ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ
Με την παντοδυναμία του Μπόρις Τζόνσον θα φανούν τα όρια του οράματος του Brexit. Τώρα δεν θα υπάρχει ούτε εμπόδιο για την έξοδο της Βρετανίας ούτε δικαιολογία για ό,τι ακολουθήσει. Οι Βρετανοί «εξάγνισαν» με την ψήφο τους τον άνθρωπο και την ομάδα που υπερτέρησαν στο δημοψήφισμα του 2016 με ψέματα και σωρεία άλλων αθέμιτων μέσων. Ενέκριναν την υπόσχεση του Τζόνσον «να ολοκληρώσουμε το Brexit». Αυτό που οφείλει να μας απασχολήσει τώρα είναι τι θα ακολουθήσει εντός Βρετανίας, πώς θα εξελιχθεί η διαπραγμάτευση της χώρας με την Ε.Ε. και τι επιπτώσεις μπορεί να έχει το Brexit για τη χώρα μας.
Για να καταλάβουμε γιατί οι Βρετανοί ψήφισαν όπως ψήφισαν είναι σημαντικό πρώτα να δούμε αναλυτικά πώς ψήφισαν. Το εκλογικό σύστημα της Βρετανίας δίνει την έδρα στον υποψήφιο που θα πάρει τις περισσότερες ψήφους στην εκλογική του περιφέρεια. Έτσι, η εκλογική δύναμη ενός κόμματος σε εθνικό επίπεδο δεν αντανακλάται αναγκαστικά στις έδρες που κερδίζει. Στις εκλογές της Πέμπτης, οι Συντηρητικοί ωφελήθηκαν από μια μικρή άνοδο του ποσοστού τους σε συνδυασμό με την κατακόρυφη πτώση των Εργατικών: Ενώ το 2017 οι Συντηρητικοί κέρδισαν 42,3% και 318 έδρες (από τις 650 στη Βουλή των Κοινοτήτων), σε αυτές τις εκλογές αύξησαν το ποσοστό τους μόλις 1,3%, στο 43,6%, για 365 έδρες. Οι Εργατικοί κέρδισαν 40,0% το 2017 και 32,2% το 2019, αλλά ο αριθμός των εδρών τους έπεσε από 262 στις 203. Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (Lib Dems) αύξησαν το ποσοστό τους από 7,4% στο 11,4%, αλλά έχασαν μία από τις 12 έδρες που κέρδισαν το 2017. Επειδή η συμμετοχή έπεσε από 68,7% το 2017 στο 67,3% το 2019, αξίζει να δούμε και τους απόλυτους αριθμούς. Οι Συντηρητικοί αύξησαν τον αριθμό των ψήφων τους περίπου κατά 2,2%, από 13.636.684 σε 13.941.086, ενώ οι Εργατικοί έχασαν 2,58 εκατ. ψήφων, ή 20% από τα 12.877.918 του 2017. Οι Lib Dems αύξησαν τους ψηφοφόρους τους κατά 55% (στα 3,7 εκατ.) και το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας (SNP) κατά 27%, στο 1,24 εκατ.
Σημαντικό είναι το εύρημα δημοσκόπησης της εταιρείας Opinium την ημέρα των εκλογών, ότι μεταξύ πρώην ψηφοφόρων των Εργατικών, το 37% είπε ότι η ηγεσία του κόμματος ήταν η αιτία που το εγκατέλειπαν, ενώ 21% ανέφερε το Brexit και μόλις 6% την οικονομική πολιτική των Εργατικών. Η ηγεσία του Τζέρεμι Κόρμπιν, με άλλα λόγια, έδιωξε ψηφοφόρους. Επιπλέον, απώθησε και πολλούς άλλους, αφού από το σύνολο των ψηφοφόρων που δεν ψήφιζαν τους Εργατικούς το 43% είπε ότι ο λόγος ήταν η ηγεσία.
Το γεγονός ότι οι Συντηρητικοί κέρδισαν πολλές έδρες με μικρή αύξηση του αριθμού ψήφων και οι Εργατικοί έχασαν πολλούς ψηφοφόρους λόγω της ηγεσίας τους, ενώ αυξήθηκε ο αριθμός ψηφοφόρων των Lib Dems και του SNP, σημαίνει ότι ίσως ο αριθμός των οπαδών του Brexit να μην είναι τόσο μεγάλος όσο η νίκη των Συντηρητικών υποδεικνύει. Έτσι, ο Τζόνσον οφείλει να γνωρίζει ότι η αυτοδυναμία στη Βουλή δεν μπορεί να μετατραπεί σε αδιαφορία για τις συνέπειες της πολιτικής του. Ομως, από την Παρασκευή κιόλας φαινόταν ότι οι πιο ακραίοι οπαδοί του Brexit και του εθνικισμού θεωρούσαν το αποτέλεσμα των εκλογών απόλυτη δικαίωση. Για να μη διευρύνονται συνεχώς τα ρήγματα στην κοινωνία, ο Τζόνσον θα πρέπει να βρει το σθένος να ενώσει τους Βρετανούς – μια φιλοδοξία που δεν έχει επιδείξει έως τώρα. Επίσης, για να πετύχει βιώσιμη λύση με την Ε.Ε., θα πρέπει να δυσαρεστήσει δικούς του οπαδούς. Για την Ελλάδα, η συμφωνία Βρετανίας - Ε.Ε. θα είναι καθοριστική· όμως, οι διμερείς σχέσεις είναι εξαιρετικές και θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται και εκτός του πλαισίου της Ε.Ε. Στην αναζήτησή της για αγορές και συνεργασίες, η Βρετανία ίσως συνάψει συμφωνίες με την Τουρκία που να ανησυχούν άλλες χώρες. (Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα παρακολουθούμε ποια ανταλλάγματα θα απαιτήσει ο Ερντογάν, ο οποίος δεν θα ξεχνάει ότι το 2016 οι οπαδοί του Brexit –μεταξύ αυτών και ο Τζόνσον– ισχυρίζονταν ότι η παραμονή στην Ε.Ε. θα επέτρεπε την είσοδο εκατομμυρίων Τούρκων στη Βρετανία.)
Τώρα θα φανεί εάν το Brexit ήταν απλώς ένα πολιτικό τέχνασμα για να πετύχει ο Τζόνσον την αναρρίχησή του στην εξουσία ή αν θα εξελιχθεί στην εθνική αυτοχειρία που πολλοί φοβούνται.
Πηγή:https://www.kathimerini.gr
