Δευτέρα 17 Μαΐου 2021

ΒΥΖΑΝΤΙΟ: ΔΟΛΟΦΟΝΙΕΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΩΝ ΠΟΥ ΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ!

Από: Δήμητρα Νάτσιου

Πηγή εικόνας: mixanitouxronou.gr

Οι δολοφονίες αυτοκρατόρων στο Βυζάντιο αποτελούσαν ένα σύνηθες φαινόμενο για την εποχή. Αρκετές φορές, μάλιστα, η ίδια η αυτοκράτειρα συμμετείχε στη συνομωσία εναντίον του συζύγου της, με στόχο την κατάληψη της εξουσίας.
Φυσικά, δεν είναι εφικτό να παρουσιαστούν όλες οι δολοφονίες. Γι’ αυτό επιλέχθηκαν οι χειρότερες και πιο ιδιαίτερες.

Ζήνων (474-491)

Πηγή εικόνας: mixanitouxronou.gr

Ο Ταρασικόδισας ή Τρασκαλισσαίος έφτασε στην Κωνσταντινούπολη με ισχυρές δυνάμεις και παντρεύτηκε την κόρη του Λέοντα, Αριάδνη. Έτσι, μετονομάστηκε σε Ζήνων, όπως ο σπουδαίος φιλόσοφος του 5ου αι.
Ο Ζήνων δεν ήταν ιδιαίτερα αγαπητός και δημοφιλής στους υπηκόους του. Η βασιλεία του, αν και μακρά, ήταν ασήμαντη με τους περισσότερους να τον κατηγορούν ότι ευθυνόταν για τις εδαφικές απώλειες της αυτοκρατορίας. Έτσι, όταν πέθανε, το 491 μ.Χ., ισχυρίστηκαν πως ο θάνατός του οφειλόταν σε δυσεντερία ή επιληψία. Οι ιστορικοί όμως της εποχής έχουν άλλη άποψη.
Λέγεται πως ο Ζήνων έχασε τις αισθήσεις του από το ποτό. Τον τοποθέτησαν αμέσως στην σαρκοφάγο, την έκλεισαν καλά ώστε να τον θάψουν γρήγορα. Εκείνος, όμως, όταν πια είχε συνέλθει, άρχισε να ουρλιάζει και η γυναίκα του τον άκουσε. Χωρίς να ταραχτεί ούτε λεπτό, ζήτησε από τους παρευρισκόμενους να αγνοήσουν τις κραυγές του. Έτσι, τον έθαψαν ζωντανό.

Νικηφόρος Φωκάς (963-969)

Πηγή εικόνας: timesnews.gr

Ο Νικηφόρος Φωκάς υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους αυτοκράτορες του Βυζαντίου. Διαδέχθηκε τον Ρωμανό Β’ μετά τον θάνατό του και για να νομιμοποιήσει την εξουσία του παντρεύτηκε την χήρα Θεοφανώ. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους υπηκόους του, αλλά κατάφερε να πετύχει πολλές νίκες εναντίον των εχθρών.
Η Θεοφανώ ωστόσο είχε κουραστεί από την ασκητική ζωή του γερασμένου συζύγου της και συνήψε σχέση με τον ανιψιό του, Ιωάννη Τσιμισκή. Οι δύο εραστές συναντιούνταν κάθε βράδυ στο παλάτι και προσπαθούσαν να βρουν τον κατάλληλο τρόπο να τον βγάλουν από τη μέση. Μαζί τους τάχθηκαν αρκετοί δυσαρεστημένοι αξιωματικοί με επικεφαλής τον Τσιμισκή.

Το τέλος του Νικηφόρου Φωκά

Έτσι, τη νύχτα της 10ης προς 11ης Δεκεμβρίου, οι συνωμότες μεταμφιέστηκαν σε γυναίκες και κρύφτηκαν στα διαμερίσματα της Θεοφανούς. Ο Νικηφόρος κοιμόταν στο πάτωμα –συνήθεια που είχε υιοθετήσει από τις εκστρατείες του- όταν εισέβαλαν στο δωμάτιό του. Τότε, ένας αξιωματικός αντί να του κόψει το λαιμό, αστόχησε και τον χτύπησε στο πρόσωπο. Ο Νικηφόρος αιμορραγούσε ακατάσχετα και σερνόταν στο πάτωμα, την ώρα που ο ανιψιός του στεκόταν απαθής. Οι υπόλοιποι τον κλωτσούσαν, μαδούσαν τα μαλλιά του και το μούσι του ενώ τα μπροστινά του δόντια έσπασαν μαζί με το σαγόνι του. Το μαρτύριό του τελείωσε όταν κάποιος του κάρφωσε το σπαθί στο στήθος. Έπειτα, του έκοψαν το κεφάλι και το κρέμασαν σε ένα παράθυρο του παλατιού.
Η Θεοφανώ χάρηκε αφού πλέον ήταν ελεύθερη να ζήσει τον έρωτά της με τον Τσιμισκή. Μόνο που κάτι τέτοιο δεν συνέβη, τελικά. Ο Τσιμισκής όχι μόνο δεν την παντρεύτηκε, όπως είχε υποσχεθεί, αλλά την έδιωξε και από το παλάτι. Η γυναίκα ταπεινώθηκε τόσο πολύ, που τελικά κλείστηκε σε μοναστήρι.

