ΖΑΝ ΜΟΡΕΑΣ: Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΠΟΥ ΠΡΩΤΟΣΤΑΤΗΣΕ ΣΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΓΑΛΛΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ!

Ο Ζαν Μορεάς, ψευδώνυμο του Γιάννη Παπαδιαμαντόπουλου ήταν Ελληνικής καταγωγής ποιητής που πρωτοστάτησε στο κίνημα του γαλλικού συμβολισμού.
Γιος του νομικού Αδαμαντίου Παπαδιαμαντόπουλου και εγγονός του πρόκριτου και Φιλικού Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου. Πραγματοποίησε νομικές σπουδές στη Γερμανία (Μόναχο) και τη Γαλλία (Παρίσι). Γεννήθηκε στις 15 Απρίλη του 1856 στην Αθήνα και πέθανε στις 31 Μαρτίου του 1910 στο Παρίσι.

[Η πρώτη επιρροή της Γαλλικής ποίησης]

Πρόωρα εμπνευσμένος από μια Γαλλίδα γκουβερνάντα που ενστάλαξε μέσα του το πάθος για τη γαλλική ποίηση, ο Μορεάς μετακόμισε στο Παρίσι το 1879, για να γίνει μια γνώριμη φιγούρα στους λογοτεχνικούς κύκλους που συχνάζαν στις καφετέριες και των κριτικών στις λογοτεχνικές σελίδες των εφημερίδων.

Από τότε επισκέφθηκε την γενέτειρα του δύο φορές μια το 1897 για να συμμετάσχει στον ελληνοτουρκικό πόλεμο και μια το 1906 για να παρακολουθήσει παράσταση του θεατρικού του έργου Ιφιγένεια εν Ταύροις από το θίασο του ζεύγους Συλβαίν στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

[Η λογοτεχνική του παρουσία στην Ελλάδα]

Πριν ο Μορεάς μεταναστεύσει στη Γαλλία, δημοσίευσε ένα τόμο με στίχους, τον “Turtledoves and Vipers” (1878 «Τρυγόνια και οχιές»), στα ελληνικά και τα γαλλικά την οποία υπέβαλε στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό το 1873 και δημοσίευσε το 1878 σε ηλικία 22 μόλις ετών.

Με το πραγματικό του όνομα δημοσίευσε τα νεανικά του ποιήματα και άρθρα στο περιοδικό της εποχής Αττικός Μηνύτωρ έκανε μεταφράσεις των έργων Φάουστ του Goethe, Η φωλιά των κοράκων του A.Houssay ορισμένων ποιημάτων του Heinrich Heine, προλόγισε την έκδοση του έργου του Αλέξανδρου Σούτσου Ατίθασος ποιητής, και συμμετείχε στην κριτική διαμάχη μεταξύ Άγγελου Βλάχου και Εμμανουήλ Ροΐδη το 1877.

Ζαν Μωρεάς (Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος). Ξυλογραφία του Achille Ouvré.

[Η περίοδος του Συμβολισμού]

Είχε εκδώσει δύο μανιφέστα, ένα στην XIXe Siècle (11, Αυγούστου 1885) και ένα στο λογοτεχνικό συμπλήρωμα της Le Figaro (18 Σεπτεμβρίου 1886), το οποίο βοήθησε να καθιερώσει το όνομα συμβολισμός για το κίνημα που αναπτύσσονταν και να αντικαταστήσει το Decadence. Το 1886, με τον Gustave Kahn και τον Paul Adam, ίδρυσε το περιοδικό Le Symboliste.

Ο πρώτος εξ ολοκλήρου Γαλλικός τόμος του, ο Les Syrtes (1884) και ο Les Cantilènes το (1886), ήταν σταθερά προσηλωμένοι στο Decadent και την αισθητική του συμβολισμού. Στον πρόλογο του “Le Pèlerin Passione” (1891) , ωστόσο ο Μορεάς άρχισε να εγκαταλείπει τον Συμβολισμό και εκεί ζήτησε την επιστροφή στο πνεύμα του κλασικισμού.

[Η στροφή στον κλασικισμό]

Ο Μορεάς ίδρυσε την Ecole Romane («Ρομανική Σχολή») και, μαζί με τους μαθητές του, Raymond de la Tailhède, Maurice du Plessys, Ernest Raynaud, και Charles Maurras, επανήλθε στις κλασικές φόρμες και τη θεματολογία εγκαταλείποντας τον ελεύθερο στίχο και χρησιμοποιώντας κλασικές πηγές έμπνευσης.

Énone au clair visage (1893) και Εριφύλη (1894) είναι αντιπροσωπευτικά της δουλειάς του Μορέως κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μαζί με άλλα ποιήματα, που αργότερα συλλέχθηκαν ως Poèmes et sylves, 1886-1896 (1907 «Ποιήματα και δάση»).

Ο Ζαν Μορεάς από τον γλύπτη Θεόδωρο Παπαγιάννη

Ο Μορεάς έγραψε ένα θεατρικό έργο, την Ιφιγένεια εν Αυλίδι (1903), το οποίο ήταν στενά εμπνευσμένο από τον Ευριπίδη και το οποίο συνάντησε μεγάλη επιτυχία όταν παρουσιάστηκε στο théâtre antique of Orange και στη συνέχεια στη σκηνή του Ωδείου του Παρισίου. Στην τελευταία του εργασία ο Μορεάς, Les Stances (1899-1920? “Οι στροφές”), η πνευματική ανάπτυξη του εξιστορείται με έντονη ακόμη την μελαγχολία του κλασικισμού.

[Τα τελευταία του χρόνια]

Προς το τέλος της ζωής του πήρε τη γαλλική υπηκοότητα και ήταν υποψήφιος της Γαλλικής Ακαδημίας των Αθανάτων. Πέθανε από ασθένεια του ήπατος στο Παρίσι το 1910, ενώ η σορός του αποτεφρώθηκε σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του.

[Το ποίημα του Ζαν Μορέα «Η ΖΩΗ»]

Η ΖΩΗ

Μην αποκαλέσετε τη ζωή ένα χαρούμενο τσιμπούσι

Είτε σαν να επρόκειτο για ένα ασήμαντο πνεύμα

Είτε για μια άδεια ψυχή

Κυρίως μην την αποκαλέσετε ποτέ: μια ατέλειωτη δυστυχία

Αν και τολμά τόσο λίγο

Που σύντομα αυτή η τόλμη της στερεύει.

–

Δακρύστε όπως το κρύο αεράκι ή το κύμα σκάει στην άμμο

Γευτείτε κάθε ηδονή

και κάθε πικρία της

Και αποφανθείτε: είναι χειμαρρώδης επειδή είναι η σκιά ενός ονείρου

Πηγή: https://apodyoptes.com