Τρίτη 29 Απριλίου 2025

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΜΗ: Η ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΝΟΗΜΑΤΟΣ!

Αναζητούμε έναν γενικό ουμανισμό και έναν απρόσωπο ανθρωπισμό. Ίσως αυτό να είναι το πιο ανησυχητικό ως κοινωνία.

Μητροπολίτης Σιγκαπούρης και Νοτίου Ασίας, Κωνσταντίνος - Διδάκτορας Κοινωνιολογίας

Στιγμιότυπο από την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό, Σάββατο 26 Απριλίου 2025. (AP Photo/Markus Schreiber) VIA ASSOCIATED PRESS

Ένα κεφάλαιο για την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έκλεισε το Σάββατο που μας πέρασε με την εξόδιο ακολουθία και ταφή του Πάπα Φραγκίσκου. Ο άνθρωπος που τον αποκαλούσαν «Πάπα των φτωχών και των μεταναστών». Στα δώδεκα χρόνια της Παπικής του θητείας αντί να “εξουσιάζει” καθήμενος στον χρυσό θρόνο του, αυτός παραμέρισε πολλές φορές το αυστηρό πρωτόκολλο. Περπάτησε στις λάσπες του κόσμου, άγγιξε τα χέρια εκείνων που δεν έχουν τίποτα να δώσουν και μίλησε στις καρδιές αυτών που δεν έχουν φωνή. Ένας Πάπας που έσπασε τα καλούπια, που έκανε το Βατικανό να μοιάζει λιγότερο με ψυχρό ανάκτορο και περισσότερο ανθρώπινο και προσιτό.
Την Δευτέρα του Πάσχα, τον κάλεσε ο Δημιουργός του. Το σκήνωμά του εκτέθηκε για 3,5 μέρες. Πέρασαν περίπου 130.000 άνθρωποι να τον αποχαιρετήσουν. Στην κηδεία του, άλλοι 250.000. Και κάπου εδώ, εγώ που δεν είμαι Ρωμαιοκαθολικός και δεν βάζω τον παράγοντα συναίσθημα θα παρατηρήσω: Οι παραπάνω αριθμοί, έχουν πολλαπλή ερμηνεία. Το προφανές είναι ότι η πλατεία του Αγίου Πέτρου γέμισε.
Η απόδοση τιμών ήταν όπως άρμοζε στην περίσταση. Δεκάδες αρχηγοί κρατών παρεβρέθηκαν. Πλήθος κόσμου στους δρόμους για να πετάξει ένα λουλούδι στο σκήνωμα του Ποντίφικα κατά την διαδρομή του από το Βατικανό στην Βασιλική της Παναγίας όπου ετάφη.
Αν, όμως, κοιτάξεις πιο προσεκτικά τις εικόνες που τα παγκόσμια δίκτυα μετέδωσαν μοιάζουν με γροθιά στο στομάχι της Καθολικής Εκκλησίας. Γιατί οι αριθμοί είναι μικροί. Είναι απογοητευτικά λίγοι, αν αναλογιστούμε το μέγεθος του ανθρώπου που αποχαιρετήσαμε. Ένας Πάπας που ήταν στους 10 πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον κόσμο. Ένας Πάπας που άλλαξε την αφήγηση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, που από σύμβολο εξουσίας την έκανε – έστω για λίγο – σύμβολο αγάπης, ανεκτικότητας και ταπεινότητας. Και όμως, τα πλήθη που μαζεύτηκαν για να πουν το τελευταίο αντίο δεν ήταν αυτά που κάποιος θα περίμενε.
Και εδώ αρχίζουν οι δύσκολες σκέψεις. Να υποθέσουμε ότι είναι θέμα εποχής; Ότι ο κόσμος δεν έχει πια το χρόνο, τη διάθεση, τη σύνδεση με κάτι πνευματικό, με κάτι ανώτερο; Να πούμε ότι ζούμε στην εποχή του εφήμερου; Μια εποχή που όλα έχουν ημερομηνία λήξης, από τα συναισθήματα μέχρι τις αξίες μας; Που όλα είναι αναλώσιμα, σαν τις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που βλέπουμε το βράδυ και ξεχνάμε το επόμενο πρωί; Ακόμα και όταν ο θάνατος του πνευματικού ηγέτη της πολυπληθέστερης εκδοχής του Χριστιανισμού δεν προκαλεί μαζική συγκίνηση, τότε μήπως πρέπει να αναρωτηθούμε τι πραγματικά έχει συμβεί;
Η δημόσια εικόνα του Πάπα Φραγκίσκου, αυτό δηλαδή που ο ίδιος είχε επιλέξει να προβάλει, ήταν το “πακέτο” που αναζητά η εποχή μας. Ήταν η φωνή που έλεγε: «Κοίτα τον διπλανό σου. Κοίτα τον στα μάτια, κι ας μην έχεις τίποτα να του δώσεις. Κοίτα τον και δες τον ως άνθρωπο». «Η Εκκλησία δεν είναι χρυσός και μεγαλεία. Είναι το χέρι που απλώνεις στον πεινασμένο, το σπίτι που ανοίγεις στον άστεγο, το καταφύγιο που δίνεις στον πρόσφυγα». Και αυτή η φωνή τώρα σώπασε. Και το χειρότερο είναι ότι, ίσως, ο κόσμος δεν έχει διάθεση να την ακούσει πια. Δεν τον νοιάζει.
