Του Θάνου ΤζήμερουΠροσκλητήριο σε επενδυτές, Έλληνες και ξένους, απηύθυνε ο πρωθυπουργός στο πρόσφατο ταξίδι του στις ΗΠΑ. "Ελάτε να επενδύσετε στην Ελλάδα", είπε, "που αποτελεί πυλώνα σταθερότητας, ευημερίας και δημοσιονομικής υπευθυνότητας"!
Λυπάμαι που θα το πω, γιατί αλλιώς θέλαμε να είναι η διακυβέρνηση της ΝΔ μετά τη συριζαϊκή λαίλαπα, αλλά ακόμα μια φορά προσπάθησε να εξαπατήσει τους ακροατές του. Η Ελλάδα είναι η χώρα στην οποία η επιχειρηματικότητα βρίσκεται μονίμως υπό διωγμόν. Εκτός από μία κατηγορία της: τη διαπλεκόμενη. Αν δεν έχεις άκρες στο γκουβέρνο και δεν "σπρώχνεις" με τον γνωστό διαχρονικό τρόπο την υπόθεσή σου, μαύρο φίδι που σ’ έφαγε. Όχι μόνο η σταθερότητα και η υπευθυνότητα είναι έννοιες παντελώς άγνωστες στην ελληνική Δημόσια Διοίκηση, αλλά το μπάχαλο που επικρατεί στο σύνολό της μετατρέπει σε σισύφειο βασανιστήριο κάθε επενδυτική προσπάθεια.
Θα μπορούσα να αναφέρω δεκάδες περιπτώσεις, από πολλούς τομείς της Οικονομίας, που επενδυτές κατέληξαν να τρέχουν μακριά, βλαστημώντας και φωνάζοντας: "Μην πλησιάζετε σ΄ αυτή τη χώρα. Την κυβερνούν σαδιστές και τρελοί!". Θα περιοριστώ σε έναν, για να τον δούμε σε κάποιο βάθος, που αφορά τις θεωρούμενες ως "ατμομηχανές" της ελληνικής Οικονομίας: τη δόμηση και τον τουρισμό.
Πρέπει να επιτρέπεται η εκτός σχεδίου δόμηση; Κάποια κράτη λένε κατηγορηματικά "Όχι". Κάποια άλλα λένε: "Ναι, υπό προϋποθέσεις, που είναι αυτές κι αυτές". Υπάρχει και η Ελλάδα που λέει: "Δεν ξέρω, ξεκίνα εσύ και βλέπουμε".
Ξεκίνησε, λοιπόν, ο επενδυτής της ιστορίας μας μια τουριστική επένδυση 25 εκατομμυρίων ευρώ, αφού προσέλαβε νομικό σύμβουλο για να είναι σίγουρος ότι όλα θα γίνονται by the book. Μελέτησε τον αναπτυξιακό νόμο και διαπίστωσε ότι το κράτος όχι μόνο ζητάει από επενδυτές να φτιάξουν ξενοδοχειακές μονάδες σε νησιά, αλλά τις επιδοτεί κιόλας, ιδιαίτερα όταν αυτά θεωρούνται απομακρυσμένες ή τουριστικά αναπτυσσόμενες περιοχές. Αγόρασε μια έκταση 39 στρεμμάτων στην Κω, με πρόσωπο στον αιγιαλό, μέσα σε Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), σχεδίασε ένα 5στερο ξενοδοχειακό συγκρότημα 420 κλινών και ξεκίνησε να μαζεύει τα προβλεπόμενα "χαρτιά":
- έγκριση από την Αρχαιολογία
- έγκριση περιβαλλοντικών όρων από την Περιφέρεια
- έγκριση "εισόδου - εξόδου" από τον Δήμο για τον δρόμο στον οποίο έχει "πρόσωπο" το οικόπεδο
- εγκεκριμένους όρους δόμησης από την Πολεοδομία, που πλέον λέγεται Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ)
- έκδοση καταλληλότητας τοπογραφικού από την Ειδική Υπηρεσία Προώθησης και Αδειοδότησης Τουριστικών Επενδύσεων (ΕΥΠΑΤΕ)
- έγκριση επιχορήγησης που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης
- έγκριση από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Περιφερειακής Ενότητας Κω.
Τέσσερα χρόνια έτρεχε από Υπηρεσία σε Υπηρεσία. Κι αφού επιτέλους τα κατάφερε, ξαναπήγε στην ΥΔΟΜ, να πάρει την οικοδομική άδεια, σίγουρος ότι είναι απλώς θέμα διεκπεραίωσης. Αμ, δε!
"Δεν μπορείτε να χτίσετε" του είπαν, "διότι ο δρόμος στον οποίο βλέπει το οικόπεδο δεν είναι δημόσιος"!
- Γιατί δεν είναι δημόσιος; Την έγκριση "εισόδου – εξόδου" μου την έδωσε ο Δήμος Κω, ακριβώς επειδή ο δρόμος είναι δημόσιος. Ανοίχθηκε πριν 40 χρόνια από την κοινότητα Καρδάμαινας, έχει πλάτος πάνω από πέντε μέτρα, (ο νόμος ζητάει 3,50), είναι ασφαλτοστρωμένος και συντηρείται από τον Δήμο Κω. Δημόσιο τον χαρακτηρίζει και η Περιφέρεια εγκρίνοντας τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Δημόσιο τον χαρακτηρίζει και η ΕΥΠΑΤΕ. Και εσείς μου λέτε ότι δεν είναι δημόσιος; Ποιανού είναι;
- Ναι, αλλά ο δρόμος δεν είναι στο κτηματολόγιο!
