Από Συντακτική Ομάδα
Του Antony P. Mueller
Εάν οι πολιτικοί αντιλαμβάνονταν τις απειλές για την ανθρώπινη ζωή που συνδέονται με μια οικονομική καταστροφή, θα υιοθετούσαν διαφορετικές αντιδράσεις.
Του Antony P. Mueller
Εισαγωγή
Όσο υψηλά κι αν είναι τα ποσοστά θανάτων λόγω του κοροναϊού COVID-19, οι κρατικές αντιδράσεις έναντι αυτής της απειλής, είναι ακόμη πιο επικίνδυνες. Αν συνεχιστεί η απενεργοποίηση της οικονομικής ζωής, περισσότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν από τα αντίμετρα παρά από τον ίδιο τον ιό.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο βασικός εφοδιασμός σε καθημερινά αγαθά θα κινδυνεύσει. Με τη διακοπή της παγκόσμιας αλυσίδας μεταφορών και εφοδιασμού, θα υπάρξουν σημαντικές ελλείψεις σε φάρμακα και οι προμήθειες τροφίμων θα καταστούν ανεπαρκείς. Αυτό θα οδηγήσει στο γνωστό: η εγχείρηση πέτυχε, ο ασθενής πέθανε.
Η κύρια στρατηγική των κυβερνήσεων είναι η καταστροφή του εμπορίου
Η βασική μέριμνα των υπευθύνων της υγειονομικής περίθαλψης δεν είναι ο απόλυτος αριθμός θανάτων, αλλά η ευθυγράμμιση της καμπύλης, δηλαδή ο περιορισμός της συχνότητας των κρουσμάτων μόλυνσης.
Το μοντέλο μπορεί να είναι σωστό, με όλα τα υπόλοιπα να είναι ίσα, αλλά αγνοεί την έκταση της ζημίας που συνεπάγονται τα μέτρα ελέγχου. Έχουμε ήδη μια πρόγευση. Εκτός από τους δραστικούς περιορισμούς στη διεθνή εναέρια κυκλοφορία και το μερικό κλείσιμο των συνόρων, υπάρχει μια ολόκληρη σειρά παρεμβατικών μέτρων που εισέρχονται βαθιά στην καθημερινή ζωή των πολιτών και αποβλέπουν στη μεγαλύτερη δυνατή απομόνωση του κάθε ατόμου.
Με την τρέχουσα εστίαση τους, οι αρχές αγνοούν τις παρενέργειες των μέτρων που λαμβάνουν. Οι κρατικές υπηρεσίες έχουν εμμονή με την εξομάλυνση της καμπύλης και έτσι αγνοούν το γεγονός ότι η επιδίωξη αυτού του στόχου θα επιφέρει περισσότερες παράπλευρες ζημίες από όσες θα προκαλούσε η ίδια η επιδημία.
Εάν οι κυβερνητικές αρχές ανά τον κόσμο συνεχίσουν να ενεργούν με τον ίδιο τρόπο, οι άνθρωποι σύντομα θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα απόκτησης βασικών αγαθών – πρώτον επειδή τα ράφια θα είναι άδεια και δεύτερον, επειδή μετά δεν θα έχουν τα απαραίτητα εισοδήματα, όταν τα ράφια αρχίσουν να επανατροφοδοτούνται σταδιακά. Οι εταιρείες κλείνουν και οι μισθοί δεν θα εμφανίζονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Δεν θα τηρηθούν οι πληρωμές ενοικίων κατοικιών και επιχειρήσεων. Δεν θα ευθύνεται ο κοροναϊός για το οικονομικό αδιέξοδο, αλλά ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρίνονται στην επιδημία οι πολιτικοί.
Μια άλλη στρατηγική (που εφαρμόζεται μερικώς από τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν) είναι η ελάχιστη παρεμβατικότητα στην καθημερινή ζωή της πλειοψηφίας του πληθυσμού.
