Image credit: Alina Vilchenko / pexels.com
Και στη δική μας πραγματικότητα, ίσως στην άκρη του νήματος να βρούμε μια ανάγκη για πιο βαθιά σύνδεση με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μας. Για ένα πιο ουσιαστικό, συναισθηματικό δούναι και λαβείν, με ειλικρινή επικοινωνία και έκδηλη αγάπη.
Στο βιβλίο του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, 100 χρόνια μοναξιά, όπου το πραγματικό και το φανταστικό συνθέτονται και εναλλάσσονται διαρκώς, το χωριό στο οποίο κατοικούν οι κεντρικοί ήρωες του βιβλίου, πλήττεται από μια παράξενη επιδημία αϋπνίας. Στην αρχή, οι κάτοικοι το αντιμετωπίζουν με ελαφρότητα, ενθουσιασμένοι με το πόσα πράγματα μπορούν να κάνουν στις ώρες που δε χρειάζεται πια να κοιμούνται.
Αργότερα, ανακαλύπτουν τη μοιραία εξέλιξη της αϋπνίας τους: την αμνησία. Αρχίζουν να ξεχνούν τις αναμνήσεις από την παιδική τους ηλικία, ύστερα το όνομα και την αντίληψη των πραγμάτων και τελικά, τη συνείδηση της ίδιας τους της ύπαρξης.
Η μοναξιά μοιάζει να είναι και σήμερα το κομβικό μας θέμα. Απομονωμένοι, σε καραντίνα, μόνοι και μοναχικοί, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό που μας συμβαίνει. Η ξαφνική, καθολική εγγύτητα με τους συγκατοίκους μας, συχνά εντείνει την αίσθηση της μοναξιάς, αντί να την ελαχιστοποιεί. Η τεχνολογία βοηθά να κρατάμε επαφή με κάποιους, λίγους ή πολλούς.
Σπάει ωστόσο στ' αλήθεια τη μοναξιά μας, ή είναι μια ψευδαίσθηση; Πίσω από τις οθόνες μας, μόνοι στο δικό μας χώρο, συνομιλούμε, χαμογελάμε, ανταλλάζουμε σκέψεις και συναισθήματα. Είμαστε μαζί, αλλά και μόνοι ταυτόχρονα. Αν μετακινηθούμε μερικά εκατοστά, θα χάσουμε την οπτική επαφή με τους συνομιλητές μας. Τόσο εύκολα και γρήγορα.
Επικοινωνούμε με τους άλλους από μια βολική θέση, από το πιο οικείο, ενδεχομένως, περιβάλλον που θα μπορούσαμε να σκεφτούμε· το σπίτι μας. Ένα περιβάλλον το οποίο διατηρείται καθαρό και αμόλυντο από την παρουσία των άλλων, αποστειρωμένο από ξένα σώματα. Γινόμαστε έτσι αφιλόξενοι οικοδεσπότες και ταυτόχρονα, φιλοξενούμενοι που πρέπει να περιοριστούν. Κατά μία έννοια, εδώ δεν απαιτείται κόπος, προσπάθεια, απομάκρυνση από τη ζώνη ασφαλείας μας.
Αν όντως η γεωγραφική απόσταση κάνει τόσο εύκολη την αποσύνδεση ανάμεσά μας, τι λέει αυτό για την ποιότητα της σύνδεσης που μοιραζόμασταν μέχρι τώρα;
Τελικά η μοναξιά είναι μια γεωγραφική απομόνωση, ή μήπως περισσότερο ένα κοινωνικό και ψυχολογικό φαινόμενο; Μήπως η καραντίνα που μας επιβλήθηκε από τις συνθήκες, δεν είναι παρά ένα μέσο που αναδεικνύει βαθύτερα συναισθήματα απόγνωσης, στασιμότητας και απομόνωσης; Κλεισμένοι στα σπίτια μας, απαλλαγμένοι από τους φρενήρεις ρυθμούς της καθημερινότητας, αντιμέτωποι με τον εαυτό μας, φαίνεται πως δε μπορούμε πια να αποφεύγουμε τα δυσφορικά μας συναισθήματα.
Κι αν στην αρχή αυτή η συνθήκη φαντάζει απειλητική, σύντομα θα συνειδητοποιήσουμε ότι είναι μια ευκαιρία για να έρθουμε σε επαφή με τις ανάγκες μας.
Στη θεραπεία, ξέρουμε ότι ο ύπνος επιτρέπει στον ανθρώπινο εγκέφαλο να χρησιμοποιεί τη φυσική θεραπευτική του ικανότητα, για να επεξεργαστεί τραυματικές εμπειρίες. Γνωρίζουμε ακόμα, ότι οι διαταραχές στον ύπνο, όπως η αϋπνία, σχετίζονται συχνά με δυσφορικά συναισθήματα, όπως η λύπη.
Στο βιβλίο του Μάρκες, η επιδημία της αϋπνίας (ίσως μια δυσκολία των ηρώων να αφεθούν στην επούλωση του πόνου τους), τους έσπρωξε να αναζητήσουν ο ένας τον άλλο, υπό την απειλή της αμνησίας (που ίσως εδώ συμβολίζει την αποσύνδεση). Στην αρχή, έμειναν ξάγρυπνοι μαζί, για να χαρούν τη ζωή.
Έπειτα, έλεγαν περίπλοκες ιστορίες ο ένας στον άλλον, για να εξαντληθούν και να κοιμηθούν. Κάποτε, είδαν όνειρα χωρίς να κοιμούνται και μάλιστα μπορούσαν να δουν ο ένας, το όνειρο του άλλου. Μια κοινή ανάγκη τους έφερε κοντά, πριν χαθούν στη λήθη. Ήταν λες και μπροστά στο αναπόφευκτο, κατάλαβαν ότι μαζί, ο πόνος έμοιαζε λιγότερο δυσβάσταχτος.
Και στη δική μας πραγματικότητα όμως, ίσως στην άκρη του νήματος να βρούμε μια ανάγκη για πιο βαθιά σύνδεση με τους σημαντικούς άλλους της ζωής μας. Για ένα πιο ουσιαστικό, συναισθηματικό δούναι και λαβείν, με ειλικρινή επικοινωνία και έκδηλη αγάπη. Μια ανάγκη για έναν ψυχικό τόπο όπου θα 'χωρά' ο,τιδήποτε βιαστικά καταχωνιάσαμε μέσα μας ως δείγμα της 'κακής' μας πλευράς. Και φυσικά, μια ματιά προς τα μέσα, για να δούμε αν διαθέτουμε αρκετή ανοχή για την 'κακή' πλευρά των άλλων.
Ο Μάρκες μοιάζει να αναρωτιέται σε όλο το βιβλίο αν η μοναξιά είναι επιλογή μας.
Αν είναι όντως έτσι, τότε επιλογή μας είναι και η σύνδεση, με τις δυσκολίες, τα ελλείμματα και τα τιμήματά της. Είναι επιλογή μας να αναζητήσουμε και να προσφέρουμε ειλικρινή αγάπη, τέτοια που θα ριζώσει μέσα μας και θα επουλώσει τον πόνο.
Και όσο ουσιαστικότερα μένουμε ψυχικά συνδεδεμένοι, τόσο θα ελαφραίνει η μοναξιά, γεωγραφική και ψυχολογική, αφού η αγάπη θα είναι εκεί για να μας συντροφεύει.
Πηγή: https://www.psychologynow.gr/