- Μα κανένας δρόμος δεν είναι ακόμα στο κτηματολόγιο! Θα έπρεπε να είναι όλοι, αλλά το κράτος έχει φορτώσει τις υποχρεώσεις του στον κόκορα.
- Ναι, αλλά η Κως έχει κτηματολόγιο.
- Έχει, προπολεμικά, από τους Ιταλούς! Ελληνικό δεν έχει! Είναι δυνατόν το οδικό δίκτυο του νησιού, μετά από έναν σχεδόν αιώνα, να είναι το ίδιο;
- Χμμμ, ίσως να έχετε δίκιο, αλλά για να είμαστε κι εμείς καλυμμένοι, ας ρωτήσουμε την ΠΕΧΩΣΧ.
Η ΠΕΧΩΣΧ είναι η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού. Είναι αρμόδια για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής, χωροταξικής και πολεοδομικής πολιτικής και υπάγεται στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Την ρώτησαν. Και τι απάντησε η ΠΕΧΩΣΧ;
- Χμμμ, ίσως να έχετε δίκιο, αλλά για να είμαστε κι εμείς καλυμμένοι, ας ρωτήσουμε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).
Και εκείνο δεν απήντησε. Ποτέ. Γιατί; Γιατί μπορεί. Διότι κανένας δημόσιος λειτουργός δεν δεσμεύεται, ποτέ, με κανένα χρονοδιάγραμμα. Διότι δεν έχει καμμία επίπτωση, ποτέ, όταν δεν κάνει τη δουλειά του. Και διότι, όταν η εκτελεστική εξουσία είναι ταυτόχρονα και νομοθετική, καλύπτει την ανικανότητα ή την αδιαφορία της με ένα άρθρο σε κάποιον νόμο και καθαρίζει. Πάντα! Όποιος και να κυβερνάει! Δείτε ένα παράδειγμα, σαν κουίζ. Βρείτε τις νοηματικές διαφορές ανάμεσα σ΄ αυτές τις δύο παραγράφους νόμων:
Α) Για περιοχές, στοιχεία ή σύνολα της φύσης και του τοπίου, για τα οποία έχει αρχίσει η διαδικασία χαρακτηρισμού τους και εωσότου εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα, που προβλέπεται στην παράγρ. 1, μπορεί να καθορίζονται, με κοινή απόφαση των Υπουργών Γεωργίας, Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων έργων και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, απαγορεύσεις, όροι και περιορισμοί για επεμβάσεις και δραστηριότητες, που είναι δυνατόν να έχουν βλαπτικά αποτελέσματα για τις παραπάνω περιοχές, στοιχεία ή σύνολα. Η ισχύς της υπουργικής αυτής απόφασης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο έτη. Αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, η προθεσμία αυτή μπορεί να παρατείνεται, με όμοια υπουργική απόφαση, για ένα ακόμη έτος.
Β) Για περιοχές, στοιχεία ή σύνολα της φύσης και του τοπίου, για τα οποία αρχίζει η διαδικασία χαρακτηρισμού με προεδρικό διάταγμα και έως ότου εκδοθεί η πράξη χαρακτηρισμού, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας με απόφασή του, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να καθορίζει όρους και περιορισμούς για επεμβάσεις και δραστηριότητες που είναι δυνατόν να έχουν βλαπτική επίδραση στις παραπάνω περιοχές, στοιχεία ή σύνολα και να υλοποιεί τα σχέδια δράσης της υποπαρ. α’ της παρ. 3 και συγκεκριμένες διαχειριστικές δράσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση και διατήρηση της κατάστασης των προστατευτέων αντικειμένων. Η ισχύς της υπουργικής αυτής απόφασης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο (2) έτη. Αν συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι, η προθεσμία αυτή μπορεί να παρατείνεται, με όμοια υπουργική απόφαση, για τρία (3) ακόμη έτη.
Καμμία διαφορά, έτσι δεν είναι; Αλλάζει, μόνο, το ποιοι υπουργοί παίρνουν την απόφαση και ο χρόνος της παράτασης "για εξαιρετικούς λόγους": από 1 χρόνο στον πρώτο νόμο, γίνεται 3 στον δεύτερο. Ο πρώτος νόμος είναι του 1986 (Ν. 1650/1986, άρθρο 21 §6). Έλεγε ότι το κράτος πρέπει να καθορίσει χρήσεις γης, ώστε πολίτες και κρατικοί λειτουργοί να ξέρουν τι επιτρέπεται και πού. Και μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η ΚΡΑΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ, που θα ίσχυε καθολικά, θα αποφάσιζαν, κατά περίπτωση, οι υπουργοί. Αυτό το "φλου" καθεστώς θα κρατούσε 2 χρόνια, άντε 3 το πολύ. Ο δεύτερος νόμος είναι του… 2022! (Ν. 4964/2022, άρθρο 11). Στα 38 χρόνια που μεσολάβησαν, κάθε υπουργός πετούσε το μπαλάκι στον επόμενο, δίνοντας παράταση στην παράταση, κι αυτό το βιολί θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το 2027, ζωή να’χουμε. Τι πρόοδος υπήρξε; Μηδέν! Μη σου πω ότι πήγαμε και πίσω, διότι η διαδικασία χαρακτηρισμού το 1986 "είχε αρχίσει", ενώ το 2022 "αρχίζει"! Τον λόγο τον ξέρουμε. Οτιδήποτε σαφές στη Δημόσια Διοίκηση δεν προσφέρεται για πελατειακές εκδουλεύσεις και για παράνομο πλουτισμό. Δεν μπορεί να κορδώνεται ο βουλευτής στην εκλογική του περιφέρεια "κατόπιν ενεργειών μου", ούτε να τα βρίσκει, κάτω από το τραπέζι, η πολεοδομία με τον εργολάβο. Το "φλου" είναι μεγάλη μπίζνα! Είναι το πιο αποδοτικό ΣΔΙΤ!