Ρωμανός Γ’ (1028-1034)

Πηγή εικόνας: wikipedia.org

Ο Ρωμανός Γ’ Αργυρός ή Αργυροπώλης, όπως τον ονομάζουν οι πηγές, καταγόταν από παλαιά οικογένεια. Είχε λάβει καλή μόρφωση και ήταν άνθρωπος με γοητευτικό παρουσιαστικό και τρόπους. Βέβαια, η ματαιοδοξία του τον έκανε να νομίζει πως ήταν άλλοτε ο Μάρκος Αυρήλιος και άλλοτε ο Αύγουστος, προσπαθώντας να τους μιμηθεί. Η βασιλεία του ήταν γενικά προβληματική, όπως επίσης και ο γάμος του. Αφού παντρεύτηκε την πενήντα πέντε ετών Ζωή και δεν κατάφερε να αποκτήσει διάδοχο, άρχισε να την παραμελεί.
Κάπου εκεί εμφανίζεται ο Ιωάννης Ορφανοτρόφος, ένας ευνούχος παρακοιμώμενος του αυτοκράτορα. Φυσικά, ως ευνούχος δεν μπορούσε να έχει βλέψεις στον αυτοκρατορικό θρόνο. Γι’ αυτό, αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την αντίθεση Ζωής και Ρωμανού προς όφελος του αδερφού του, Μιχαήλ. Τον έφερε λοιπόν σε επικοινωνία με την αυτοκράτειρα, η οποία υπέκυψε στα παρηγορητικά λόγια του όμορφου νέου. Εξάλλου, είχε πληγωθεί πολύ από τον Ρωμανό.
Πολύ σύντομα αναπτύχθηκε σφοδρός έρωτας μεταξύ τους, τον οποίο μάλιστα η αυτοκράτειρα δεν φρόντιζε καν να κρύψει από το παλάτι. Ωστόσο, όλη η κατάσταση προκάλεσε αντιδράσεις, κυρίως από την αδερφή του αυτοκράτορα, Πουλχερία, και τους φίλους της. Ο ίδιος ο Ρωμανός δεν είχε αντιληφθεί απολύτως τίποτα και όταν τον ενημέρωσαν, αρνήθηκε να το πιστέψει. Εξάλλου, δεν ενδιαφερόταν καν για τις φήμες που σχετίζονταν με τις δολοφονίες αυτοκρατόρων και δεν φανταζόταν ότι ίσως ερχόταν και η σειρά του.

Το τέλος του Ρωμανού

Οι αντιδράσεις συνεχίζονταν και μάλιστα γίνονταν απειλητικές προς τη Ζωή. Εκείνη ανησύχησε για τον έρωτά της και προσπάθησε να αμυνθεί. Ξαφνικά, η Πουλχερία και οι φίλοι της πέθαναν ενώ ο Ρωμανός αρρώστησε βαριά. Η ασθένεια ωστόσο αυτή δεν μπορούσε να τον οδηγήσει στον τάφο. Έτσι, το πρωί της 11ης Απριλίου 1034, τον βρήκαν να ψυχορραγεί στο αυτοκρατορικό λουτρό και το ίδιο βράδυ εξέπνευσε.
Αμέσως, η Ζωή έθεσε στο κεφάλι του εραστή της το στέμμα και τον έχρισε αυτοκράτορα. Στο μεταξύ, ζήτησε από τον πατριάρχη Αλέξιο να τους παντρέψει, δίνοντάς του πενήντα λίρες χρυσού για να μη φέρει αντιρρήσεις. Μόνο όταν τελείωσαν όλα, η Ζωή προχώρησε σε κηδεία του Ρωμανού που όλο αυτό το διάστημα βρισκόταν στο γειτονικό δωμάτιο νεκρός.
Βέβαια, το ενδιαφέρον του Μιχαήλ για την Ζωή εξαντλήθηκε μόλις εκείνος ανέβηκε στο θρόνο. Ζήτησε μάλιστα να την παρακολουθούν στενά, μήπως προσπαθήσει να σκοτώσει και τον ίδιο μετά από όλα όσα συνέβησαν με τον Ρωμανό.
Όπως φαίνεται, οι δολοφονίες αυτοκρατόρων στο Βυζάντιο δεν τιμωρούνταν από κανέναν και οι υπαίτιοι όχι απλώς γλίτωναν, αλλά στέφονταν οι ίδιοι αυτοκράτορες. Ίσως λοιπόν, μελλοντικά, οι υποθέσεις αυτές να μεταφερθούν στη μικρή ή μεγάλη οθόνη και πιθανόν να προκύψει ένα νέο How to get away with murder in Byzantium. Ίσως πάλι και όχι. Μέχρι τότε ας διαβάσουμε ιστορία.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο

Καραγιαννόπουλος Ι. (2001). Το Βυζαντινό κράτος. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Βάνιας
Μανιάτης Κ. Οι 5 πιο φρικιαστικές δολοφονίες Βυζαντινών Αυτοκρατόρων. Ανακτήθηκε από https://provocateur.gr/out-about/14260/oi-5-pio-frikiastikes-dolofonies-byzantinwn-aytokratorwn (τελευταία πρόσβαση 08.05.2021)

Λίγα λόγια για τον συντάκτη


Είμαι η Δήμητρα, απόφοιτη του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, με αγάπη για την τέχνη. Από μικρή μου άρεσε να γράφω ιστορίες αλλά δεν ήθελα να τις διαβάζει κανείς. Τώρα που μεγάλωσα γράφω κείμενα για να τα μοιραστώ με όλους.

Πηγή: https://www.maxmag.gr/