- Γράφει ο Βασίλης Αικατερίνης*
Βασίλης Αικατερίνης
Κατηγορούμε την παιδεία για τα δεινά που ελαύνουν όπως τα αυτοκίνητα για το καυσαέριο που εκπέμπουν μολύνοντας το περιβάλλον. Είμαστε τόσο προσκολλημένοι, σε βαθμό εξάρτησης, με τα στεγανά που αποτρέπουν μεν την κοινωνική αποδιάρθρωση, προσφέρουν ένα δίχτυ βραχυτελούς προστασίας, τηρούν ευλαβικά κάποια ιδανικά – επιβαρύνοντας δε τη φυσική εξέλιξη, κωφεύουν στις νέες ανάγκες της πραγματικότητας, απέχουν απ’ τις προσπάθειες μεταρρυθμίσεων, κι έτσι ανεχόμαστε μια σειρά από αρτιοσκληρυντικές νοοτροπίες οι οποίες σκληροτράχηλες στο να καταπολεμηθούν γεννούν καταστάσεις που αποβαίνουν συν τω χρόνω μοιραίες.Ένα μονοδιαίο πρόβλημα που στην πολυεπίπεδη καθημερινότητά μας εξαπλώνεται ραγδαία, μετουσιώνεται ύπουλα σε μοχλός εύκολων επιλύσεων, εγκαθίσταται ως άσχημη συνήθεια στις συνειδήσεις, μεταμφιέζεται ως μη πρόβλημα.
Στοκάρουμε ρωγμές σ’ ένα οίκημα που πλήττεται συχνότατα από μικροσεισμούς. Σκαρφιζόμαστε ένα σωρό ευρεσιτεχνίες για να παραμερίσουμε, ακόμη κι αν ξέρουμε πως σύντομα θα έρθουμε ξανά αντιμέτωποι, εμπλοκές που φαίνονται απλές αλλά δεν είναι. Η ουσιαστική κι ακώλυτη αναζήτηση των βαθύτερων λύσεων εξοστρακίζεται απ’ τον συλλογικό νου μέσω των έμμονων σκέψεων της καθολικής μεταβολής που πρέπει να εφαρμοστεί στις ζωές μας, κι αυτό καθιστά δυσάρεστη τη συνειδητοποίηση αυτή, πόσο μάλλον την όποια προσπάθεια εκτέλεσης. Μας φοβίζουν οι αλλαγές, οι άφθαρτες, καινούργιες βλέψεις, οι παρακαμπτήριες οδοί επειδή δεν είναι δοκιμασμένες, δεν έχουμε πειραματιστεί μ’ ένα μοντέλο ζωής όπου στις συνέπειές του να είμαστε ασφαλώς ανεπηρέαστοι· θέλουμε το οικείο, το τετριμμένο, αυτό με το οποίο μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με κόπο βέβαια αλλά μ’ ένα επενδυμένο τζογάρισμα που θα φέρει σίγουρα αποτελέσματα στο κοντινό μέλλον.
Στην παιδεία, για παράδειγμα, όπου αυτές τις μέρες χιλιάδες νεανικές καρδιές ριγούν στην ψυχοφθόρα διαδικασία των Πανελλαδικών εξετάσεων, τα εκ θεμελίων και δεκαετιών άλυτα προβλήματα συνεχίζουν να βασανίζουν. Τι μπορεί να βελτιωθεί όταν αποβλέπουν οι γονείς στην με κάθε μέσο και τρόπο (θεμιτό κι αθέμιτο) απόκτηση του πολυπόθητου πτυχίου, οι καθηγητές περιορίζονται γύρω απ’ το ασφυκτικό πλαίσιο των επαγγελματικών τους δυσκολιών και διεκδικήσεων και οι μαθητές-φοιτητές σε οτιδήποτε άλλο, μη ενδιαφερόμενοι πια για ουσιώδης μάθηση και αντιμέτωποι με την προδιαγεγραμμένη δυστοπία της ανεργίας μπροστά τους; Μέσα σ’ αυτή τη δυσφορική πραγματικότητα καλείται να ζήσει ο νέος σήμερα, φορτωμένος απ’ όλα τα βάρη κι ανήμπορος να τα βάλει μ’ αυτά τα μεγάλα θηρία, κι έτσι θα συνεχίσει ν’ ανακυκλώνει μια καθόλα στενάχωρη ομάδα προβλημάτων, με πιτσιλίσματα βελτιώσεων, που όλο και θα διογκώνεται.
Δεν είναι ένα πρωτόγνωρο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης συμπεριφοράς η απουσία αποφασιστικότητας όταν αυτή καλείται να τα βάλει με τον ογκόλιθο της συνήθειας. Τι μπορούμε όμως να περιορίσουμε αυτοστιγμεί, να εξελίξουμε στην πράξη, απαλλαγούμε πιο γρήγορα, ανορθώσουμε γνήσια όταν βρισκόμαστε εμπρός στα άβολα ερωτήματα;
*Απόφοιτος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών
