Προβάλλεται, ΣΑΝ ΣΉΜΕΡΑ το 1955, στους κινηματογράφους, η ταινία του Γιώργου Τζαβέλλα «Κάλπικη Λίρα», από τις κορυφαίες του ελληνικού κινηματογράφου.
του Λευτέρη Αδαμίδη
Η τυχαία όσο και απρόσμενη διαδρομή μιας κάλπικης λίρας στα χέρια διαφόρων ανθρώπων δίνει την αφορμή για την πρώτη σπονδυλωτή ταινία του ελληνικού κινηματογράφου και μια μοναδική ηθογραφία της δεκαετίας του ’50, που κατάφερε να φτάσει ως το Φεστιβάλ Βενετίας.
Σχεδόν 60 χρόνια αργότερα (και μετά από ποιος ξέρει πόσες μεταδόσεις από τη μικρή οθόνη), η «Κάλπικη Λίρα» επιστρέφει στην Ελλάδα της κρίσης και των ενεχυροδανειστηρίων που κατακλύζουν κάθε γειτονιά, αποκατεστημένη στην ψηφιακή της μορφή (που, δυστυχώς, δεν είναι «όλα τα λεφτά»), παραμένοντας, όμως, ακαταμάχητη στην αφοπλιστική αθωότητα και ανθρωπιά της, χωρίς να έχει χάσει ούτε το ελάχιστο από το καλλιτεχνικό αντίκρισμά της. Ναι, βλέπετε μιλάμε εδώ για μια απλή εξιστόρηση των δεινών που προκαλεί το, πάντοτε, κάλπικο χρήμα όπως ακούγεται σε κάποια σκηνή, σχολιασμένη από το λίγο διδακτικό voice over του ίδιου του σκηνοθέτη, απλωμένη έξοχα σε τέσσερις κομψές βινιέτες, που ξεκινούν από την ανελέητη σάτιρα του μικροαστισμού και τη γραφική σκιαγράφηση του ελληνικού περιθωρίου, περνούν από το σχεδόν νεορεαλιστικό δράμα με δόσεις φανταστικού (μέσα από μια εκπληκτική σεκάνς εφιάλτη), για να εκτοξευτούν στον επίλογο, τοποθετημένο στην «ανώτερη» αστική τάξη, μ’ ένα ρομαντικό κρεσέντο ατελέσφορου έρωτα κι έναν γλυκόπικρο στοχασμό πάνω στη λυτρωτική (;) δύναμη της Τέχνης.
Ο μεγάλος Γιώργος Τζαβέλλας, που χρειάστηκε δεκαετίες για να αναγνωριστεί επίσημα από την ελληνική κριτική, ταγμένος σταθερά σε ένα σινεμά που κατάφερνε να σπάει τα ταμεία και την ίδια στιγμή να σέβεται απόλυτα το θεατή μιλώντας στην καρδιά του, αγγίζει εδώ το απόγειο της τέχνης του, συνταιριάζοντας με μαγικό τρόπο ολότελα διαφορετικά είδη κι ένα πολύχρωμο γαϊτανάκι συναισθηματικών αποχρώσεων, αποτυπώνοντας την ίδια στιγμή με μοναδικό τρόπο ένα σεβαστό κομμάτι της αθηναϊκής κοινωνίας και βέβαια της ίδιας της πόλης, μια νοσταλγική καρτ ποστάλ από ένα χαμένο για πάντα κομμάτι της. Μαζί, πετυχαίνει μια πρωτοφανή συνάντηση μερικών από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς που πέρασαν ποτέ από την εγχώρια σκηνή, με αποκορύφωμα την καλύτερη στιγμή του «καταραμένου» ζευγαριού Λαμπέτη – Χορν, σ’ ένα «σ’ αγαπώ» όπως δεν έχει ακουστεί ποτέ ξανά σε ελληνική ταινία.
Πηγή: http://freecinema.gr