(Αστερίσκος. Δεν γίνεται να μην σχολιάσω την προϊούσα αγραμματοσύνη των νομοθετών. Το σωστό είναι "2 (δύο) έτη" και όχι "δύο (2) έτη". Προέρχεται από την εποχή που τα δημόσια έγγραφα ήταν χειρόγραφα και για να μην παραποιηθεί ή παρανοηθεί ο αριθμός, αν ήταν δυσανάγνωστος, έμπαινε και ολογράφως σε παρένθεση. Το αντίθετο δεν έχει κανένα νόημα.)
Έτσι, ο επενδυτής της ιστορίας μας περιμένει ακόμα στο ακουστικό του, η Οικονομία στερείται την αιμοδοσία των 25 εκατομμυρίων με πολλαπλασιαστική επίδραση, το τουριστικό μας δυναμικό στερείται μία μονάδα υψηλών προδιαγραφών που θα έφερνε έσοδα στην Κω και στη χώρα, και το κράτος στερείται τους φόρους από όλα αυτά!
Δυστυχώς, δεν είναι ο μόνος. Αυτή την εποχή, η οικοδομική δραστηριότητα έχει παγώσει. Πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ έχουν ουσιαστικά απαγορεύσει την εκτός σχεδίου δόμηση. Την αρχή την έκανε η απόφαση 176/2023 με την οποία ακυρώθηκε οικοδομική άδεια σε ακίνητο μεγαλύτερο των 4 στρεμμάτων στην Πάτμο (Βρετανός ιδιοκτήτης), 17 ολόκληρα χρόνια μετά την έκδοσή της! Ακολούθησαν κι άλλες, τινάζοντας στον αέρα έτοιμες επενδύσεις ξενοδοχειακών μονάδων, επειδή το ΣτΕ κόλλησε στο ποιος δρόμος ονομάζεται αγροτικός, ποιος κοινοτικός, και ποιος είναι αρμόδιος να αποφανθεί: ο δήμαρχος, ο περιφερειάρχης ή ο υπουργός; Κάποιες ΥΔΟΜ βρήκαν μια μεσοβέζικη λύση: εκδίδουν άδειες, αλλά ζητούν από τον ενδιαφερόμενο μια υπεύθυνη δήλωση ότι σε περίπτωση που το ΣτΕ την ακυρώσει, δεν θα διεκδικήσει αποζημίωση. Όμως, οι περισσότερες ΥΔΟΜ έχουν κατεβάσει ρολά.
Αυτή η επισφάλεια Δικαίου δεν αφορά μόνο 5-6 οικοδομικές άδειες, αλλά 10.000 οικισμούς σε όλη τη χώρα, καθώς το ΣτΕ ανακάλυψε, μετά από δεκαετίες, ότι οι οριοθετήσεις και οι επεκτάσεις των οικισμών αυτών είναι παράνομες, διότι είχαν γίνει με αποφάσεις νομάρχη, ενώ θα έπρεπε να γίνουν με Προεδρικό Διάταγμα! Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι παγώνουν και οι αγοραπωλησίες, διότι αυτό που αγοράζεις σήμερα ως οικόπεδο, αύριο μπορεί να χαρακτηρισθεί αγρός! Αν μάλιστα οι διάφοροι "εναλλακτικοί" που μάλλον θα προτιμούσαν να ζούσαμε σε σπηλιές, ξεκινήσουν μαζικές προσφυγές, θα τιναχτεί στον αέρα ολόκληρη η χώρα, καθώς είναι περισσότερο από βέβαιο ότι το ΣτΕ θα ακυρώσει εκατοντάδες χιλιάδες οικοδομικές άδειες, που είχαν εκδοθεί με βεβαίωση νομάρχη, και τα σπίτια που έχουν χτιστεί, εδώ και δεκαετίες, θα θεωρηθούν αυθαίρετα! Μπουρλότοοο!
