Πάσχος ΜανδραβέληςΓράφαμε χθες ότι το πρώτο σοκ της μετανάστευσης απορροφήθηκε με λίγα παρατράγουδα, για δύο λόγους: 1) Τα οικονομικά οφέλη που έφερναν οι ρακένδυτοι του Βορρά διαχύθηκαν ευρέως σε μια κοινωνία μικροϊδιοκτητών και 2) η ιδεολογική κυριαρχία της Αριστεράς δεν επέτρεψε την εκφορά ρατσιστικού λόγου.
Το πρώτο δεν υπάρχει πια. 'Οσοι Αλβανοί έμειναν στην Ελλάδα, η πρώτη γενιά μεταναστών, ενσωματώθηκαν κανονικά και τα μεροκάματά τους είναι όπως των υπολοίπων. Το νέο κύμα της μετανάστευσης αποτελείται από ανθρώπους που περιφέρονται μέχρι να βρουν τρόπο εξόδου σε χώρες της δυτικής Ευρώπης. Επιπλέον, έχει αλλάξει και η οικονομική κατάσταση στη χώρα. Η δεκαετία του ’90 ήταν περίοδος οικονομικής διόγκωσης και –πρωτίστως– υψηλών προσδοκιών.
Η αρχικώς ευεργετική αποσιώπηση του ρατσιστικού λόγου είχε τρεις σοβαρές συνέπειες. Πρώτον, ενίσχυσε τη διάχυτη δοξασία περί του…γονιδιακού μας αντιρατσισμού. Βεβαίως, όπως γίνεται με όλους τους λαούς, οι Έλληνες δεν είναι ρατσιστές, αλλά ούτε αντιρατσιστές. Το ερώτημα που αποσιωπήθηκε είναι σε τι έκταση υπάρχει ρατσιστικό φαινόμενο στη χώρα. Έτσι, καταλήξαμε σε πολλές μάχες στα κοινωνικά δίκτυα για ένα ψευδές δίπολο: α) Οι Έλληνες δεν είναι ρατσιστές, β) όλοι οι Έλληνες είναι ρατσιστές.
Δεύτερον, ο ελληνικός αντιρατσισμός δεν έχει βαθιά επεξεργασία, αφού αυτή χρειάζεται θέση, αντίθεση, σύνθεση. 'Ολοι δηλώνουν αντιρατσιστές, αλλά κανείς δεν ξέρει γιατί. Ο ελληνικός αντιρατσισμός είναι περισσότερο μια ηθική στάση, παρά ένα λογικό συμπέρασμα, που προκύπτει από τις καταστροφικές εμπειρίες του ρατσισμού στην ιστορία της ανθρωπότητας. Χειρότερα: ο ελληνικός αντιρατσισμός μπορεί να είναι μόδα, όπως κάποτε ήταν της μόδας να είναι κάποιος αριστερός. Και όλοι ξέρουμε τι απέγιναν οι βάτες που φορούσαμε τη δεκαετία του ’80.
Τρίτον, η μονοκαλλιέργεια –και μάλιστα– ενός ηθικού δόγματος παράγει υπερβολές. Όταν όλοι λένε το ίδιο πράγμα, ο μόνος τρόπος για να διακριθεί κάποιος είναι να φωνάξει περισσότερο ή να ανακαλύψει αιρετικούς. Έτσι, διάφοροι προβληματισμοί που θα μπορούσαν να αποδειχθούν γόνιμοι, χαρακτηρίστηκαν «ρατσισμός» και εξοβελίστηκαν από τον δημόσιο διάλογο μαζί με εκείνους που τους διατύπωσαν. Αυτή η αντίδραση γέννησε γινάτια που επίσης θολώνουν τη συζήτηση για τον ρατσισμό στην Ελλάδα. Έτσι, μ’ αυτά και μ’ αυτά φτάσαμε προχθές στο θλιβερό θέαμα να εκτοξεύει ο πρωθυπουργός της χώρας υπόνοιες χωρίς στοιχεία για τα αίτια των πυρκαγιών στον 'Εβρο.
Υπάρχει ελπίδα; Πιθανόν! Όπως διαβάζουμε στα ειδικά lifestyle έντυπα, οι βάτες ξανάρχονται στη μόδα.
Πηγή: https://www.kathimerini.gr/
