Πόσο έχει αλλάξει η θέση της γυναίκας στην Ελλάδα από το 1983 μέχρι σήμερα;
Να ποια θέση στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων καταλαμβάνει σήμερα η χώρα μας
Από: 
Ευθύμης Κάλφας
Ευθύμης Κάλφας
Στις 29 Ιανουαρίου του 1983, η Ελλάδα αναγνωρίζει για πρώτη φορά στις γυναίκες ίσα δικαιώματα, αλλάζοντας σημαντικά το οικογενειακό δίκαιο. Άλλωστε η Ελλάδα έπρεπε να εναρμονιστεί και να ακολουθήσει συμβάσεις διεθνών οργανισμών, τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ποια δικαιώματα καταχωρήθηκαν τότε στις Ελληνίδες γυναίκες και ποια θέση στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων καταλαμβάνει σήμερα η Ελλάδα;
Ας τα δούμε όλα με τη σειρά.
Το οικογενειακό δίκαιο του 1983
Η αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου το 1983, κατήργησε την πατριαρχική οικογένεια, τον θεσμό της προίκας αλλά και την υποχρέωση των γυναικών να αλλάζουν το επώνυμό τους μετά το γάμο. Επίσης, είχε καθιερωθεί η ανατροφή και εκπαίδευση των παιδιών με βάση τις κλίσεις και τις δεξιότητές τους και όχι με βάση το φύλο, η δυνατότητα «αξίωσης συμμετοχής» του καθένα από τους συζύγους στην περιουσία που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου, το συναινετικό διαζύγιο και η εξομοίωση των δικαιωμάτων των παιδιών που γεννήθηκαν χωρίς γάμο με τα δικαιώματα των παιδιών που γεννήθηκαν μέσα στο γάμο.
Τι είναι ο δείκτης Ισότητας των Φύλων;
Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων (Gender Equality Index) είναι ένας σύνθετος δείκτης που παρουσιάζει την πολυπλοκότητα της ισότητας των φύλων και βασιζόμενος στο πολιτικό πλαίσιο σε επίπεδο Ε.Ε, βοηθά στη διαχρονική παρακολούθηση της προόδου στο επίπεδο της ισότητας των φύλων στην Ε.Ε
Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων αποτελείται από έξι βασικούς τομείς (εργασία, χρήματα, γνώση, χρόνος, εξουσία και υγεία) και δύο περιφερειακούς τομείς (ανισότητες σε διάφορους τομείς και βία). Προβάλλει περισσότερο τους τομείς που χρειάζονται βελτίωση και στηρίζει τις αρμόδιες για την χάραξη πολιτικής στον σχεδιασμό αποτελεσματικότερων μέτρων για την ισότητα των φύλων.
Τι συμβαίνει σήμερα;
Σύμφωνα με τον δείκτη ισότητας των φύλων του EIGE, η χώρα μας βρίσκεται στην τελευταία (!!) θέση στα θέματα ισότητας φύλου συγκεντρώνοντας 50 βαθμούς, ενώ στην πρώτη θέση βρίσκεται η Σουηδία με 82,6 βαθμούς. Μάλιστα η Ελλάδα είναι το μοναδικό κράτος-μέλος που τη δεκαετία 2005-2015 επιδείνωσε τις επιδόσεις της σε τρεις τομείς: στο χρήμα (-1,2 μονάδες), στην υγεία (-1,5 μονάδες) και στον χρόνο (-1,5 μονάδες).
Ειδικότερα, οι επιδόσεις της Ελλάδας στους έξι τομείς μέτρησης είναι οι εξης:
Στον τομέα της εργασίας, ο οποίος μετράει το βαθμό στον οποίο οι γυναίκες και οι άνδρες μπορούν να ωφεληθούν από την ισότιμη πρόσβαση στην απασχόληση και τις καλές συνθήκες εργασίας, η χώρα καταλαμβάνει την προτελευταία θέση (με τελευταία την Ιταλία) με 64,2 το 2015 (71,5 μέσος όρος στην Ε.Ε.). Με πλήρη απασχόληση εργάζεται το 30% των γυναικών (έναντι 46% των αντρών) όταν στην Ε.Ε. τα ποσοστά αντίστοιχα ήταν 40% και 56%
Στον τομέα των χρημάτων ο οποίος μετρά τις ανισότητες μεταξύ των φύλων όσον αφορά την πρόσβαση σε οικονομικούς πόρους και την οικονομική κατάσταση των γυναικών και ανδρών, η Ελλάδα με βαθμολογία 70,7 (έναντι 79,6 στην Ε.Ε.) είναι επίσης η μοναδική χώρα της Ευρώπης που σε αυτή τη δεκαετία αύξησε αντί να μειώσει την οικονομική ανισότητα αντρών και γυναικών αποτυπωμένη σε αποδοχές, εισόδημα και κίνδυνο φτώχειας. Αξίζει να αναφερθεί ότι ενώ στην Ε.Ε. κίνδυνο φτώχειας αντιμετωπίζει το 17% των γυναικών και το 16% των αντρών, στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό αυξάνει σε περισσότερο από το 20% για γυναίκες και άντρες.
