Μια μέρα σαν σήμερα, 29 Σεπτεμβρίου 1902, έφυγε από την ζωή στο Παρίσιο συγγραφέας Εμίλ Ζολά. Κύριος εκπρόσωπος του γαλλικού νατουραλισμού, παρεμβατικός και μαχητικός, έθιξε μεγάλα κοινωνικά ζητήματα με το έργο του. Είναι ο συντάκτης της περίφημης επιστολής «Κατηγορώ» που συνόψισε την υπόθεση του Γάλλου υπολοχαγού Ντρεϊφούς.
Του Ευθύμιου Σακκά
Μια μέρα σαν σήμερα, 29 Σεπτεμβρίου 1902, πέθανε από ασφυξία στο διαμέρισμά του στο Παρίσι ο Εμίλ Ζολά. Ήταν 62 ετών και ο θάνατός του αποδόθηκε σε ατύχημα εξαιτίας διαρροής αερίου. Φίλοι και πλήθος κόσμου συνέρρευσαν στο σπίτι του σοκαρισμένοι από το γεγονός που πήρε τεράστια δημοσιότητα και εκτός Γαλλίας. Ανάμεσά του κι ο λοχαγός Αλφρέντ Ντρεϊφούς. Στην κηδεία του λίγες μέρες αργότερα, στο νεκροταφείο της Μονμάρτρης, εργάτες κι ανθρακωρύχοι από τον γαλλικό Βορρά τον αποχαιρετούσαν φωνάζοντας «Ζερμινάλ! Ζερμινάλ!» ενώ ο Ανατόλ Φρανς διάβαζε το «Κατηγορώ!».
Είχε γεννηθεί το 1840 στο Παρίσι Η μητέρα του ήταν Γαλλίδα και ο πατέρας του Ιταλός κι η οικογένεια μετακόμισε στην επαρχιακή πόλη Αίξ της Προβηγκίας, όπου ο Ζολά πέρασε τα παιδικά του χρόνια.Το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσε έπαιξε σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της ψυχοσύνθεσής του και επέδρασε καταλυτικά στο μετέπειτα συγγραφικό του έργο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι χαρακτηρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους νατουραλιστές συγγραφείς.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο στενότερος φίλος του Ζολά κατά την παιδική του ηλικία ήταν ο μετέπειτα ζωγράφος Σεζάν. Οι δυο τους μοιραζόταν το όνειρο της μετάβασής τους στο Παρίσι για να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους και ο Ζολά έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε ο Σεζάν να αποφασίσει τελικά να ασχοληθεί σοβαρά με την ζωγραφική. Πάντως οι σχέσεις τους διακόπηκαν άδοξα όταν ο Ζολά σκιαγράφησε με τα μελανότερα χρώματα τη ζωή του φίλου του μέσα από τον χαρακτήρα του Κλώντ Λανιέ στο δέκατο τέταρτο μυθιστόρημα της σειράς Ρουγκόν-Μακάρ.
(Στη φωτογραφία αριστερά, ο Ζολά σε ταξίδι με τρένο όταν έγραφε «Το ανθρώπινο κτήνος»).
Ο Ζολά έπειτα από κάποιες αποτυχημένες προσπάθειες να σπουδάσει αποφασίζει να ασχοληθεί αποκλειστικά με το γράψιμο και μάλιστα οι πρώτες του απόπειρες επικεντρώθηκαν στον ποιητικό λόγο. Το μυθιστορηματικό του έργο όμως ήταν αυτό που του πρόσφερε την καταξίωση. Το πρώτο του βιβλίο «Τα διηγήματα της Νινόν» ήρθε όταν ήταν είκοσι τεσσάρων ετών και ακολούθησε «Η εξομολόγηση του Κλώντ» που προκάλεσε αίσθηση για τον κυνισμό του.
Η δημιουργική έξαρση του Ζολά ήρθε την δωδεκαετία 1871-1893, οπότε και έγραψε τον μυθιστορηματικό κύκλο Ρουγκόν-Μακάρ, μέσα από τον οποίο παρουσιάζει την κοινωνική ιστορία μιας οικογένειας. Τα σημαντικότερα έργα αυτού του κύκλου είναι «Η ταβέρνα», «Η Νανά» και η κορύφωση ήρθε με το «Ζέρμιναλ». Σκοπός του έργου του ήταν να καυτηριάσει την κοινωνική πραγματικότητα που οδηγεί τον λαό στην εξαθλίωση γι’ αυτό και στην πορεία του ο συγγραφέας δημιούργησε πολλούς εχθρούς αλλά αγαπήθηκε και από πλήθος αναγνωστών.
Ένα άλλο σημαντικό γεγονός της διαδρομής του υπήρξε και η περίφημη υπόθεση Ντρέιφους που ταλάνισε την γαλλική κοινωνία για πολλά χρόνια και στάθηκε αφορμή και πηγή για πολλά λογοτεχνικά κείμενα.
Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας L'Aurore στις 13 Ιανουαρίου 1898.
Ο Ζολά είχε καθοριστική συμβολή στην επίλυση της υπόθεσης απευθύνοντας την περιβόητη επιστολή του Κατηγορώ προς τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας εκφράζοντας τον αποτροπιασμό του για τον ρόλο που διαδραμάτισε ο στρατός στην υπόθεση.
Πηγή: https://bookpress.gr/stiles/san-simera/1872-zola
