Η ΠΟΛΥΠΟΛΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ!

Πηγή: https://www.enpel.gr/

 Γράφει ο Κώστας Παπαδόπουλος

Σε κρίσιμες χρονικές στιγμές κατά την περίοδο ιστορικών αλλαγών, το έργο ενός ατόμου που θέλει να επιβιώσει είναι να καταλάβει το παρελθόν και να προβλέψει το μέλλον. Ανεξάρτητα από το αν είναι άτομο ή κράτος, η εργασία είναι πάντα η ίδια.
Σε περιόδους σαν αυτές, ο συγγραφέας, ο στοχαστής και ο ασκών πολιτικές υποθέσεις καλείται να κατανοήσει την φαινομενική αταξία της Ιστορίας, να προσπαθήσει να προβλέψει γεγονότα και τάσεις, να διαχωρίσει το σήμα από τον θόρυβο, να δει πραγματικά την επερχόμενη Τάξη, το τι πρόκειται να γίνει.

“Τὰ πάντα ῥεῖ καὶ οὐδὲν μένει – Ηράκλειτος”

Είναι το 1900, στην αυγή του 20ού αιώνα. Φανταστείτε για μια στιγμή ότι ζείτε σε μία από τις μεγάλες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες της εποχής, μπορεί να είναι το Λονδίνο, το Βερολίνο, το Παρίσι ή η Βιέννη. Ο βρετανικός και ο γαλλικός στόλος περιπολούν τους ωκεανούς και εγγυώνται την ελεύθερη κυκλοφορία του εμπορίου. Έντεκα από τις κορυφαίες δεκαπέντε παγκόσμιες οικονομίες είναι Ευρωπαϊκές και δύο από τις πρώτες δεκαπέντε ανήκουν στο Ευρωπαϊκό αποικιακό σύστημα. Η Ευρώπη βρίσκεται σε περίοδο ειρήνης απολαμβάνοντας μια άνευ προηγουμένου ευημερία και οικονομική αλληλεξάρτηση. Το μέλλον φαίνεται λαμπρό και ασφαλές. Η ευημερία είναι χειροπιαστή, σε έναν κόσμο που κυβερνάται από τους Ευρωπαίους. “Ο πόλεμος καθίσταται αδύνατος, διακηρύσσουν πολιτικοί στοχαστές.”

Είκοσι χρόνια αργότερα, το 1920, η ευημερούσα Ευρώπη δεν υπάρχει πια. Η ήπειρος βρίσκεται σε μια πολιτική και οικονομική άβυσσο. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες καταρρέουν, παίρνοντας μαζί τους αυτοκράτορες, βασιλείς και βασίλισσες. Περιφερειακές χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία ανέρχονται στη γεωπολιτική παγκόσμια σκηνή. Ορισμένες χώρες επεκτείνουν την επικράτεια τους όπως η Ελλάδα, ενώ άλλες γίνονται μικρότερες, όπως η Γερμανία. Κάποιες άλλες εμφανίζονται από το πουθενά, όπως οι χώρες της Μέσης Ανατολής, ενώ άλλες σχηματίζονται από τα απομεινάρια διαλυμένων αυτοκρατοριών, όπως η Τουρκία, η Αυστρία και η Ουγγαρία. Ήταν η Μεγάλη Έκρηξη του γεωπολιτικού κόσμου. 20 εκατομμύρια νεκροί, κατεστραμμένη υποδομή, η ευημερία εξαφανίστηκε και παράλληλα με όλα αυτά εμφανίζονται στο προσκήνιο ένα πλήθος νέων και ανταγωνιστικών πολιτικών συστημάτων. Κομμουνισμός, Σοσιαλισμός, Φασισμός και Δυτική Φιλελεύθερη Δημοκρατία.

