Κυριακή 25 Ιουνίου 2023

1844: ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΡΑΤΗΣΑΝ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΗΝΕΣ ΚΙ ΕΙΧΑΝ 800 ΝΕΚΡΟΥΣ!


Συντάκτης: Newsroom

Κάθε αρχή και δύσκολη. Μόνο που οι πρώτες εκλογές στην Ελλάδα το 1844 δεν είχαν μόνο δυσκολίες, αλλά και γύρω στους 800 νεκρούς από αιματηρές συμπλοκές και τοπικές επαναστάσεις που χρειάστηκε τη συνδρομή του στρατού για να καταπνιγούν.
Τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτές συνοπτικά:
* 3 Σεπτεμβρίου 1843 γίνεται η Επανάσταση που υποχρεώνει τον Βασιλιά Όθωνα να δεχτεί το Σύνταγμα.
*1η Νοεμβρίου 1843 εκλέγονται οι 244 πληρεξούσιοι μέλη της Εθνοσυνέλευσης που θα διαμόρφωνε το νέο Σύνταγμα. Ήταν εκλογές βίας και νοθείας, Χωροφύλακες, καπεταναίοι πίεζαν τον πληθυσμό να ψηφίσει τους δικούς τους υποψήφιους.
*8 Νοεμβρίου αρχίζει η επεξεργασία του νέου Συντάγματος το οποίο ψηφίζεται στις 19 Φεβρουαρίου 1844 και στις 18 Μαρτίου ορκίζεται πίστη σε αυτό ο Όθων. Στις 25 Μαρτίου ψηφίζεται ο εκλογικός νόμος.
*Το Σύνταγμα βλέπει κυβέρνηση εκλεγμένη από το λαό. Όχι όλο το λαό. Δικαίωμα ψήφου είχαν οι άνω των 25. Δεν μπορούσαν να ψηφίσουν όσοι ήταν φυλακισμένοι και αυτοί που δεν είχαν μόνιμο επάγγελμα. Δικαίωμα εκλογής είχαν όσοι διέθεταν περιουσία ικανή να θρέψει την εκλογική τους περιφέρεια!
Η χώρα, μικρή τότε, χωρίστηκε σε 92 περιφέρειες, όσες και οι επαρχίες της. Θα έστελναν 244 πληρεξούσιους όπως ονομαζόντουσαν οι βουλευτές.
Για κάθε 10.000 κατοίκους αντιστοιχούσε κι ένας βουλευτής. Οι άνω των 30.000, το Ναύπλιο στην συγκεκριμένη περίπτωση θα έστελνε τέσσερις. Τα ρουσφέτια άρχισαν νωρίς. Η Ύδρα αποφασίστηκε να στείλει 3 βουλευτές, οι Σπέτσες δύο, οι «εν Ελλάδι Ψαριανοί» δύο, ενώ έναν βουλευτή θα εξέλεγαν και οι 25 καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών!
Στις εκλογές υπάρχει μια παγκόσμια, ίσως, πρωτοτυπία. Θα κρατούσαν οκτώ μέρες, αλλά κάθε περιφέρεια θα καθόριζε τον χρόνο των εκλογών. Άρχισαν Μάιο και ολοκληρώθηκαν Αύγουστο!

Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

Στη διάρκεια των εκλογών άλλαξε και η κυβέρνηση. Ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος παραιτήθηκε. Η υπόθεση φαίνεται ότι ήταν… στημένη από το παλάτι.

Ο Δημήτριος Καλλέργης ζητά από τον Όθωνα Σύνταγμα στις 3 Σεπτεμβρίου 1843

Υποψήφιος του Μαυροκορδάτου ήταν ο Δημήτριος Καλλέργης, ο πρωταγωνιστής της Επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου και «κόκκινο πανί» για το Παλάτι. Τα περισσότερα εκλογικά κέντρα στεγάζονταν σε εκκλησίες. Ο Καλλέργης εκείνο το πρωί της 4ης Αυγούστου πήγε να ψηφίσει στην Αγία Ειρήνη, όπου τον περίμεναν οι οπαδοί του Κωλέττη. Άρχισαν οι αποδοκιμασίες, έσπευσαν οι οπαδοί του Μαυροκορδάτου και ξεκίνησαν οι ταραχές. Επιτόπου έφθασε και ο Όθωνας που συνέστησε στον Καλλέργη να απομακρυνθεί. Αμέσως μετά οι οπαδοί του Κωλέττη άρχισαν να γυρίζουν στους κεντρικούς δρόμους και να ζητούν την παραίτηση της κυβέρνησης. Ο Όθων ουσιαστικά παραίτησε τον Μαυροκορδάτο και ανέθεσε την πρωθυπουργία στον Κωλέττη!


