Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 6 Ιανουαρίου του 1966. Σύσσωμη η πολιτική ηγεσία του τόπου και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είχαν προγραμματίσει να βρίσκονταν στο λιμάνι του Πειραιά, όπου θα τελούνταν ο αγιασμός των υδάτων. Όμως δεν θα ήταν μόνον αυτοί. Η πρωτοφανής λαϊκή κινητοποίηση τρόμαξε τους επίσημους! Η «Αποστασία» τουςέφερνε «όλους» στον Πειραιά, για να διαμαρτυρηθούν!
Ο αρχηγός της Ένωσης Κέντρου, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο πρωθυπουργός του 53% που είχε εξαναγκαστεί σε παραίτηση από τον βασιλιά τον Ιούλιο του 1965 θα ήταν κι αυτός εκεί! Το πλήθος που προέβλεπαν ότι θα συρρεύσει στον Πειραιά και το πάθος που ξεχείλιζε, υποχρέωσαν τον Κωνσταντίνο και τους κυβερνητικούς επισήμους να αποφύγουν το Λιμάνι και να προτιμήσουν το γειτονικό (τότε) Τουρκολίμανο.
Ο λαός όμως είχε πάει στον Πειραιά. Οι επιτελείς της νωσης Κέντρου υπολόγισαν το αγανακτισμένο πλήθος σε 300.000 ανθρώπους! Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Associated Press μετέδωσε για 40.000 συγκεντρωμένους, ενώ η αστυνομία τους υπολόγισε σε 10.000.
«Σεισμό» χαρακτήρισε τη συγκέντρωση ο Γεώργιος Παπανδρέου, που έφθασε στον τόπο της τελετής συνοδεία μεγάλης πομπής αυτοκινήτων από το Καστρί. Ο Παπανδρέου είχε διαισθανθεί πως ήταν η ευκαιρία προκειμένου να κάνει επίδειξη δύναμης κατά του Παλατιού.
Και η αγανακτισμένη ΕΔΑ ήταν εκεί!
Ο κόσμος παραληρούσε· είχε καταλάβει όλες τις οδούς που οδηγούσαν στο Λιμάνι. Μετά το τέλος του αγιασμού, οι λιμενικοί πρότειναν στον Γεώργιο Παπανδρέου να αναχωρήσει με πλοιάριο, αλλά εκέινος προτίμησε να «διέλθει εν μέσω των επευφημούντων οπαδών του». Στην τελετή συμμετείχε επίσης και αντιπροσωπεία της ΕΔΑ, με επικεφαλής τον βουλευτή Μίκη Θεοδωράκη. Η Αριστερά ήταν ιδιαίτερα ενοχλημένη με τον βασιλιά Κωνσταντίνο, ο οποίος στο πρωτοχρονιάτικο διάγγελμά του είχε χαρακτηρίσει «μίασμα» τον κομμουνισμό.
Επεισοδιακή χρονιά (και) το 1966. /copyright Ap Photos
Πεδίο μάχης ο Πειραιάς
Και ενώ όλα έδειχναν ότι θα κυλήσουν ομαλά, στη διασταύρωση των οδών Γεωργίου Α’ και Βασιλέως Κωνσταντίνου (Ηρώων Πολυτεχνείου τώρα) προκλήθηκαν τα πρώτα επεισόδια μεταξύ του πλήθους και της αστυνομίας. Η επίθεση των αστυνομικών υπήρξε ιδιαίτερα σκληρή εναντίον μιας ομάδας οπαδών της ΕΔΑ. Τα επεισόδια, όσο περνά η ώρα, γενικεύονται και ο Πειραιάς θυμίζει πεδίο μάχης. Ανάμεσα στους διαδηλωτές που συγκρούονται με τους αστυνομικούς είναι και ο Μίκης Θεοδωράκης ο οποίος χτυπιέται βάναυσα.
Ξύλο, τραυματισμοί και συλλήψεις σημαδεύουν τους εορτασμούς με την κυβέρνηση να κάνει λόγο για οχλοκρατική συγκέντρωση: «…Και η Αστυνομία υπεχρεώθη, δεχθείσα μάλιστα απρόκλητον επίθεσιν, να προστατεύση την κυκλοφορίαν και την ελευθερίαν των πολιτών».
Η ώρα της «Ρωμιοσύνης»
Όταν μετά τα επεισόδια της 6ης Ιανουαρίου 1966 ο Θεοδωράκης επιστρέφει στο σπίτι του, χτυπημένος, με τα ρούχα του γεμάτα αίματα και πηγαίνει κατ’ ευθείαν στο Γραφείο του. Την επομένη, 7 Ιανουαρίου 1966, ο Μίκης Θεοδωράκης ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι άρχισε να μελοποιεί εννέα ποιήματα από τη «Ρωμιοσύνη» του Γιάννη Ρίτσου, με αφορμή τα γεγονότα του Πειραιά: «Έπιασα στα χέρια μου τα χειρόγραφα και όταν διάβασα το στίχο «Αυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό», είπα πως έφτασε η ώρα της Ρωμιοσύνης και έκατσα στο πιάνο».
Τα υπόλοιπα τα καθαγίασε η Ιστορία και τα εκτίναξε στα σύννεφα του θρύλου η δωρική φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση!
Πηγή: https://www.ethnos.gr/