“Πόλεμος πάντων μὲν πατήρ ἐστι πάντων δὲ βασιλεύς Ηράκλειτος”

Φανταστείτε τώρα ότι είναι η άνοιξη του 1941. Όπως ο μυθικός Φοίνικας, η Γερμανία έχει αναστηθεί από την τέφρα της και έχει κατακτήσει την ηπειρωτική Ευρώπη ενώ βρίσκεται σε περίοδο ειρήνης με τη σοβιετική Ρωσία. Από τη σκοπιά ορθολογιστών στοχαστών της περιόδου, ο πόλεμος που ξεκίνησε το 1939 τελείωσε, η Γερμανία πρόκειται κυριαρχήσει στην Ευρώπη και θα κληρονομήσει την Ευρωπαϊκή αυτοκρατορία. Τέσσερα χρόνια αργότερα και 70 εκατομμύρια νεκροί, η Γερμανία και ο φασισμός έχουν ηττηθεί και η Ευρώπη είναι υπό κατοχή από τους Αμερικανούς και τους Σοβιετικούς. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες παύουν να υφίστανται ως ανεξάρτητες πολιτικές οντότητες. Όλες οι αποφάσεις για τα ζητήματα του πολέμου και της ειρήνης εκπονούνται είτε από την Ουάσινγκτον είτε από τη Μόσχα και όχι από την Ευρώπη.

“Ην γάρ καλοϋσιν οί πλείστοι τών ανθρώπων καλουσιν είρήνην, τοϋτ’είναι μόνον όνομα, τω δ’ έργω πάσαις προς τάσας τας πόλεις αεί πόλεμον ακήρυκτον κατά φύσιν είναι – Πλάτων, Νόμοι

Είμαστε στο έτος 1988, όλα βαίνουν ομαλώς στον Αμερικανό-Σοβιετικό διπολικό κόσμο. Έχουν περάσει σαράντα τέσσερα χρόνια ειρηνικής περιόδου υπό τον Ψυχρό Πόλεμο. Η επανάσταση του Ρέιγκαν έχει αναστήσει τις ΗΠΑ από την αυτό-επιβληθείσα ηττοπάθεια των δεκαετιών του 1960, ενώ ο Γκορμπατσόφ μέσω της Glasnost και της Perestroika προσπαθεί να αναδιαρθρώσει και να παλινορθώσει ειρηνικά την Σοβιετική Ένωση. Η ειρήνη και η ευημερία είναι πλέον πιο σίγουρες από ποτέ. Και τότε ξαφνικά και απροσδόκητα το 1989 ορισμένοι «τρελοί Γερμανοί» αποφασίζουν να διοργανώσουν ένα πάρτι επανένωσης στο τείχος του Βερολίνου. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Το 1992, η Σοβιετική Ένωση και το Κομμουνιστικό-Σοσιαλιστικό δόγμα παύουν να υφίστανται.

“ Η Μονοπολική στιγμή”

Τι εκπληκτικό “μυθιστόρημα” ήταν τελικά ο 20ός αιώνας, γεμάτος απροσδόκητες στροφές και ανατροπές. Στην αυγή του, ο κόσμος είναι Πολυπολικός, μετέπειτα εξελίσσεται σε Διπολικό και στο τέλος του γίνεται Μονοπολικός. Οι ΗΠΑ, ένας περιφερειακός ηγεμόνας του πολιτικά ασήμαντου Δυτικού ημισφαιρίου το 1900, καθίσταται η αδιαμφισβήτητη, μοναδική Παγκόσμια υπερδύναμη μέχρι το 1992. Η Μονοπολικη στιγμή έχει φτάσει. 500 χρόνια Ευρωπαϊκής παγκόσμιας κυριαρχίας φτάνουν στο τέλος τους.

“Ο 21ος Αιώνας και η Φιλελεύθερη Ηγεμονία”

Το Έτος είναι το 2000. Ο 21ος αιώνας εισέρχεται με τη φοβία του “Y2K” και λίγο αργότερα το πρώτο μεγάλο συστημικό σοκ εξαπολύεται. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Ο Ισλαμικός κόσμος αμφισβητεί στρατιωτικά την Αμερικανική Μονοπολικοτητα. Οκτώ χρόνια αργότερα το δεύτερο μεγάλο συστημικό σοκ λαμβάνει χώρα, η Παγκόσμια οικονομική κατάρρευση του 2008. Η Ευημερία αντικαθίσταται από τη Λιτότητα και η Παγκοσμιοποιημένη οικονομία έως σήμερα δεν έχει ακόμη ανακάμψει.

