.

Ο άνθρωπος θα πρέπει να εγκαταλείψει την αυτολύπηση και το αυτομαστίγωμα και να είναι διατεθειμένος να ξεπεράσει τα προσωπικά του όρια, τις δυσκολίες του, την ψυχολογική τελμάτωσή του, και την έλλειψη νοήματος στη ζωή του.

Ο άνθρωπος χρειάζεται κάτι που θα τον υποκινήσει, αυτό το σποράκι που θα φυτρώσει και θα θεριέψει μέσα του: πάθος σε αυτό που κάνει, πίστη κι ελπίδα σε κάτι, ενδιαφέροντα και όνειρα.

Το μήνυμα της Ανάστασης έρχεται να μας θυμίσει με πολύ επίκαιρο τρόπο ότι, παρ’ όλες τις δυσκολίες, τις αντιξοότητες, ακόμα και το θάνατο γύρω μας, ωστόσο μπορούμε ν’ αλλάξουμε τον εαυτό μας στον βαθμό που επιθυμούμε κάτι τέτοιο και ρισκάρουμε να το πραγματοποιήσουμε.

*Η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, είναι επιστημονική συνεργάτις της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, των ΗΠΑ.

Πηγή: https://www.in.gr/