Μέχρι τότε η εξουσία, δηλαδή ο Μαυροκορδάτος είχε τον πρώτο λόγο στην νοθεία. Τώρα η δυνατότητα πέρασε στα χέρια του αντιπάλου του.
Το πιο συνηθισμένο φαινόμενο νοθείας ήταν να μην αφήσουν τον ψηφοφόρο να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα. Ταυτότητες, εκλογικοί κατάλογοι και τα σχετικά ήταν περίπου άγνωστα. Πολλοί εκλογικοί αντιπρόσωποι αμφισβητούσαν την ηλικία ή το τι σημαίνει «μόνιμη εργασία» κι ο ψηφοφόρος έφευγε άπρακτος.
Ελάχιστες κάλπες έφθασαν στην Αθήνα σφραγισμένες. Οι περισσότερες ήταν ανοιχτές. Ένας μάλιστα κυβερνητικός βουλευτής επικαλέστηκε το «φαινόμενο της διαστολής» ως κύρια αιτία που άνοιγαν οι κάλπες. Χώρια που πολλοί οπλαρχηγοί στη διαδρομή τις άρπαζαν, τις άνοιγαν κι έριχναν μέσα ψηφοδέλτια του δικού τους συνδυασμού και κατόπιν τις έστελναν στον προορισμό τους
Στο Γύθειο η καταμέτρηση των ψήφων έγινε επάνω σε πολεμικό πλοίο.
Ο Δημήτρης Δημητρακάκης στα απομνημονεύματά του (βλέπε περιοδικό ΙΣΤΟΡΙΑ, τ. 77, Νοέμβριος 1974) κάνει λόγο για 800 τάφους που ανοίχτηκαν εξ αιτίας των εκλογών.
Και δεν έχει άδικο.
Στην Ακαρνανία, τον Απρίλιο. ο Θόδωρος Γρίβας σηκώνει τη σημαία της επανάστασης στην Ακαρνανία. Ο Μαυροκορδάτος στέλνει στρατό. Μεσολαβεί ο Γάλλος πρέσβης. Ο Γρίβας μπαίνει σε ένα καράβι κι αντί να έρθει στην Αθήνα καταλήγει στην Αλεξάνδρεια!
Ένα μήνα αργότερα οι Τζαννετάκηδες και οι Μαυρομιχάληδες αρχίζουν να σκοτώνονται στη Μάνη. Τα… βρίσκουν όμως λίγο πριν φθάσει ο Στρατός.
Ο Κωλέττης είναι πιο έξυπνος. Με αρχηγό τον Κίτσο Τζαβέλα βάζει τον στρατό να παίρνει ενεργά μέρος στις εκλογές. Στις περιφέρειες που οι ψηφοφόροι δυστροπούν να ρίξουν στην κάλπη το όνομα του δικού του υποψήφιου τον λόγο τον είχε ο βούρδουλας.
Παρόλα αυτά στο τέλος της εκλογικής διαδικασίας το Ρωσικό Κόμμα του Ανδρέα Μεταξά συγκεντρώνει 55 βουλευτές, το Αγγλικό του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου 28 και το Γαλλικό του Ιωάννη Κωλέττη 20. Πρωθυπουργός όμως γίνεται ο Κωλέττης με την στήριξη του Μεταξά.
Η Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές βίας και τη νοθείας φρόντισε με το Βασιλικό Διάταγμα (9ης Ιανουαρίου 1845) «Περί αμνηστίας των κακουργησάντων εις τας βουλευτικάς εκλογάς» να απαλλαγεί των ευθυνών της.

Πηγή: https://www.newsbreak.gr/