Η Αμερική έχοντας αναλωθεί από το 2001 στον Πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και αφού τρισεκατομμύρια δολάρια έχουν σπαταληθεί για την επιδίωξη της Φιλελεύθερης Ηγεμονίας στην Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, βρίσκεται πλέον στα πρόθυρα της εξάντλησης των οικονομικών, στρατιωτικών και πολιτικών πόρων της. Τότε, τα αποτελέσματα των Προεδρικών εκλογών του 2016 φέρνουν μια πλήρη αναστροφή. Η Αμερική Πρώτα (America First), τέρμα πλέον στην πολιτική της Οικοδόμησης Κρατών (Nation building) και της εξάπλωσης της Φιλελεύθερης Δημοκρατίας (Liberal Democracy). Την ημέρα εκείνη, η σχεδιασμένη Παγκόσμια Τάξη του Ψυχρού Πολέμου και τα 25 χρόνια της Πολιτικής Ελευθέρου Εμπορίου ( Free Τrade policy) και της Φιλελεύθερης Ηγεμονίας (Liberal Hegemony), εξαφανίστηκαν.

“Η Ισορροπία Ισχύος”

Είμαστε στο 2020, οι Η.Π.Α. εξακολουθούν να είναι η κυρίαρχη Παγκόσμια δύναμη, αλλά οι σπόροι ενός Πολυπολικού κόσμου φύτρωσαν διότι η Μονοπολικότητα δεν είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο στα Παγκόσμια δρώμενα. Σε έναν Αναρχικό κόσμο, όπου το κύριο κίνητρο των Εθνών-Κρατών είναι η επιβίωση, τα συμφέροντα και η τιμή, ορισμένα κράτη θα εξισορροπήσουν την κυρίαρχη εξουσία ανεξάρτητα από το πόσο αγαθός είναι ο Ηγεμόνας και ανεξάρτητα από τα μέτρα που λαμβάνει για να αποτρέψει ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Το εκκρεμές της “Ισορροπίας Ισχύος” (Balance of Power)έχει αρχίσει να στρέφεται προς την αντίθετη κατεύθυνση.

“Ένα κράτος πολεμά για την δόξα, τον φόβο και το όφελος – Θουκυδίδης”

Από το 2004 η Ρωσία επανήλθε ως σημαντική στρατιωτική δύναμη, ενώ η Κίνα, εάν δεν αμφισβητηθεί και περιοριστεί, είναι έτοιμη να ξεπεράσει πλήρως την Αμερική σε όλους σχεδόν τους Οικονομικούς τομείς το αργότερο μέχρι το 2030. Επιπλέον, ορισμένες Περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία, το Ιράν, το Πακιστάν, η Βόρεια Κορέα και ορισμένα Αραβικά κράτη έχουν εμβαθύνει τους δεσμούς τους τόσο με την Κίνα όσο και με τη Ρωσία. Ένας Ευρασιατικός άξονας, ανταγωνιστής της Ηγεμονίας και των συμφερόντων των ΗΠΑ βρίσκεται σε διαδικασία σχηματισμού που μπορεί να περιλαμβάνει και ορισμένες κεντρικές Ευρωπαϊκές δυνάμεις όπως η Γερμανία. Η Γερμανία εξαρτάται από τη Ρωσική ενέργεια και χρειάζεται απεγνωσμένα τις αγορές της Ευρασίας, αφού σχεδόν το 50% του ΑΕΠ της είναι σε τομείς εξαγωγών.

