Σημαντικός ήταν ο ρόλος μονής κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αφού εκεί κατέφευγαν τα παιδιά για να μάθουν γράμματα και εκεί το 1818 μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία οι προύχοντες των Τρικάλων και κατέστρωσαν τα επαναστατικά τους σχέδια
Σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από την Άνω Συνοικία των Τρικάλων Κορινθίας και σε υψόμετρο 1.400μ. στην πλαγιά του όρους Κυλλήνη (Ζήρεια) βρίσκεται κτισμένη η ιστορική ιερά μονή του Αγίου Βλασίου.
Η ίδρυση της μονής συνδέεται με την εύρεση της θαυματουργής εικόνος του Αγίου Βλασίου σε σπήλαιο, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 500μ. από το σημερινό μοναστήρι. Σύμφωνα με τον ιστορικό Σταύρο Κουτίβα κάποιος ασκητής βρήκε την εικόνα του Αγίου και ανήγειρε γύρω στο 1300-1400 το πρώτο ναΰδριο, ενώ τον 17ο αιώνα κτίσθηκε ο σημερινός ναός της μονής.
Το καθολικό της μονής σώζεται μεταβυζαντινό ξυλόγλυπτο τέμπλο, που χρονολογείται τον 18ο αιώνα, οι δε φορητές εικόνες του τέμπλου αποτελούν έργα του εργαστηρίου των αδελφών Σκορδίλη στο Αίγιο και χρονολογούνται τον 17ο αιώνα.
Αξιομνημόνευτο είναι και το παλαιό βιβλίο της βιβλιοθήκης της μονής, το οποίο περιέχει τις αντιγραφείσες το έτος 1867 ακολουθίες του Αγίου Μακαρίου του Νοταρά Αρχιεπισκόπου Κορίνθου και του Αγίου ιερομάρτυρος Βλασίου Αρχιεπισκόπου Σεβαστείας.
Η μονή έγινε σταυροπηγιακή σύμφωνα και με το σωζόμενο του έτους 1716 σιγίλλιο του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίου του Γ΄.Διέθετε σημαντική κτηματική περιουσία, πολλούς μοναχούς και δύο μετόχια, τον ναό της Παναγίας Καθολικής στην Κάτω Συνοικία των Τρικάλων και τη σημερινή γυναικεία μονή της Παναγίας Κορυφής (Κορφιωτίσσης) στο Καμάρι Κορινθίας.
Σημαντικός ήταν ο ρόλος μονής κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αφού εκεί κατέφευγαν τα παιδιά για να μάθουν γράμματα και εκεί το 1818 μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία οι προύχοντες των Τρικάλων και κατέστρωσαν τα επαναστατικά τους σχέδια. Η ακμή και η πνευματική λάμψη της μονής διακόπηκε αμέσως μετά από την απελευθέρωση της Ελλάδος και κατά την περίοδο της βασιλείας του Όθωνα, αφού με εισήγηση του Ανδρέα Σπ. Νοταρά η μονή καταργήθηκε και έγινε μετόχιο του ναού του Αγίου Νικολάου της Άνω Συνοικίας των Τρικάλων.
Μάλιστα κατά την απογραφή του 1846 η μονή φέρεται ως διαλελυμένη με την περιουσία της να βρίσκεται πλέον στα χέρια των Νοταραίων.
Πλούσια είναι και η θαυματουργική παράδοση της μονής, αφού αναρίθμητα είναι τα θαύματα που έχει επιτελέσει ο Άγιος Βλάσιος, ο οποίος σύμφωνα με το συναξάριό του θεωρείται ο θεραπευτής των νοσημάτων του λαιμού και του λάρυγγα, αλλά και ο μεγάλος ιατρός για τις βαριές ασθένειες σύμφωνα με τις διηγήσεις των κατοίκων των Τρικάλων, οι οποίοι μαρτυρούν ακόμη και θεραπείες άρρωστων ζώων.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τα πάμπολλα αφιερώματα των πιστών, τα οποία κοσμούν τη θαυματουργή εικόνα του, αλλά και από το ότι κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού εκατοντάδες προσκυνητές προσέρχονταν από ολόκληρη την Κορινθία, αλλά και την Αργολίδα για να τελέσουν στη μονή τις οικογενειακές τους λειτουργίες και ταυτόχρονα να πραγματοποιήσουν το τάμα τους, το οποίο ήταν να κοιμηθούν στο δάπεδο του ναού για να λάβουν την ευλογία του θαυματουργού αγίου και να θεραπευτούν από τις ασθένειές τους.
Η ιδιαίτερη ευλάβεια που τρέφουν οι κάτοικοι της περιοχής προς τον Άγιο Βλάσιο επιβεβαιώνεται και από τη μεγάλη διάδοση του ονόματός του ως βαπτιστικού στην ευρύτερη περιοχή των Τρικάλων και του Ξυλοκάστρου.
Αξίζει δε να αναφερθεί ότι με τον ερχομό του βασιλέως Όθωνα στην Αθήνα, πολλοί Τρικαλίτες μετακινήθηκαν στις παραλιακές περιοχές της Κορινθίας και ιδιαίτερα στο Ξυλόκαστρο και στο χωριό Νεράντζα της Βόχας (η παλαιά ονομασία του χωριού ήταν Τρικαλίτικα) και μετέφεραν στους νέους τόπους της εγκατάστασής τους και την τιμή του Αγίου Βλασίου.
Πηγή: http://isthmos.gr
