Η Δύση είχε ποντάρει στην εκτίμηση ότι η Ρωσία δεν θα κλείσει την κάνουλα στην Ευρώπη. «Αντιθέτως, αν η Ευρώπη μειώσει τις εισαγωγές, η Ρωσία θα ψάχνει πελάτες» ήταν μέχρι πρότινος η εδραιωμένη πεποίθηση ανάμεσα στους διεθνείς αναλυτές· ορισμένοι μάλιστα πρότειναν έξτρα δασμούς στο αέριο της Gazprom, πιστεύοντας ότι η Ρωσία δεν έχει ρεαλιστικές εναλλακτικές.
Για την ώρα όμως η Ευρώπη είναι εκτεθειμένη στα τερτίπια του Πούτιν. Ο αγωγός Nord Stream 1, η βασική πηγή τροφοδοσίας με φυσικό αέριο, λειτουργεί μόλις στο 1/5 της δυναμικότητας και οι διεθνείς τιμές πλησιάζουν ξανά το ιστορικό υψηλό μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τώρα τίθεται το ερώτημα εάν η Μόσχα μπλοφάρει προσωρινά ή θα μεταφέρει το παιχνίδι στα άκρα.
Η στροφή της Ρωσίας προς τα ανατολικά είναι δεδομένη και έχει ήδη αρχίσει εδώ και κάποιο διάστημα. Είναι ωστόσο αμφίβολο αν οι ανατολικές αγορές, με τη σαφώς χαμηλότερη αγοραστική τους δύναμη, είναι σε θέση να υποκαταστήσουν επαρκώς τις εξαγωγές της Ρωσίας στην Ευρώπη. Ακόμη πιο αμφίβολο είναι το πόσο γρήγορα μπορεί η Μόσχα να αναπτύξει τις κατάλληλες υποδομές σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία.
Στον αντίποδα βέβαια βρίσκεται η δυνατότητα παραβίασης της κοινής λογικής από έναν απρόβλεπτο Πούτιν, ο οποίος έχει δείξει ότι είναι διατεθειμένος να θυσιάζει ακόμη και το οικονομικό συμφέρον της Ρωσίας στον βωμό των γεωπολιτικών φιλοδοξιών του. Εξάλλου, τα έσοδα της Gazprom είναι φέτος σχεδόν τριπλάσια από πέρυσι, λόγω της απότομης αύξησης της ευρωπαϊκής ζήτησης και των υψηλών τιμών που διευρύνουν τα περιθώρια κέρδους, γεγονός που προσφέρει προσωρινά στο Κρεμλίνο μαξιλάρι για πειραματισμούς.
Με την εισβολή στην Ουκρανία ως επιστέγασμα της προσωπικής στρατηγικής του, ο Πούτιν οικοδομεί μια χειρότερη επόμενη μέρα για τους Ρώσους. Ομως αυτά είναι για το μέλλον και η Ευρώπη είναι τώρα αντιμέτωπη με το παρόν, μέχρι στιγμής χωρίς πειστικό Plan B. Η μετάβαση στα ανανεώσιμα θέλει χρόνο και η μείωση της κατανάλωσης ως αυτοσκοπός ασκεί πιέσεις στον μηχανισμό για την ανάπτυξη. Ισως πιο αποτελεσματικός θα είναι τελικά ένας ήπιος χειμώνας, ώστε να μην επιβεβαιωθούν οι φόβοι ακόμη και για ενέργεια με δελτίο.
Το φθηνό αέριο της Gazprom στήριξε επί δεκαετίες την ευρωπαϊκή οικονομία. Η εξάρτηση από τη Ρωσία όμως απέδειξε ότι γεωοικονομία και γεωπολιτική πάνε χέρι χέρι. Επί χρόνια ανακυκλώναμε το κλισέ της διαφοροποίησης των πηγών. Ας την κάναμε και πράξη· γιατί τώρα τρέχουμε.
Πηγή:https://www.kathimerini.gr