Οι περισσότεροι από τους πρωταγωνιστές εκτός από τα ζητήματα Ασφάλειας και τις Οικονομικές φιλοδοξίες τρέφουν μνησικακίες έναντι των αντιπάλων των και θέτουν πολιτικά ζητήματα προς επανεξέταση και απονομή ‘δικαιοσύνης”, ήτοι εκδίκηση, ενώ οι υπόλοιποι διακατέχονται από Υπαρξιακό φόβο. Ο αιώνας της Ταπείνωσης για τους Κινέζους, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και η εξαθλίωση της εποχής του Γέλτσιν για τους Ρώσους, η καταστροφή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας για τους Τούρκους, η αναγέννηση του Χαλιφάτου για τους Άραβες και τους Ισλαμιστές, η επέκταση του Περσικής επιρροής του Ιράν, ο φόβος της μη επιβίωσης για τους Γερμανούς και τους Ν. Κορεάτες.

“Το θέμα Ευρωπαϊκή Ένωση”

Θα επιζήσει η ΕΕ σε έναν ανταγωνιστικό Πολυπολικό κόσμο; Πιθανώς όχι. Η ΕΕ ιδρύθηκε με βάση την προάσπιση της Ευημερίας και της Ασφάλειας και όχι της Διαχειρισμένης Λιτότητας και Ανασφάλειας. Τόσο η ευημερία όσο και η ασφάλεια της ΕΕ ήταν εγγυημένες από την Αμερική. Απομακρύνετε την Αμερική από την εξίσωση, από άποψη στρατιωτικών δυνάμεων, εξαγωγικών αγορών και στρατιωτικών εγγυήσεων για την εξασφάλιση της απρόσκοπτης ροής του εμπορίου, όπως οι παγκόσμιοι θαλάσσιοι οδοί και οι ενεργειακοί άξονες, και η Ευρώπη καταρρέει.

Το κάθε κράτος-έθνος της ΕΕ πρέπει να τα βγάλει πέρα μόνο του, όπως απέδειξε η Οικονομική κρίση του 2008 και η εισροή παράνομων μεταναστών στο 2015. Τα ευρωπαϊκά χρέη εξακολουθούν να είναι μη ενοποιημένα, οι οικονομικές ευκαιρίες δεν κατανέμονται ομοιόμορφα (σπάνιες στον Νότο, άφθονες στο Βορρά) και τα εξωτερικά σύνορα είναι διάτρητα για οποιονδήποτε θέλει να τα διασχίσει.

Πώς μπορεί μια οντότητα, η οποία δεν μπορεί να αποφασίσει ακόμη και σήμερα σχετικά με τα βασικά ζητήματα για την επίλυση της Οικονομικής κρίσης του 2008, η οποία δεν έχει στρατό, δεν έχει κοινή γλώσσα, να μπορεί να προστατεύει ένα κράτος μέλος ή να επιλύει ζητήματα εθνικής ασφάλειας αυτού του κράτους; Δεν μπορεί. Η ΕΕ ήταν ένας γάμος οικονομικής ευκολίας, σε έναν Αμερικανικό ελεγχόμενο κόσμο. Ποτέ δεν προοριζόταν να είναι μια ενοποιημένη χώρα. Όταν χτυπήσει η επόμενη κρίση, κάθε Ευρωπαϊκό κράτος θα στραφεί εναντίον των άλλων για να εξασφαλίσει τα στενά εθνικά του συμφέροντα όπως έκανε για χιλιάδες χρόνια πριν από το 1945.

“Ο κύβος ερρίφθη – Ιούλιος Καίσαρ”

Υπάρχει ένας αριθμός πολιτικών “ρηγμάτων” στην Ευρασία, όπου αντίπαλοι Πολιτισμοί και τα Εθνικά συμφέροντα συγκρούονται. Οι τρεις πρωταρχικές ζώνες όπου οι μεγάλες Παγκόσμιες δυνάμεις θα έρθουν σε άμεση σύγκρουση στο εγγύς μέλλον είναι: η Μέση Ανατολή και η Εγγύς Ανατολή, η Νοτιοανατολική και η Βορειοανατολική Ασία και η ζώνη που εκτείνεται από τα κράτη της Βαλτικής έως τη Μαύρη Θάλασσα και ενδεχομένως στον Καύκασο.

