Από: Κυριακή Δαρζάνου
Πηγή εικόνας: magazine.noa.gr
Η Μεγάλη Άρκτος είναι από ένας από τους γνωστότερους αστερισμούς και αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο αστερισμό που γνωρίζουμε. Είναι ένας αστερισμός που δε δύει ποτέ από τον ουρανό. Το χαρακτηριστικό της σχήμα σε “κατσαρόλα” ή “άμαξα” παρατηρήθηκε πρώτη φορά στον ουρανό από τον Πτολεμαίο.
Οι αρχαίοι Έλληνες, προσπαθώντας να εξηγήσουν αυτό το σχήμα των αστεριών, δημιούργησαν πολλούς μύθους, για να δώσουν μία ερμηνεία σε αυτό το φαινόμενο.
Οι αρχαίοι Έλληνες, προσπαθώντας να εξηγήσουν αυτό το σχήμα των αστεριών, δημιούργησαν πολλούς μύθους, για να δώσουν μία ερμηνεία σε αυτό το φαινόμενο.
Ο μύθος της Καλλιστούς
Η Καλλιστώ ήταν μια όμορφη νύμφη και ιέρεια της Άρτεμις, που είχε ορκιστεί αιώνια παρθενία στη θεά. Όταν την είδε όμως ο Δίας, του άρεσε πολύ. Με σκοπό, λοιπόν, να την αποπλανήσει, μεταμφιέστηκε στη θεά Άρτεμις. Η οργισμένη Άρτεμις μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε αρκούδα. Σε μία άλλη εκδοχή του μύθου, ήταν η Ήρα κυριευμένη από τη ζήλια της, που μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε αρκούδα.
Η Καλλιστώ γέννησε ένα γιο, τον Αρκάδα, το μετέπειτα γενάρχη της Αρκαδίας. Μεταμορφωμένη σε αρκούδα, αναζητούσε το γιο της και περιπλανιόταν στα δάση, μέχρι που τελικά το συνάντησε. Εκείνη θέλησε να τον αγκαλιάσει, αλλά αυτός δεν αναγνώρισε τη μητέρα του, φοβήθηκε την αρκούδα και σήκωσε το όπλο του, για να τη σκοτώσει. Ο Δίας όμως τους λυπήθηκε και για να εμποδίσει το έγκλημα, τους ανύψωσε στον ουρανό, όπου έγιναν η Καλλιστώ η Μεγάλη Άρκτος και ο Αρκάδας η Μικρή Άρκτος.
Αυτή η τιμή που τους έγινε, εξαγρίωσε περισσότερο την Ήρα, η οποία παρότρυνε τον Ωκεανό και τη Θέτιδα να απαγορεύσουν στους δύο αυτούς αστερισμούς, να πλησιάζουν τα υγρά βασίλεια τους. Εξαιτίας της απαγόρευσης αυτής οι Άρκτοι περιστρέφονται συνεχώς γύρω από τον ουράνιο πόλο, χωρίς ποτέ να δύουν κάτω από τον ορίζοντα.
Η γέννηση του Δία
Όταν γεννήθηκε ο Δίας, η μητέρα του για να τον προστατεύσει από τον πατέρα του Κρόνο, που έτρωγε τα παιδιά του, τον έκρυψε σε μία σπηλιά στην Κρήτη. Στην σπηλιά το φρόντιζαν οι νύμφες της Ίδας, η Ελίκη και η Κυνοσούρα. Ο Δίας μεγαλώνοντας και παίρνοντας την εξουσία από τον πατέρα του, Κρόνο, τις πήρε μαζί του και τις έκανε αστερισμούς, τη Μεγάλη και τη Μικρή Άρκτο. Φρόντισε να μη δύουν ποτέ, ώστε να τις βλέπουν πάντα οι άνθρωποι, να τις τιμούν και να τις έχουν σημάδι τη νύχτα.
Ο έρωτας της θεάς Δήμητρας και του θνητού Ιασίωνα
Ο τρίτος γνωστός εραστής της Δήμητρας ήταν ένας θνητός, ο Ιασίωνας. Υπάρχουν δύο εκδοχές για τη γνωριμία και τη σχέση τους. Η πρώτη, τους θέλει να γνωρίζονται στους γάμους του Κάδμου και της Αρμονίας. Στη δεύτερη και επικρατέστερη, γνωρίζονται στην Κρήτη, στο βουνό Ίδη, όπου ο Ιασίωνας κυνηγούσε. Και οι δύο εκδοχές, πάντως, καταλήγουν στην ερωτική συνεύρεση της θεάς και του θνητού σε έναν αγρό, που είχε οργωθεί τρεις φορές και του χάρισε το σπόρο του σιταριού. Στη δεύτερη εκδοχή, η θεά γέννησε τον Πλούτο, που χάριζε στους ανθρώπους πλούτη και αφθονία ή το Φιλόμηλο (με την διττή σημασία του ονόματος μήλο-καρπός δέντρου ή μήλον-πρόβατον, αίγα ή βούς).
Και στις δύο εκδοχές των μύθων, το κοινό σημείο είναι ότι ο Δίας δεν ενέκρινε τη σχέση αυτή, μεταξύ της θεάς και του θνητού, με αποτέλεσμα να κεραυνοβολήσει τον Ιασίωνα. Ο Ιασίωνας μετετράπη στη Μεγάλη Άρκτο και ο γιος του ζευγαριού έγινε ο διπλανός αστερισμός του Βοώτη, που οδηγεί την άμαξα στον ουρανό.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
Αρχαία Ελληνική Μυθολογία Δήμητρα, ανακτήθηκε από http://users.sch.gr/ipap/theotites/demeter/demeter.htm
Η Μεγάλη Άρκτος και ένας ουρανός που αγνοούμε, ανακτήθηκε από http://magazine.noa.gr/archives/3144
https://web.archive.org/web/20060503221952/http://www.astrologicon.org/bibliotheca/eratosthenes/eratosthenes_katasterismoi.htm
Πηγή:https://www.maxmag.gr/