Εάν οι πολιτικοί αντιλαμβάνονταν τις πολύ σοβαρές απειλές για την ανθρώπινη ζωή που συνδέονται με μια οικονομική καταστροφή, θα υιοθετούσαν πολιτικές που θα διασφάλιζαν ότι οι επιχειρήσεις θα παραμείνουν ανοιχτές. Θα εστίαζαν στο να διασφαλιστεί ότι τα άτομα και οι πληθυσμιακές ομάδες που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο, μπορούν να απομονωθούν οικειοθελώς.
Από την άλλη πλευρά, στην Ευρώπη και σε μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου, κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και μια σειρά γενικευμένου κλεισίματος. Ακόμη και αν ο σημερινός εφιάλτης τερματιστεί και αρθούν οι περιορισμοί κυκλοφορίας και οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να ανακάμψει η οικονομία – όχι από τον ιό, αλλά από την πολιτική αντίδραση απέναντι στον ιό. Στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, το κράτος ανέλαβε τον πλήρη έλεγχο με την πεποίθηση ότι με τους αυστηρούς περιορισμούς στην ιδιωτική και δημόσια ζωή, η επιδημία μπορεί να περιοριστεί. Επικρατεί η συμπεριφορά που υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση έναντι της απενεργοποίησης της οικονομίας και της επιβολής περιορισμών στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Αντί να επιφορτιστούν με το τεράστιο κόστος που συνοδεύει την επιβολή της τρέχουσας πολιτικής, η παραγωγική ικανότητα των κρατικών μηχανισμών θα μπορούσε να επεκταθεί στην αντιμετώπιση των αρρώστων, των ετοιμοθάνατων και των νεκρών.
Αν και το βάρος της απόδειξης πρέπει να βαραίνει όσους επιθυμούν να κλείσουν τις επιχειρήσεις και να απενεργοποιήσουν την οικονομία με τη βία, οι υποστηρικτές της καταστροφής της παγκόσμιας οικονομίας δεν κατάφεραν να υποστηρίξουν πειστικά την υπόθεση τους. Στην πραγματικότητα, μέχρι σήμερα, στην Ευρώπη, μαζί με την Ιταλία, ο αριθμός των θανάτων παραμένει πολύ χαμηλότερος από τους αναμενόμενους θανάτους λόγω γρίπης. Το ποσοστό θνησιμότητας παραμένει άγνωστο λόγω των προκαταλήψεων και των δυσκολιών στον υπολογισμό των συνολικών κρουσμάτων και της συλλογής δεδομένων – μπορεί κάποιος να το αντιμετωπίσει αυτό με βραχυπρόθεσμα μέτρα έκτακτης ανάγκης. Οι στατιστικές σχετικά με τον αριθμό των φορέων του ιού είναι εσφαλμένες, δεδομένου ότι τα ποσοστά σφάλματος των τεστ που αφορούν νέες ασθένειες είναι συνήθως υψηλά και στην περίπτωση των τεστ του COVID-19 είναι πιθανώς ακόμη υψηλότερα, καθώς η ζήτηση και η χρήση αυξήθηκαν απότομα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το γεγονός ότι ένα σύνολο δεδομένων έχει δημοσιευθεί από τις αρχές, δεν σημαίνει αυτομάτως ότι αυτοί οι αριθμοί αντικατοπτρίζουν τα πραγματικά γεγονότα. Ακόμη και οι τυποποιημένες δοκιμές έχουν ποσοστά σφάλματος και συνήθως απαιτούνται αρκετές δοκιμές για την επίτευξη αξιόπιστης κρίσης.
Το ποσοστό θνητότητας είναι προβληματικό, όχι μόνο επειδή ο πραγματικός αριθμός των κρουσμάτων είναι εντελώς άγνωστος, αλλά κι επειδή ο αριθμός θανάτων που αποδίδονται στον COVID-19 είναι αμφισβητούμενος. Δεν υπάρχει αξιόπιστος τρόπος να πει κάποιος πως επειδή ανιχνεύτηκε ο ιός σε έναν νεκρό, το άτομο πέθανε λόγω του ιού. Οι άνθρωπο πεθαίνουν για αμέτρητους λόγους και οι ηλικιωμένοι πεθαίνουν από κάθε είδους ασθένειες. Η Ιταλία αναφέρει ότι 99% των θυμάτων του COVID-19 ήταν ασθενείς με υποκείμενα άλλα νοσήματα. Αν ο COVID-19 ανιχνευτεί σε μία σορό, δεν αποδεικνύει ότι ο ιός ήταν η αιτία θανάτου. Μπορεί να είναι μόνο μία από τις αμέτρητες πιθανές αιτίες.
