FLORIAN HENSE*
Μετά τη χθεσινή συνεδρίαση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν άφησε περιθώριο για υποθέσεις αναφορικά με το μέλλον. Ανέθεσε στο προσωπικό της ΕΚΤ να εξετάσει «τρόπους ενίσχυσης της παροχής ενδείξεων για τη μελλοντική κατεύθυνση των βασικών επιτοκίων, ελαφρυντικά μέτρα όπως ο σχεδιασμός συστήματος βαθμίδων για τον εκτοκισμό των αποθεματικών, και επιλογές για το μέγεθος και τη σύνθεση πιθανών νέων αγορών σε καθαρά στοιχεία του ενεργητικού». Στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση, ο Μάριο Ντράγκι σχολίασε πως η οικονομική προοπτική της Ευρωζώνης πηγαίνει από το «κακό στο χειρότερο» και όσον αφορά τον πληθωρισμό «δεν αρέσει στην ΕΚΤ αυτό που βλέπει». Αλλά, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΚΤ, το διοικητικό συμβούλιο δεν συζήτησε τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Η ΕΚΤ θα τηρήσει, κατά πάσα πιθανότητα, στάση αναμονής για τις αναθεωρημένες προβλέψεις που θα έχουν διαμορφωθεί σε έξι εβδομάδες, όταν θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνεδρίαση.
Aυτή τη φορά ήταν εμφανής η ανησυχία της EKT για την πορεία του πληθωρισμού. Ο στόχος της ΕΚΤ είναι να κυμαίνεται ο πληθωρισμός «χαμηλότερα αλλά κοντά στο 2%», που διαφέρει έως έναν βαθμό από τους αντίστοιχους της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και της Τράπεζας της Ιαπωνίας. Τονίζοντας την αναγκαία «συμμετρία» που χρειάζεται για την επίτευξη του στόχου για τον πληθωρισμό, ο Ντράγκι πέρασε το μήνυμα πως θα ανεχόταν την αύξηση των τιμών λίγο παραπάνω από τα επιθυμητά επίπεδα. Τον Σεπτέμβριο είναι πιθανή μια μείωση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων κατά δέκα μονάδες βάσης. Το σενάριο αυτό φαίνεται πως είναι σχεδόν βέβαιο μόνον και μόνον επειδή η ΕΚΤ αναφέρθηκε σε ένα σύστημα βαθμίδων για τον εκτοκισμό των αποθεματικών προκειμένου να μειώνονται οι πιέσεις στις τράπεζες. Βάσει των στοιχείων που ανακοινώθηκαν τέλη Ιουνίου, οι τράπεζες της Ευρωζώνης επωμίζονταν μια «ποινή» της τάξεως των 7 δισ. ευρώ, επειδή «πάρκαραν» τα κεφάλαιά τους σε καταθέσεις της ΕΚΤ. Εάν το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων μειωθεί από το -0,4% στο -0,5%, τότε το κόστος αυτό θα αυξανόταν στα 9 δισ. ευρώ. Με ένα σύστημα βαθμίδων στον εκτοκισμό των αποθεματικών θα μπορούσε να υπάρξει όφελος 3 δισ. ευρώ.
Είναι πιθανό να εξετάσει, επίσης, η ΕΚΤ την επανέναρξη του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων με μηνιαίες τοποθετήσεις 35 δισ. ευρώ για ένα 12μηνο. Εάν προστεθούν εταιρικά ομόλογα 5 δισ. ευρώ τότε οι μηνιαίες αγορές θα φθάσουν τα 40 δισ. ευρώ. Ο Ντράγκι δεν άφησε κανένα σημάδι για το εάν στο πρόγραμμα αυτό θα συμπεριλαμβάνονταν π.χ. διαπραγματεύσιμα αμοιβαία.
Ο Ντράγκι τόνισε πως τα νομισματικά μέτρα στήριξης θα είναι αποτελεσματικά μόνον εάν ασκηθεί, παράλληλα, μια επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Στην περίπτωση που επιδεινωθεί η προοπτική της Ευρωζώνης τότε θα είναι ουσιαστική η σημασία της δημοσιονομικής πολιτικής, διότι έτσι τα αποτελέσματα θα είναι πιο άμεσα και ισχυρά.
* Οικονομολόγος στην Berenberg Bank.