Είναι να αναρωτιέσαι αν σ΄ αυτή τη χώρα υπάρχει σε εξέλιξη ένας άδηλος διαγωνισμός ανάμεσα στους θεσμικούς φορείς, για το ποιος θα την καταστρέψει περισσότερο και ποιος θα εξαγριώσει περισσότερο τους νομοταγείς πολίτες. Τι ευθύνη έχει κάποιος που αγόρασε ένα νομιμότατο οικόπεδο, εντός σχεδίου, έβγαλε μια νομιμότατη άδεια και έχτισε ένα νομιμότατο σπίτι, για το ποιος κρατικός φορέας τα είχε υπογράψει όλα αυτά; (Βέβαια την ίδια στιγμή που η μισή χώρα κινδυνεύει να χαρακτηριστεί… κατεδαφιστέα, το κράτος ανοίγει πλατφόρμα νομιμοποίησης καταπατημένων κρατικών εκτάσεων με εισφορά στο 30% της αξίας τους!) Και τι κάνει μπροστά σ΄ αυτή την προοπτική το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος; Σχεδιάζει και… "δρομολογεί"! To "δρομολογώ" είναι το αγαπημένο ρήμα των πολιτικάντηδων, όταν θέλουν να παραμυθιάσουν το πόπολο ότι δήθεν με κάτι ασχολούνται. "Δρομολογήθηκαν" λοιπόν δύο νομοθετικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΝ, εντελώς συμπτωματικά, παραμονές εκλογών. Η πρώτη, των εθνικών του 2023 και η δεύτερη, των ευρωεκλογών του 2024. Εξαγγέλθηκαν με πολλά ταρατατζούμ, για να… αποσυρθούν αμέσως μετά τις εκλογές! Αναμενόμενο: το να συγκεράσεις τις θέσεις εκείνων που αν τους άφηνες θα έχτιζαν και την Ακρόπολη με εκείνων που θέλουν τα σπίτια να είναι από άχυρο και πηλό, έχει πολιτικό κόστος. Είναι να χάνουμε ψηφαλάκια; Ανακοινώνεις, λοιπόν, προεκλογικώς ότι "τέλος στην αβεβαιότητα, έχουμε τη λύση", δεν λες ποια είναι αυτή, κλείνεις το μάτι και στις δύο πλευρές, σε ψηφίζουν, και την επαύριο, γεια σας! Το ίδιο κόλπο θα ξαναγίνει στις επόμενες εκλογές, καθώς ο Έλληνας όπως και το χρυσόψαρο, δεν φημίζονται για τη μνήμη τους.
Δρομολογήθηκε και κάτι άλλο: η χαρτογράφηση των οδών. Όλα αυτά τα χρόνια που το κτηματολόγιο είναι σε εξέλιξη, το κράτος δεν σκέφτηκε ότι πρέπει και εκείνο να δηλώσει την περιουσία του, στην οποία περιλαμβάνονται οι κοινόχρηστοι δρόμοι. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2025, μαθαίνουμε, θα χαρτογραφηθούν οι δρόμοι στα νησιά, και είναι σε "φάση ανάθεσης" νέες μελέτες για Κρήτη, Εύβοια και ηπειρωτική Ελλάδα με συνολικό κόστος 139 εκατομμύρια ευρώ. Λεφτά υπάρχουν! Πότε θα τελειώσουν αυτά, ώστε να ξέρουμε τι είναι ο κάθε δρόμος, πόσο πλάτος έχει και πώς χαρακτηρίζεται; Ζήσε Μάη…
Ο Ολοκληρωμένος Πολεοδομικός Σχεδιασμός "δρομολογήθηκε" το 1975. Πέρασαν 50 χρόνια με "θα". Τα ίδια "θα" ακούμε και σήμερα. Αλλά ακούμε και άλλα. Το ελληνικό κράτος έχει το μοναδικό ταλέντο όταν καταπιάνεται με ένα παλιό πρόβλημα να δημιουργεί δέκα καινούργια. Κι έτσι, ενώ μέχρι τώρα όλος ο καυγάς ήταν για τον δρόμο που περνάει μπροστά από το γεωτεμάχιο, από δω και μπρος θα μαλλιοτραβιόμαστε για μια εντελώς φλου έννοια, που την έχουν κάνει παντιέρα οι "οικολόγοι όλων των χωρών, ενωθείτε", μαζί τους και η ΠτΔ, ως έχουσα οικολογικάς ευαισθησίας, εκ του Ε’ τμήματος του ΣτΕ προερχομένη γαρ: τη "φέρουσα ικανότητα".
Ας δούμε τι λέει ο Ν 4964/2022, άρθρο 64:
1. Ως Φέρουσα Ικανότητα (ΦΙ) ενός χωρικού συστήματος, νοούνται τα μέγιστα ανεκτά όρια επιβαρύνσεων ή και μεταβολών των συνθηκών που επικρατούν σε αυτό, πέραν των οποίων παύει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στο φυσικό περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία που διαβιεί σε αυτό, με αποτέλεσμα να προκαλούνται υπέρμετρες ή μη αναστρέψιμες φθορές στο φυσικό περιβάλλον και να ασκούνται αρνητικές πιέσεις στο ανθρωπογενές περιβάλλον και στην κοινωνία.
2. Η ΦΙ λαμβάνεται υπόψη κατά την αναθεώρηση των πολεοδομικών σταθεροτύπων της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 4447/2016 (Α’ 241) και εφαρμόζεται στον πολεοδομικό σχεδιασμό πρώτου επιπέδου.