Οι ιοί μεταλλάσσονται συνεχώς. Χωρίς συγκεκριμένες δοκιμές, οι μεταλλάξεις δεν εντοπίζονται. Αν ανακαλύπτονταν όλες, θα μας έπιανε πανικός σχεδόν κάθε μέρα. Μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι αργά ή γρήγορα ένας άλλος ιός θα εμφανιστεί όταν τελειώσει η επιδημία του κοροναϊού. Φανταστείτε τι θα συνέβαινε εάν οι πολιτικοί αντιδρούσαν με τον ίδιο τρόπο. Ο παραλογισμός της τρέχουσας πολιτική γίνεται προφανής.
Όσο περισσότερο διαρκεί η παύση της οικονομικής δράσης, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η φτωχοποίηση
Οι αρχές θέλουν να κάνουν τους ανθρώπους να πιστέψουν ότι οι ισχύοντες περιορισμοί είναι βραχυπρόθεσμα μέτρα. Αλλά τι θα συμβεί αν η στρατηγική περιορισμών επεκταθεί χρονικά πολύ περισσότερο από ό, τι προβλεπόταν; Οι συνέπειες για την οικονομία είναι ήδη καταστροφικές. Κάθε μέρα και κάθε εβδομάδα η βλάβη αυξάνεται όλο και περισσότερο. Ακόμη και αν οι πολιτικές επιτύχουν τον περιορισμό της επιδημίας, η οικονομική βλάβη θα είναι παρούσα για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η πραγματική απειλή δεν είναι τόσο ο COVID-19, αλλά το κύμα πτώχευσης και ανεργίας που σύντομα θα πλήξει τις οικονομίες σαν τσουνάμι. Εάν οι κυβερνήσεις επιχειρήσουν να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους και καταβάλουν αποζημιώσεις σε όσους έχουν πληγεί, θα απαιτηθούν τόσο υψηλά ποσά, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πληθωρισμό των τιμών και να επιδεινώσουν την οικονομική ύφεση. Θα δούμε εκτεταμένη φτωχοποίηση – και, όπως συμβαίνει συνήθως – η φτωχοποίηση θα οδηγήσει στην επιδείνωση της υγείας και στην αύξηση των ασθενειών.
Ενάντια στην πολιτική καπηλεία του φόβου
Σαφώς, υπάρχει λόγος να πανικοβληθούμε, αλλά αυτός ο λόγος δεν είναι ο ιός, αλλά οι πολιτικές αντιμετώπισης του ιού. Ο οργανωμένος πανικός χρησιμεύει ως μια εξαίρετη δοκιμή για το πόσο μακριά μπορεί να επεκταθεί η κρατική τρομοκρατία έναντι των πολιτών και πόση από την ελευθερία τους θα παραδώσουν χωρίς αντίσταση. Όπως τα πρόβατα, οι άνθρωποι ακολουθούν τις εντολές των ηγετών τους. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης προετοιμάζουν τα πρόβατα ώστε να οδηγηθούν ήρεμα στο σφαγείο.
Πέρα από τις οικονομικές βλάβες που έχουν ήδη προκληθεί από την πολιτική αντίδραση στην επιδημία, αναδύεται μια ακόμη μεγαλύτερη τραγωδία: η απώλεια θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ατομικής ελευθερίας. Δεδομένων των σύγχρονων μεθόδων επιτήρησης, ένα νέο είδος ολοκληρωτισμού μπορεί να ξεπεράσει όλες τις φρίκες που είναι γνωστές από τα προηγούμενα δικτατορικά καθεστώτα.
***
Ο Δρ Antony P. Mueller είναι Γερμανός καθηγητής οικονομικών που διδάσκει στη Βραζιλία.
Πηγή: https://www.eleytheriagora.gr/