Βέβαια, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινής σε αρκετές περιπτώσεις τα “ανοίγματα” του Ποντίφικα Φραγκίσκου ήταν λίγο διφορούμενα. Πρόχειρα μπορούμε να θυμηθούμε:
- Πως η διάχυτη αγάπη και αδελφοσύνη του προς την Ορθόδοξη Εκκλησία συνοδευόταν και με την έμπρακτη του υποστήριξη προς την Ουνία. Το εκκλησιαστικό αυτό φαινόμενο αποτελεί τροχοπέδη για τον ουσιαστικό διάλογο μεταξύ των δύο Εκκλησιών.
- Πολλές από τις συμφωνίες που έχει υπογράψει για διάφορα ζητήματα προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων στους κύκλους του Βατικανού. Στην επίσκεψη του το 2024 στην Σιγκαπούρη ο Πάπας στην συνάντηση του με τους εκπροσώπους των διαφόρων θρησκειών είπε πως “κάθε θρησκεία αποτελεί δρόμο για την σωτηρία και τον Θεό”. Η τοποθέτηση του αυτή προκάλεσε πανικό στους καρδινάλιους που τον συνόδευαν και προσπαθούσαν να το “μαζέψουν” στην μετάφραση από τα ιταλικά στα αγγλικά. Η δήλωση αυτή “πούλησε” στα τοπικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα αλλά αρκετοί Ρωμαιοκαθολικοί δήλωσαν απογοητευμένοι θεωρώντας πως ήταν το τελευταίο πράγμα που ήθελαν να ακούσουν από τον πνευματικό ηγέτη τους.
Αυτός ήταν όμως ο Πάπας Φραγκίσκος. Με τις φωτεινές και τις λιγότερες φωτεινές πλευρές του. Δεν είναι η στιγμή για την αποτίμηση του έργου του και της προσωπικότητας του. Άλλο είναι το ζήτημά μας. Ας είμαστε ειλικρινείς. Ζούμε σε μια εποχή που οι άνθρωποι τρέχουν πίσω από το εφήμερο. Πίσω από το χρήμα, τα likes, την αναγνώριση. Σε έναν κόσμο όπου η πνευματικότητα, μοιάζει πολυτέλεια για όσους έχουν λύσει τα βασικά τους προβλήματα. Αναζητούμε έναν γενικό ουμανισμό και έναν απρόσωπο ανθρωπισμό. Ίσως αυτό να είναι το πιο ανησυχητικό ως κοινωνία. Ότι έχουμε ξεχάσει πως η πίστη – όχι απαραίτητα η θρησκευτική πίστη, αλλά η πίστη σε κάτι μεγαλύτερο από εμάς – δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Είναι αυτό που μας κρατάει ανθρώπους.
Ίσως ακουστεί υπερβολικό. Αλλά τώρα που ο Πάπας Φραγκίσκος μας “έφυγε”, ας μη θρηνήσουμε για εκείνον. Ας θρηνήσουμε για μας. Γιατί, αν δεν μπορούμε να τιμήσουμε έναν άνθρωπο που αφιέρωσε τη ζωή του στο να υπενθυμίσει στον κόσμο ότι η αγάπη και η ταπεινότητα είναι οι μεγαλύτερες αξίες, τότε ίσως το πρόβλημα δεν είναι στην πίστη. Μάλλον, είναι στην καρδιά μας και στις επιλογές της ζωής μας. Μου έκανε εντύπωση πως πολλοί από το πλήθος κρατούσαν επιγραφές που έγραφαν “Ευχαριστούμε Φραγκίσκο”. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις όπως στην κηδεία του Παπά Ιωάννη Παύλου Β΄ στην πλατεία του Βατικανού όλοι φώναζαν “Άγιος”. Ας παραδεχτούμε, λοιπόν, πως οι εποχές άλλαξαν και πλέον οι κοινωνίες δεν θέλουν πρότυπα και Αγίους αλλά κάποιους να τους χαϊδεύουν τα αυτιά και να τους ηρεμούν από τις ατέλειες και τις ενοχές τους. O tempora, o mores!
Ένα είναι σίγουρο. Στο τέλος της ημέρας, το εφήμερο θα σβήσει. Η καλοπέραση, τα χρήματα, η δόξα, όλα θα χαθούν. Και αν η καρδιά μας έχει σκληρύνει τόσο που δεν χωράει πια την αγάπη, τότε τι μένει; Τι θα μας κρατάει όρθιους; Αυτή είναι η ερώτηση που πρέπει να κάνουμε, όχι στον Πάπα που έφυγε, αλλά σε εμάς που μείναμε. Ο Φραγκίσκος αναπαύεται εν ειρήνη, αλλά εμείς παραμένουμε εδώ. Και το ερώτημα είναι: Εμείς τι θα κάνουμε;

Πηγή: https://www.huffingtonpost.gr/entry/pera-apo-te-rome-e-katholike-krise-noematos_gr_680c6dbde4b04560cabe78a5