Η "φέρουσα ικανότητα" είναι όρος της γεωτεχνικής μηχανικής. Αντέχει το έδαφος αυτό το κτήριο ή θα γέρνει σαν τον Πύργο της Πίζας; Και φυσικά, όπως όλα στη μηχανική, μετριέται (σε kN/m2). Πώς θα μετρηθεί στον χωροταξικό σχεδιασμό; Ποιος και με ποιον τρόπο θα ορίσει τα "μέγιστα ανεκτά όρια"; Όρια σε τι; Στον πληθυσμό, στην κυκλοφορία, στους πόρους, στη ρύπανση, στην εγκληματικότητα; (Θα μπορούσα να αναφέρω και άλλους 100 τομείς.) Και ανεκτά από ποιον; Πώς θα προσδιορισθεί η "ισορροπία ανάμεσα στο φυσικό περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία που διαβιεί σε αυτό"; Πώς θα μετρηθούν οι "υπέρμετρες φθορές" και οι "αρνητικές πιέσεις"; Υπάρχει περιβαλλοντικό πιεσόμετρο; Κι αν υποθέσουμε ότι το κράτος καταφέρει να απαντήσει σε όλα αυτά – πράγμα απολύτως αδύνατον, το υπογράφω! – τα όρια θα ισχύουν για όλη τη χώρα ή για κάθε περιοχή ξεχωριστά; Και πώς θα ορίζεται η "περιοχή"; Θα είναι όλα τα Δωδεκάνησα ή κάθε νησί ξεχωριστά; Θα είναι όλη η Ρόδος ή η Λίνδος και ο Αρχάγγελος ξεχωριστά; Θα είναι όλη η Λίνδος ή η Βλύχα και το Κατσούνι ξεχωριστά;
Τι θα συμβεί; Η σφαγή του Δράμαλη! Σκέψου, αγαπητέ αναγνώστη, ότι τα κριτήρια μέχρι τώρα για δόμηση εκτός σχεδίου είναι μόνο δύο και τα μετράς με τη μεζούρα: 4 στρέμματα, 25 μέτρα πρόσωπο σε δρόμο. Τέλος. Κι όμως μ’ αυτά τα δύο και με τις νομικίστικες "ερμηνείες" τους, έχει μπλοκάρει το σύμπαν. Φαντάσου τι έχει να γίνει όταν διάφοροι (οικολόγοι, ανταγωνιστές του επενδυτή, κομματάρχες, δικομανείς, γείτονες, περίεργοι, κ.λπ.) θα προσφεύγουν στο ΣτΕ, ζητώντας την ακύρωση κάθε άδειας, διότι το έργο προκαλεί "μη αναστρέψιμες φθορές στο περιβάλλον" ή "ασκεί αρνητικές πιέσεις"! Και θα πρέπει να αποφανθούν επ’ αυτού 5 δικαστές του Ε’ Τμήματος! Και οι αποφάσεις τους θα προστεθούν στη νομολογία και το κράτος θα πρέπει να τις λαμβάνει υπόψη "κατά την αναθεώρηση των πολεοδομικών σταθεροτύπων" και να τις εφαρμόζει στον πολεοδομικό σχεδιασμό!
Και πες ότι μπήκαν όρια και ο γραφειοκράτης του ΥΠΕΝ αποφάσισε ότι το Νότιο Πήλιο δεν αντέχει περισσότερους τουρίστες πάνω από έναν Χ αριθμό. Ποια θα είναι η συνέχεια; Θα μετράει κάποιος αρμόδιος την απόσταση ανάμεσα στις ομπρέλες και θα στέλνει μήνυμα το 112: "Παραλία Λεφοκάστρου κορεσμένη. Κατευθυνθείτε προς Κάλαμο!"; Θα βάλει μπλόκα το κράτος στον δρόμο από Αργαλαστή για Μηλίνα και μετά από έναν αριθμό "προσερχομένων" θα απαγορεύει τη διέλευση; Κι αν έρθουν με σκάφος; Θα τους κυνηγάει το Λιμενικό; Δεν θα εκδίδονται νέες οικοδομικές άδειες, μέχρι να γκρεμιστεί κανένας παλιός φούρνος; Δεν βρέθηκε ένας, έστω, άνθρωπος, με πέντε δράμια κοινό νου που να βάλει τις φωνές στους χαρτογιακάδες που φτιάχνουν νόμους; "Τι ηλιθιότητες είναι αυτές; Τι φέρουσα ικανότητα έχει ο εγκέφαλός σας; Όχι το 2027 δεν θα έχουμε Ολοκληρωμένο Πολεοδομικό Σχεδιασμό, αλλά ούτε το 3027!" Τα ξέρουν αυτά οι επενδυτές που προσκάλεσες, Κυριάκο; Ξέρουν με τι πρόκειται να μπλέξουν; Τους είπες ότι αυτό που θα αγοράσουν ως οικόπεδο άρτιο και οικοδομήσιμο, θα χαρακτηρισθεί από το ΣτΕ μπαχτσές και το μόνο που θα μπορούν να κάνουν είναι να φυτέψουν ζαρζαβατικά; Τους ενημέρωσες ότι η Ασφάλεια Δικαίου στην Ελλάδα είναι το πιο σύντομο θεσμικό ανέκδοτο;
(Σημείωση. Προφανώς κάποια πράγματα που αφορούν την κατάσταση του περιβάλλοντος μπορούν να μετρηθούν, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση ή το βάθος στο οποίο βρίσκεται ο υδροφόρος ορίζοντας. Όμως είναι απολύτως αδύνατον, και μια έρευνα στη σχετική βιβλιογραφία θα σας πείσει, να ορισθούν τρόποι, μονάδες, κλίμακες μέτρησης και κυρίως όρια, για τη φέρουσα ικανότητα ενός "χωρικού συστήματος", διότι α) περιλαμβάνει πλήθος παραμέτρων που όλες είναι σε αλληλεπίδραση μεταξύ τους και β) είναι απολύτως αδύνατον να προσδιορισθούν τα γεωγραφικά όρια του συστήματος διότι απλούστατα δεν υπάρχουν! Ένα χωρικό σύστημα είναι συνδυασμός επάλληλων συστημάτων με διαφορετικά όρια το καθένα. Και φυσικά, είναι απολύτως αδύνατον να προκύψει οποιαδήποτε σαφήνεια σε νομοθέτημα που θα περιλαμβάνει αυτή την έννοια.)
