Ιωάννης Δομπόλης (1769 – 1850)
Ελληνορώσος εθνικός ευεργέτης, που διέθεσε μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ο Ιωάννης Δομπόλης γεννήθηκε στη Νίζνα της Ρωσίας (νυν Ουκρανίας) το 1769. Ήταν γιος του δερματέμπορου Τριαντάφυλλου Δομπόλη, με καταγωγή από την Κρεστούνιτσα (νυν Δεσποτικό) Ιωαννίνων. Τις εγκύκλιες σπουδές του τις ολοκλήρωσε στη γενέτειρά του, μαθαίνοντας, παράλληλα, γαλλικά και ρωσικά. Στη συνέχεια ασχολήθηκε με το εμπόριο και με τραπεζικές επιχειρήσεις στην Αγία Πετρούπολη, επεκτείνοντας την ήδη μεγάλη περιουσία που είχε αποκτήσει ο πατέρας του.
Το 1809 γνώρισε τον Ιωάννη Καποδίστρια, ανώτερο διπλωματικό υπάλληλο της τσαρικής Ρωσίας, και συνδέθηκε μαζί του με στενή φιλία. Οι δυο άνδρες από κοινού έθεσαν ως στόχο την εκπαίδευση του υπόδουλου Γένους, απαραίτητη προϋπόθεση για την πνευματική αφύπνιση και την απόκτηση της εθνικής του ανεξαρτησίας.
Από το 1818 ανέλαβε ταμίας της Φιλομούσου Εταιρείας, που είχε ιδρύσει στη Βιέννη ο Καποδίστριας το 1814, μαζί με τον μητροπολίτη Ιγνάτιο και τον Άνθιμο Γαζή, με σκοπό τη μεταλαμπάδευση του ευρωπαϊκού πολιτισμού στην Ελλάδα. Οι Αυστριακοί δεν είδαν με καλό μάτι τη δράση της, επειδή διέβλεπαν επαναστατικούς σκοπούς κάτω από τους επιφανειακούς της στόχους.
Τον Ιανουάριο του 1828 ακολούθησε τον Καποδίστρια στην Ελλάδα και στις 7 Φεβρουαρίου διορίστηκε από τον Κυβερνήτη, Ταμίας της Ελλάδας (Υπουργός Οικονομικών). Τη θέση του αυτή τη διατήρησε αμισθί έως τις 18 Νοεμβρίου 1829, οπότε παραιτήθηκε για λόγους υγείας και επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη, όπου επανέλαβε τις εμπορικές του δραστηριότητες και τιμήθηκε με τίτλο ευγενείας από τον τσάρο.
Στις 4 Φεβρουαρίου 1849 συνέταξε τη διαθήκη του, με την οποία άφηνε στο ελληνικό δημόσιο το ποσό των 261.428 ρουβλίων, με σκοπό να ιδρυθεί από το 1906 πανεπιστημιακό ίδρυμα στη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους (διακαής του πόθος η Κωνσταντινούπολη) με την ονομασία Καποδιστριακό.
Ο Ιωάννης Δομπόλης πέθανε στις 28 Οκτωβρίου 1850 στην Αγία Πετρούπολη, σε ηλικία 81 ετών.
Το 1911 η ρωσική κυβέρνηση παρέδωσε ένα μέρος του ποσού του κληροδοτήματος Δομπόλη στην ελληνική κυβέρνηση, που ανερχόταν στα 7.700.00 δραχμές και ήταν κατατεθειμένο στην Αυτοκρατορική Τράπεζα. Για να εκπληρωθεί ο όρος της διαθήκης του, ιδρύθηκε στην Αθήνα το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ως ιδιαίτερο νομικό πρόσωπο με δική του περιουσία και στο οποίο εντάχθηκαν οι θεωρητικές σχολές του υπάρχοντος Εθνικού Πανεπιστημίου. Με τον Οργανισμό του 1922 ορίσθηκε ότι τα δύο πανεπιστημιακά Ιδρύματα συναποτελούν το σημερινό «Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών» (ΕΚΠΑ). Τα ποσά του κληροδοτήματος, που δεν παραδόθηκαν από τη ρωσική κυβέρνηση μέχρι το 1918, εξανεμίσθηκαν με τον πληθωρισμό του ρουβλίου, αμέσως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/1190
© SanSimera.gr