Η πρώτη είναι η περιοχή όπου παράγεται το μεγαλύτερο μέρος του Παγκόσμιου αργού πετρελαίου, όπου έχουν τοποθετηθεί Ρωσικά και Αμερικανικά στρατεύματα, όπου 4 Εθνικές δυνάμεις και επίδοξοι Ηγεμόνες ανταγωνίζονται για υπεροχή και για διευθέτηση ανοικτών πολιτικών θεμάτων. Είναι μια περιοχή ζωτικής σημασίας και το έδαφος δοκιμών για το σχηματισμό ενός Ευρώ-ασιατικού άξονα. Στη δεύτερη βρίσκονται οι μεγάλες αγορές της Ασίας για το αργό πετρέλαιο και όπου οι αιωνόβιες συγκρούσεις εξουσίας εξακολουθούν να παραμένουν ενεργές. Η τρίτη είναι μια “ζώνη ασφαλείας” (buffer zone) αποτελούμενη από διάφορα κράτη, τα οποία η Ρωσία πρέπει να ελέγξει απόλυτα για λόγους ασφαλείας και με τα οποία οι ΗΠΑ επιθυμούν να συμμαχήσουν, για λόγους Ρωσικού περιορισμού.

“Η Ελληνική Επιλογή”

Θα μπορέσει η Ελλάδα να παραμείνει ανέπαφη από τον επερχόμενο μεγάλο Ανταγωνισμό εξουσίας; Ευρισκόμενη δίπλα σε δύο από τις μεγάλες ζώνες διένεξης, με ευκαιριακούς γείτονες στα βόρεια και με μια ανερχόμενη ηγεμονική Τουρκία προς την ανατολή, η Ελλάδα έχει κάποιες δύσκολες επιλογές να κάνει. Να επιλέξει μια από τις αντιμαχόμενες πλευρές ή να παραμείνει ουδέτερη;

Σε δύο παρόμοιες περιπτώσεις τον τελευταίο αιώνα επέλεξε να ευθυγραμμιστεί με τις δυνάμεις που ελέγχουν τους ωκεανούς. Αποδείχθηκε ότι έχει δίκιο και σε αμφότερες τις περιπτώσεις αποκόμισε μερικά από τα οφέλη που απονέμονται στους νικητές, παρά τις εσωτερικές διαμάχες και τα πολιτικά πάθη της εποχής. Τώρα η Ιστορία την φέρνει πάλι στο σταυροδρόμι.

Σχεδόν 200 χρόνια από τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας και περίπου 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάνης, η Ελλάδα βρίσκεται σε μια τρομερή κατάσταση. Εισέρχεται στο Παγκόσμιο παιχνίδι εξουσίας ως ένα χρεοκοπημένο και αποτυχημένο κράτος, με φόντο μια υπαρξιακή κρίση όπως το 1826 και το 1933. Οι ιδεοληψίες και οι αγκυλώσεις του πολιτικού συστήματος και η αναποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης των τελευταίων 45 ετών είναι δύσκολο να ανατραπούν άμεσα, ειδικά όταν διακυβεύεται η Πολιτική επιβίωση της άρχουσας τάξης. Η Ελλάδα όμως το έχει επιτύχει στο παρελθόν, σε πολυάριθμες περιπτώσεις στη μακρά ιστορία της κατάφερε να επιβληθεί και να γίνει ένας αυτοδύναμος ηγέτης. Ο από Μηχανής Θεός!

ΥΓ: Πολλές ευχαριστίες σε όλους τους Μεγάλους στοχαστές, των οποίων το έργο επέτρεψε στους ανθρώπους σαν εμένα και άλλους να δουν τον κόσμο μέσω του φακού του Ρεαλισμού.