Και μέχρι να ολοκληρωθούν όλα αυτά, τι κάνουμε; Παραθέτω με χρονολογική σειρά τις τοποθετήσεις των ΠΘ, Υπ. ΠΕΝ, Υφυπ. ΠΕΝ, μετά την απόφαση του ΣτΕ (3/2/2023), ώστε ο πιθανός επενδυτής να αξιολογήσει τη σοβαρότητα αυτής της χώρας.
4/4/2023 - Σε λίγες μέρες ψηφίζεται η μεταβατική ρύθμιση
Υφυπ. ΠΕΝ, Βουλή: "(υπάρχει) σχεδιασμός της κυβέρνησης για νομοθετική ρύθμιση πριν τις μέρες του Πάσχα, με στόχο την ψήφισή της μέχρι την Μεγάλη Τετάρτη. Η ρύθμιση θα αντιμετωπίζει τα προβλήματα που δημιούργησε η απόφαση για την Πάτμο."
10/4/2023 - Αποσύρουμε την μεταβατική ρύθμιση
Υφυπ. ΠΕΝ, Βουλή: "…έχουμε ετοιμάσει πρόταση ρύθμισης, η οποία δίνει διέξοδο στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί. Την έχουμε καταθέσει, είναι συγκεκριμένη και απαντά στα ερωτήματα που υπάρχουν. Χρήζει όμως περαιτέρω διερεύνησης και διαβούλευσης…"
10/12/2023 - Επεξεργαζόμαστε άλλη μεταβατική ρύθμιση
Συνέντευξη Υπ. ΠΕΝ στη "Μακεδονία της Κυριακής". Στο ερώτημα "Με δεδομένο πως οι αποφάσεις του ΣτΕ έχουν εντείνει την ανησυχία σε εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες γης σε οικόπεδα εκτός σχεδίου, πώς θα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα; Ποια λύση θα προκριθεί;" απαντάει: "για τον σκοπό αυτό έχει προχωρήσει επεξεργασία διάταξης ώστε να δώσουμε μεταβατική λύση στο εν λόγω ζήτημα μέσω της νομοθετικής οδού, μέχρι να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός".
9/1/2024 - Εγκρίνουμε μεταβατική ρύθμιση και "δρομολογούμε" την οριστική
ΠΘ, Υπ. ΠΕΝ, Υπουργικό Συμβούλιο "…δρομολογείται πια η σύνταξη ειδικών και τοπικών πολεοδομικών σχεδίων σε όλη την επικράτεια. Αυτά θα καθορίζουν πλέον οριστικά τις χρήσεις γης, τους όρους δόμησης, εντός αλλά και εκτός σχεδίου και φυσικά τις προστατευόμενες ζώνες κάθε περιοχής." Το υπουργικό συμβούλιο εγκρίνει μεταβατική νομοθετική ρύθμιση για δυνατότητα δόμησης σε γήπεδα άνω των τεσσάρων στρεμμάτων με πρόσωπο σε δρόμο, που δεν είναι πολεοδομικά αναγνωρισμένος.
11/2/2024 - Σε 3-4 χρόνια η οριστική λύση
Συνέντευξη Υπ. ΠΕΝ στην Απογευματινή της Κυριακής: "Η πραγματική αλλαγή στην εκτός σχεδίου δόμηση εισάγεται με τα τοπικά, πολεοδομικά σχέδια. Αυτά θα καθορίζουν πλέον, με κριτήρια τοπικά και οργανωμένα, πολεοδομικό σχεδιασμό, πού θα επιτρέπεται η εκτός σχεδίου δόμηση. Για τον σκοπό αυτό θα απαιτηθούν 3-4 έτη."
26/3/2024 - Έτοιμη η μεταβατική ρύθμιση
Συνέντευξη Υπ. ΠΕΝ στον ΣΚΑΪ. Απαντάει στο ερώτημα πότε η μεταβατική διάταξη για την εκτός σχεδίου δόμηση θα βγει στη διαβούλευση: "Σήμερα, αύριο"
30/3/2024 - Κατατίθεται η μεταβατική ρύθμιση, το πολύ μεθαύριο
Συνέντευξη Υπ. ΠΕΝ στον ΑΝΤ1. Απάντηση στο ίδιο ερώτημα: "Από μέρα σε μέρα. Μπορεί τη Δευτέρα, μπορεί σήμερα (Σάββατο)…." "…είμαστε υποχρεωμένοι να έρθουμε και να κάνουμε μία προσωρινή νομοθέτηση μέχρι να τελειώσει ο πολεοδομικός σχεδιασμός, με την οποία θα ορίζουμε με σαφή τρόπο, το τι εννοούσε κατά τη γνώμη μας το ΣτΕ"
3/4/2024 - Θα επεξεργαστούμε μεταβατική ρύθμιση
Επίσημη ανακοίνωση του ΥΠΕΝ: "Αναμένεται να καθαρογραφεί η σχετική απόφαση (του ΣτΕ), προκειμένου να διαπιστωθεί εάν προκύπτει κάποια νεότερη νομολογία και εάν από τα δεδομένα που διατυπώνονται από το Δικαστήριο επηρεάζονται οι μεταβατικές διατάξεις που σχεδιάζονται από το Υπουργείο για να αντιμετωπιστεί το μείζον θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης μέχρι τη θεσμοθέτηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων και του χαρακτηρισμού του συνόλου του Οδικού Δικτύου της χώρας.