Στον τομέα της γνώσης που μετρά τις ανισότητες των φύλων στο εκπαιδευτικό επίπεδο, τη συμμετοχή στην εκπαίδευση και την κατάρτιση κατά τη διάρκεια της πορείας ζωής και τον διαχωρισμό των φύλων, η Ελλάδα άγγιξε το 55,6, ενώ στην ΕΕ ο μέσος όρος ανέρχεται στο 63,4. Στις περισσότερες χώρες οι γυναίκες μετέχουν περισσότερο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από τους άντρες, στην Ελλάδα όμως το 2015 ήταν περισσότεροι οι άντρες στα Πανεπιστήμια από ό,τι οι γυναίκες. Όσο για για τον έμφυλο διαχωρισμό των σπουδών, η Ελλάδα έρχεται πέμπτη από το τέλος στην κατάταξη, με υπερδιπλάσιο ποσοστό γυναικών να σπουδάζουν στους τομείς της παιδείας, υγείας, πρόνοιας και των ανθρωπιστικών και καλλιτεχνικών σπουδών από τους άντρες.
Στον τομέα του χρόνου, ο οποίος μετρά τις ανισότητες των φύλων στην κατανομή του χρόνου που αφιερώνεται στη φροντίδα και στην οικιακή εργασία και τις κοινωνικές δραστηριότητες, η Ελλάδα με 44,7 μονάδες (έναντι 65,7 στην Ε.Ε.) έρχεται προτελευταία (με τελευταία χώρα τη Βουλγαρία). Στη χώρα μας το 38% των γυναικών ασχολούνται τουλάχιστον μία ώρα την ημέρα με τη φροντίδα εξαρτώμενων μελών της οικογένειας, με τα ποσοστά στην Ε.Ε. να είναι ίδια για τις γυναίκες.
Στον τομέα της εξουσίας ο οποίος μετρά την ισότητα των φύλων στις θέσεις λήψης αποφάσεων σε όλους τους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς φορείς, η Ελλάδα με 21,7 (48,5 στην Ε.Ε.) κατέχει τη δεύτερη χειρότερη θέση στην Ε.Ε. στην εκπροσώπηση γυναικών στα κέντρα λήψης πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών αποφάσεων. Η χώρα μας ανήκει στην ομάδα των πέντε κρατών-μελών όπου οι γυναίκες εκπροσωπούν λιγότερο από το 10% των μελών των Δ.Σ. των μεγάλων επιχειρήσεων, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος έχει φτάσει το 22%. Η Ελλάδα είναι τελευταία στη συμμετοχή γυναικών στα συμβούλια των κεντρικών τραπεζών. Και έχει την όγδοη χειρότερη επίδοση στη γυναικεία εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο.
Στον τομέα της υγείας, που μετρά την ισότητα των φύλων σε τρεις πτυχές: την κατάσταση της υγείας, την υγιεινή συμπεριφορά και την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, η βαθμολογία της Ελλάδας ανέρχεται στο 83,1 σε σχέση όμως με τον επίσης υψηλότερο ευρωπαϊκό μέσο του 87,4. Είναι ενδεικτικό πως η Ελλάδα παραμένει το κράτος-μέλος με το μεγαλύτερο ποσοστό μόνων μητέρων που δεν μπορούν να καλύψουν τις ιατρικές τους ανάγκες (30% έναντι 12% στην Ε.Ε.) και την οδοντιατρική τους περίθαλψη (34% έναντι 14% στην Ε.Ε.).
Πηγή: https://mikropragmata.lifo.gr
