Του Νίκου Τσούλια // *
Stuart & Revert, 1762,
«Μα αυτό δεν μου είχε ξανασυμβεί», η συνηθισμένη έκφραση που τη λέμε με πραγματική απορία, με απορία παιδική, έρχεται να αμφισβητήσει συνήθως τα σημάδια του χρόνου στο σώμα μας που μαζεύονται ξαφνικά και ανεπάντεχα σαν τα καλοκαιρινά σύννεφα στα ψηλά βουνά. Θεωρούμε την υγεία δεδομένη, απαιτούμε από το σώμα μας να λειτουργεί πάντα κανονικά, μάς τρομοκρατεί η ιδέα της ασθένειας και του πόνου. Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η ζωή είναι πεπερασμένη και τρωτή ανά πάσα στιγμή.
Αλλά όλα αυτά τα ζητήματα συνδέονται και με την αντίληψη που έχουμε για τον εαυτό μας, για τις δυνατότητες του σώματός μας και της σκέψης μας. Η πιο συστηματική ψαχούλευση του σώματός μας θα γίνει στα πρώτα παιδικά χρόνια, στην περίοδο της εφηβείας και μετά μάλλον στο γύρισμα του χρόνου, όταν αρχίζουν να περιορίζονται οι δυνατότητές μας. Στα άλλα διαστήματα της ζωής δεν ψαχνόμαστε. Είναι οι απαιτήσεις της ζωής και οι καθημερινές ανησυχίες μας το πεδίο αφαίρεσής μας από την καθημερινή εξέλιξη του σώματός μας; Είναι αδυναμία μας για ουσιαστική αυτογνωσία;
Αγνοούμε κάτι πολύ βασικό. Το σώμα μας – δημιούργημα διαρκούς μακρόχρονης εξελικτικής πορείας – είναι φτιαγμένο για να κινείται, για να περπατάει. Το σώμα μας είναι φτιαγμένο για να «χρησιμοποιείται». Η καθιστική ζωή επιβλήθηκε βίαια από την πολιτισμική εξέλιξή μας και αναταράσσει τη βιολογικότητά μας και το βαρύ ιστορικό φορτίο της, προκαλεί σοκ στο σώμα μας. Στην καθιστική ζωή θα προστεθούν ως συνοδευτικά στοιχεία το κάπνισμα και η τηλεοπτική αγκίστρωση πρωτευόντως και το πιοτό δευτερευόντως για να ολοκληρωθεί η «αντι- εξελικτική» πίεση επί του σώματός μας. Υπάρχει μια πολύ απλή επιστημονική αλήθεια. Το σώμα μας ζει και αναπνέει τόσο με την τροφή όσο και με τη συνεχή άσκησή του.
Αγνοούμε ότι το σώμα μας κουβαλάει μια πολύ μεγάλη διαδρομή διαρκών μεταβολών και δεν μπορεί να υποταχθεί σε πλήρη και απότομη αναπροσαρμογή της λειτουργίας του σε χρόνο μη βιολογικής κλίμακας. Για όσους δεν κάνουν κάποιου είδους χειρωνακτική εργασία, η άθληση είναι ο μοναδικός δρόμος για να αποκτήσει το σώμα μας τη φυσική του οδό προς τη διαρκή τελείωση, για να ανταποκρίνεται στις πολλαπλές απαιτήσεις της ζωής. Για όσους μάλιστα νομίζουν ότι η χειρωνακτική εργασία ήταν μια φάση του πολιτισμού μας που τείνει να εκλείψει, οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η χειρωνακτική εργασία είναι άκρως απαραίτητη όχι απλά και μόνο για τη σωματική και πνευματική υγεία μας αλλά και για μια αισθητική σύλληψη του εαυτού μας και του κόσμου.
Η άθληση δεν είναι μια αναγκαία οδός για το αδυνάτισμα και τίποτα άλλο. Η άθληση είναι πεδίο ψυχικής ευφορίας, ανάτασης του εαυτού μας. Είναι καθημερινή ανάγκη που την καθηλώνουμε με τον πιο συστηματικό τρόπο χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Είναι η πιο αποτελεσματική αγχολυτική μέθοδος, το πιο αξιόπιστο πεδίο αναφοράς για μη προσχώρηση σε οποιουδήποτε είδους εξάρτηση. Ιδιαίτερα γι’ όσους ασκούν μόνο πνευματική εργασία, η άθληση είναι αναγκαία γιατί η σωματική άσκηση και κούραση εξισορροπεί τη μονομερή ενασχόληση της σκέψης. Τα παιδιά και οι νέοι που διαβάζουν πολλές ώρες (σχολείο, φροντιστήριο, σπίτι) οφείλουν να βρίσκουν καθημερινά τρόπους αθλητικής άσκησης κυρίως για δύο λόγους. Πρώτον, με αυτό τον τρόπο ξεκουράζονται πνευματικά και τους ανανεώνει τη διαύγεια της σκέψης. Δεύτερον, επειδή βρίσκονται σε φάση επαναστατικής ανάπτυξης του σώματός των, η εν λόγω άσκηση συνεργεί στην άρτια βιολογική ολοκλήρωσή τους.
Η γνωστή μας από το σχολείο ρήση «νους υγιής εν σώματι υγιεί» δεν είναι μια απλή αναφορά, αλλά εμπεριέχει την ουσία της ενότητας σώματος και πνεύματος, ενότητας που διασπάστηκε τόσο λανθασμένα και δημιούργησε μια έννοια κατωτερότητας της ύλης έναντι του πνεύματος. Η άπειρη δυνατότητα του στοχασμού μας και η φοβερή δύναμη της σκέψης μας συνάπτεται με τη σωματική ευεξία. Δεν μπορούμε να κουβαλάμε το σώμα μας από καρέκλα σε καρέκλα και από καρέκλα σε καναπέ. Δεν είμαστε εμείς και το σώμα μας.
Είμαστε, το σώμα μας. Η υποβάθμιση του μυικού μας συστήματος, για παράδειγμα, δεν συνδέεται απλά και μόνο με την αισθητική μας εικόνα, αλλά και με τη λειτουργία όλων των ζωτικών οργάνων μας. Αλλά το σώμα μας είναι και μια κοινωνική «κατασκευή». Και ο σύγχρονος πολιτισμός ή το εξωραΐζει με έναν κομφορμιστικό τρόπο για τη βιομηχανία του θεάματος ή το καθηλώνει σε έναν παθητικό ρόλο ως δέκτη του καταναλωτισμού στέλνοντάς το παράλληλα στη βιομηχανία του αδυνατίσματος. Πρόκειται για μια πλήρη απαξίωση του σώματός μας που συνδέεται με τη χειραγωγημένη εικόνα του σημερινού ανθρώπου.
Η ευτυχία μας δεν κρίνεται στην απόκτηση υλικών αγαθών. Κρίνεται στη δυνατότητά μας να κατακτήσουμε την αυτογνωσία μας, κρίνεται στην καλλιέργεια των ανθρώπινων σχέσεών μας και στην προαγωγή του κοινωνικού μας ρόλου. Και σ’ όλο αυτό το σκηνικό το σώμα μας ως μια βιολογική και κοινωνική δομή δεν μπορεί παρά να είναι σε διαρκή άσκηση. Και για την άθλησή μας απαιτείται απαιτείται – πέραν των προαναφερθέντων – μόνο μια συνθήκη: να αγαπάμε πράγματι τον εαυτό μας!
Πηγή: https://www.fractalart.gr
