Τα «Γυμναστικά» που συντάραξαν την Αθήνα το 1907
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Είναι γνωστές και έχουν αποτελέσει αρκετές φορές αντικείμενο καταγραφών οι ταραχές τις οποίες προκαλούσε ο ανέκαθεν ευέξαπτος αθηναϊκός λαός. Ιδιαιτέρως εκείνες που είχαν ως γενεσιουργό πυρήνα τη φοιτητική νεολαία κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 19ου και την πρώτη του 20ού αιώνα. Δεν ήταν σπάνιες οι ρήξεις με την Αστυνομία, η οποία πολλές φορές προέβαινε σε κακοποιήσεις και συλλήψεις των ζωηρότερων. Στις ηπιότερες περιπτώσεις χρησιμοποιούνταν οι μαγκούρες αλλά και, κατά τον Θ. Δηλιγιάννη, το «…ειρηνικόν όπλον του λαού», δηλαδή οι σανίδες. Είναι γνωστά αρκετά τέτοια γεγονότα, αλλά όχι και τα «Γυμναστικά», που ξέσπασαν στην Αθήνα τον Νοέμβριο του 1907.
Το υπόστεγο του Γυμναστηρίου Φωκιανού κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνος. Διακρίνονται οι εγκαταστάσεις της εποχής και οι γυμναζόμενοι σε χαρακτηριστικές ασκήσεις.
Αιτία, ένα υπόμνημα που υποβλήθηκε για τη σχολική γυμναστική. Κυριότερα σημεία του ήταν η υιοθέτηση του σουηδικού συστήματος ως επισήμου εκ μέρους του κράτους, η αύξηση του μισθού των γυμναστών, η ίδρυση της γυμναστικής επιθεώρησης και η εξασφάλιση του απαιτούμενου χώρου και χρόνου για τις ασκήσεις. Ανάμεσα στα άλλα, προέβλεπε ότι η σωματική αγωγή θα ήταν υποχρεωτική σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης [1].
Ο Σπυρίδων Αρβανίτης ο οποίος βρέθηκε στο επίκεντρο των «Γυμναστικών» του 1907 ως διευθυντής του Ακαδημαϊκού Γυμναστηρίου.
Φαίνεται πως ο διευθυντής του Ακαδημαϊκού Γυμναστηρίου Σπυρίδων Αρβανίτης, μάλλον υπερβάλλοντας, επέμενε να μην επιτρέπεται στους φοιτητές να δίνουν εξετάσεις, αν δεν παρουσίαζαν πιστοποιητικό ότι είχαν προσέλθει 110 φορές στο γυμναστήριο!
Οι φοιτητές, ιδιαιτέρως οι τελειόφοιτοι και οι τριτοετείς, εξεγέρθηκαν, έσκισαν τους καταλόγους του γυμναστηρίου και απείχαν από τα μαθήματα. Τα επεισόδια διήρκεσαν πολλές ημέρες και οξύνθηκαν τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου του 1907. Εν τέλει πήραν ανεξέλεγκτες διαστάσεις, με αποχή από τα μαθήματα και κατάληψη του Πανεπιστημίου και των παραρτημάτων του, ενώ η Σύγκλητος συνεδρίαζε αναζητώντας τρόπους εκτόνωσης της κατάστασης. Στις 3 Δεκεμβρίου το υπουργικό συμβούλιο αποφάσιζε να κλείσει το Πανεπιστήμιο εάν επέμεναν οι φοιτητές στις απόψεις τους. Ο υπουργός Παιδείας διέταξε μέτρα καταστολής και η Σύγκλητος αποφάσισε να διακοπούν τα μαθήματα.
Η ομάδα του Ακαδημαϊκού Γυμναστηρίου σε επιδείξεις του 1907, με τη χαρακτηριστική λευκή ενδυμασία.
Ομάδα χωροφυλάκων κατέλαβε το Πανεπιστήμιο και έκλεισε όλες τις πόρτες. Οι φοιτητές κατέλαβαν το Ανατομείο και τη Νομική, όπου και οχυρώθηκαν, ενώ ήταν οπλισμένοι με περίστροφα! Τότε έσπευσε εκεί μεγάλη αστυνομική δύναμη, η οποία απέκλεισε τις προσβάσεις, ενώ ρίχτηκαν προς εκφοβισμό και τουφεκιές στον αέρα. Και ενώ άλλοι φοιτητές έκαναν πορεία προς τη Βουλή, παρενέβη ο εισαγγελέας Κ. Λυκουρέζος. Εισήλθε στο Ανατομείο, όπου συζήτησε με τους φοιτητές. Όλοι συναίνεσαν στην αποχώρηση από τον χώρο αυτό.
Η συμφωνία περιλάμβανε την απόλυση του διευθυντή του Ακαδημαϊκού Γυμναστηρίου Σπ. Αρβανίτη. Ακολούθησαν σποραδικά μικροεπεισόδια σε διάφορα σημεία των Αθηνών, αλλά από την επομένη, 5 Δεκεμβρίου 1907, η κατάσταση άρχισε να εκτονώνεται. «Εκόπασεν εξ ολοκλήρου η θύελλα η οποία είχεν ενσκήψει κατά τας τελευταίας ημέρας εις το Πανεπιστήμιον και τα παραρτήματά του… και μόνον ο βηματισμός των φρουρών στρατιωτών ακούεται εν αυτοίς…», όπως έγραφαν οι εφημερίδες[2].
Στους υποκινητές και ο Γεώργιος Παπανδρέου!
Εντέλει η Σύγκλητος, με πρύτανη τον Μ. Κατσαρά και αντιπρύτανη τον Ν. Πολίτη, επέβαλε αυστηρές τιμωρίες στους φοιτητές οι οποίοι κατηγορήθηκαν ως πρωταίτιοι των γεγονότων. Αργότερα οι ποινές ήρθησαν και οι φοιτητές –όλοι τους επώνυμα πρόσωπα αργότερα– συνέχισαν τις σπουδές τους. Ανάμεσα στους υποκινητές ήταν οι Γεώργιος Παπανδρέου, Θ. Θεοδωρίδης, Θ. Λαμπρινόπουλος, Μιλτ. Μποσίνης κ.ά. Όσον άφορα τα αποτελέσματα των φοιτητικών κινητοποιήσεων, ο Σπυρίδων Αρβανίτης παρέμεινε επί πολλά έτη διευθυντής του Ακαδημαϊκού Γυμναστηρίου, ο κανονισμός ίσχυσε και ο εισηγητής Ι. Χρυσάφης κατέλαβε τότε τη νεοσύστατη θέση του επιθεωρητή της γυμναστικής. Σημειωτέον ότι ήταν ο πλέον πολύτιμος συνεργάτης του Γ. Παπανδρέου όταν έγινε υπουργός Παιδείας [3]!
Πηγή: https://www.taathinaika.gr/h-eksegersi-ton-foititon-pou-den-ithelan-to-mathima-tis-gymnastikis/