29/7/2024 - Κάτι θα κάνουμε
Συνάντηση ΠΘ και ΠτΔ στο Προεδρικό Μέγαρο. ΠτΔ: "Ο τουρισμός είναι πολύ σημαντικός για τη χώρα μας, αλλά πρέπει να δούμε λίγο και τη φέρουσα ικανότητα των νησιών…" ΠΘ: "πιστεύω ότι είναι και μεθοδολογικά σωστό να αντιμετωπίζουμε τα νησιά ενδεχομένως διαφορετικά από την ηπειρωτική Ελλάδα. (…) Υπάρχουν και αποφάσεις του δικαστηρίου σχετικά με τα ζητήματα της εκτός σχεδίου δόμησης, στα οποία σύντομα η κυβέρνηση με κάποιον τρόπο οφείλει να προσαρμοστεί."
9/9/2024 - Κάτι θα κάνουμε
ΠΘ, ομιλία στη ΔΕΘ: "Έχουμε ένα δύσκολο γρίφο να λύσουμε όσον αφορά την εκτός σχεδίου δόμηση. Πιστεύω ότι στις επόμενες εβδομάδες θα είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε κάποια μέτρα."
16/9/24 - Δεν θα υπάρξει μεταβατική ρύθμιση, θα περιμένουμε την τελική
Υφυπ. ΠΕΝ, Βουλή, ανακοινώνοντας το "πάγωμα" μιας τουριστικής επένδυσης δύο χιλιάδων στρεμμάτων στην Αστυπάλαια: "Κάποια στιγμή οι εκκρεμότητες και οι παρατάσεις τελειώνουν." "Τώρα είναι η ώρα για όλους μας, κάνουμε ό,τι δεν έγινε εδώ και 100 χρόνια, βάζουμε τάξη στον χώρο, όχι μόνο στην Αστυπάλαια αλλά στο 80% της Επικράτειας για να βάλουμε οριστικούς κανόνες με ασφάλεια δικαίου" και "να μην ασχολούμαστε περιστασιακά, μεμονωμένα, με διάφορες τέτοιες περιπτώσεις…"
24/9/2024 – Επεξεργαζόμαστε μεταβατική ρύθμιση
Υφυπ. ΠΕΝ στη Βουλή: "επεξεργαζόμαστε την καλύτερη λύση για την (…) περίπτωση της εκτός σχεδίου δόμησης μεταβατικά…" "είμαστε στη φάση του να περάσουμε τη ρύθμιση που είναι απαραίτητη για να μη διαβάζετε όπως συμβαίνει σήμερα το θέμα με πολλές αναγνώσεις, καθώς υπάρχουν Υπηρεσίες Δόμησης, που για γήπεδο με ανάλογα χαρακτηριστικά εκδίδουν άδειες και αλλού δεν εκδίδονται, δεν μπαίνω σε ανάλυση."
Καταπληκτικό, ε! Δεν είναι μόνο ότι δεν ξέρουν να κυβερνούν, έχουν χάσει και την αίσθηση του γελοίου! Και βέβαια, να οι επενδυτές, μιλιούνια! Όμως, πέρα από την τυπολατρία των θεσμικών φορέων, υπάρχουν μερικές απλές ερωτήσεις που αφορούν τον πραγματικό κόσμο, και σας καλώ, αρμοδίους και μη, να απαντήσετε.
Υπάρχει κτήριο που να μην "επεμβαίνει" στο περιβάλλον; Γιατί αυτό θεωρείται, σώνει και καλά, φθορά; Είναι φθορά για το περιβάλλον οι φωλιές των ζώων; Εκεί που μένεις, πριν 50 ή 100 χρόνια ήταν χωράφια. Όμως οι ανθρώπινες ανάγκες εξελίσσονται. Οι κοινωνίες αλλάζουν, τα μεγέθη αλλάζουν. Εξοχικό, το 1923 (από τότε είναι οι χάρτες που χρησιμοποιεί η πολεοδομία), είχαν μόνο οι πολύ πλούσιοι. Σήμερα έχουν οι περισσότεροι. Ενδιαφέρονται να αποκτήσουν και οι ξένοι. Δεν θα έπρεπε να είχαν πολεοδομηθεί και περιοχές παραθεριστικής (ή παραχειμωνικής) κατοικίας; Ποια ήταν η φέρουσα ικανότητα του Κολωνακίου, όταν στην Πινδάρου έβοσκαν πρόβατα; Της Μυκόνου, της Σαντορίνης ή της Αράχοβας τη δεκαετία του ’50; (Για να μην ρωτήσω ποια είναι η γνώμη του ΣτΕ για τη φέρουσα ικανότητα της… Ακρόπολης. Σαν να την παραφόρτωσε ο Περικλής με ναούς, δεν νομίζετε; Ένας βράχος είναι, δικαιολογείται τόσο υψηλός… συντελεστής δόμησης;)
Όταν αναπτύσσεται η δόμηση ή ο τουρισμός σε μια περιοχή, προφανώς μεταβάλλονται και οι ανάγκες της σε συγκοινωνίες, καταλύματα, τροφοδοσία, ύδρευση, ενέργεια, αποχέτευση, διαχείριση λυμάτων, απορριμμάτων κλπ. Εάν βρει τρόπο να τις αντιμετωπίσει, αυξάνεται και η φέρουσα ικανότητά της. Αν δεν βρει, αν περιμένεις μια ώρα να σε σερβίρουν, αν στην τουαλέτα έχει ουρά, αν η ξαπλώστρα κοστίζει όσο μια σουίτα, δεν ξαναπάς. Θα ισορροπήσει το σύστημα από μόνο του, χωρίς Προεδρικό Διάταγμα. Και η Μύκονος έχει το κοινό της και η Ερείκουσα. Άλλοι επιδιώκουν το στριμωξίδι κι άλλοι την ερημιά. Ποιος είναι καταλληλότερος να αποφασίσει για τον χαρακτήρα κάθε τόπου; Ο υπουργός, το ΣτΕ, ή ο ίδιος ο τόπος; Μα, αν ο δήμαρχος "τα έχει πάρει" από τον επενδυτή για να εγκρίνει μια επένδυση; Γιατί, αποκλείεις να τα έχει πάρει ο δικαστής από τον ανταγωνιστή του για να την ακυρώσει;
Στο κάτω-κάτω κάθε κοινωνία είναι υπεύθυνη για τους ηγέτες που αναδεικνύει. Οι αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης την εκπροσωπούν, όχι οι διορισμένοι του ΣτΕ. Και γιατί ένα Προεδρικό Διάταγμα έχει μεγαλύτερο ουσιαστικό κύρος από την απόφαση ενός Νομάρχη ή Περιφερειάρχη; Πώς θα αποφανθεί ο θεσμικά ανεύθυνος Ανώτατος Άρχων, που τον έχουμε για να ακούει τα κάλαντα και να κάθεται στην παρέλαση (σταυροπόδι…) ότι ο τάδε δρόμος στην Ψέριμο είναι κοινόχρηστος; Θα πάει επί τόπου, να κάνει αυτοψία; Δεν θα του φέρουν μπροστά του ένα χαρτί που θα το υπογράψει με "κλειστά τα μάτια"; Κάποιος άλλος θα το έχει αποφασίσει αυτό, έτσι δεν είναι; Γιατί αυτός ο άλλος να μην έχει και την ουσιαστική ευθύνη και να λογοδοτήσει αν χρειαστεί; Πόση αξία δίνουμε στη διοικητική αποκέντρωση, όταν ακόμα και για έναν αγροτικό δρόμο, η απόφαση πρέπει να εκπορευθεί από το Προεδρικό Μέγαρο;
Επίσης: θέλουμε κι άλλα Costa Navarino στη χώρα, ναι ή όχι; (Θα μου πεις, εδώ δεν θέλαμε ούτε το αρχικό και στείλαμε στα δικαστήρια τον καπετάν-Βασίλη πάνω από 60 φορές…) Είναι αυτονόητο ότι τέτοια συγκροτήματα που απευθύνονται σε γεμάτα πορτοφόλια (που όμως μεταγγίζουν πλούτο και στα πορτοφόλια των κατοίκων της περιοχής) θα χτιστούν σε περιοχές εκτός σχεδίου. Υπάρχουν πουθενά 1000 στρέμματα άχτιστα εντός σχεδίου; Γιατί το κριτήριο πρέπει να είναι το αν υπάρχει ήδη εκεί κοινοτικός δρόμος; Γιατί οι όροι να είναι ίδιοι, είτε πρόκειται για ιδιωτική αγροικία είτε για συγκρότημα 1000 κλινών; Είναι δυνατόν η ανάπτυξη του ποιοτικού τουρισμού στη χώρα να εξαρτάται από δρομάκια του ’50 που τα περπατούσαν γαϊδούρια; 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής έχουμε. Υπάρχουν παραλίες για τους πάντες, για όλα τα βαλάντια και για όλα τα γούστα. Υπάρχουν και για τα 5στερα. Τα θέλουμε; Αν τα θέλουμε και δεν υπάρχει δρόμος, τον φτιάχνουμε! Είναι τόσο δύσκολο; Το κριτήριο θα έπρεπε να είναι η αρχιτεκτονική. Θα είναι συμβατή με το "ύφος" της περιοχής ή θα είναι πολυκατοικίες φυτεμένες στην ακτή, όπως στην Costa Blanca;
Τα ίδια ερωτήματα θέτουν και οι επενδυτές, σαν κι αυτούς που άκουσαν τις προτροπές του Κυριάκου. Και διαπιστώνουν, όπως διαπίστωσα κι εγώ στα 9 χρόνια μου στο ΠΣ Αττικής, ότι οι "κυβερνητικοί", όχι μόνο δεν έχουν τις απαντήσεις, αλλά δεν καταλαβαίνουν καν τις ερωτήσεις. Δεν είμαστε τυχαία 113οι στον πίνακα οικονομικής ελευθερίας.
*Ο Θάνος Τζήμερος είναι επιχειρηματίας, πρώην πρόεδρος της "Δημιουργίας Ξανά"
Πηγή: https://www.capital.gr/arthra/3877280/ela-ependuti-na-se-trelanoume/
