Της Ελένης Κάραμποττ
Η ευημερία των παιδιών σήμερα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ειρήνη του κόσμου, αύριο. Στις 11 Δεκεμβρίου σε όλο τον πλανήτη γιορτάζεται εδώ και 71 χρόνια η Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού. Ημέρα της ίδρυσης της UNICEF (United Nations International Children’s Emergency Fund- Διεθνές Ταμείο Επείγουσας Βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά), που δημιουργήθηκε από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1946, με έδρα τη Νέα Υόρκη και στόχο την προστασία των δικαιωμάτων των ανηλίκων, την παροχή μακροπρόθεσμης ανθρωπιστικής τους βοήθειας και τη στήριξη σχετικών αναπτυξιακών προγραμμάτων.
Ως διακυβερνητικός οργανισμός ο οποίος δραστηριοποιείται σε 190 χώρες, με κύρια έσοδα που προέρχονται από κυβερνήσεις κρατών και ιδιώτες, είναι υπολογίσιμος για τις αρχές κάθε τόπου, σε αντίθεση με μη κυβερνητικές οργανώσεις ανάλογου ανθρωπιστικού χαρακτήρα.Το 1965, μάλιστα, τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, για την προστασία των παιδιών του Τρίτου Κόσμου.
Ωστόσο, εκατομμύρια κορίτσια και αγόρια εξακολουθούν καθημερινά να αντιμετωπίζουν ανισότητες, με τα δικαιώματά τους να παραβιάζονται, θέτοντας σε κίνδυνο το μέλλον τους, αλλά και διαιωνίζοντας ένα φαύλο κύκλο μειονεξίας από γενιά σε γενιά.
Εκατομμύρια ανήλικοι πεθαίνουν από ασθένειες που προλαμβάνονται, ή πέφτουν θύματα πολεμικών συρράξεων και συγκρούσεων, δεν έχουν τροφή, στέγη και καθαρό νερό, υφίστανται βία, κακοποίηση και διακρίσεις, δεν πηγαίνουν στο σχολείο και δεν ακούγεται η φωνή τους! Έτσι, στις 20 Νοεμβρίου 1989, με πρωτοβουλία της τότε Πολωνικής κυβέρνησης και της UNICEF, υιοθετήθηκε ομόφωνα από τα Ηνωμένα Έθνη και τέθηκε σε ισχύ ένα χρόνο αργότερα, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Convention on the Rights of the Child), η οποία βασίζεται στην αδιαπραγμάτευτη ανάγκη κάθε ανθρώπινης ύπαρξης, που ανήκει στην ευάλωτη ηλικιακή ομάδα κάτω των 18 ετών, να επιβιώσει και να ενηλικιωθεί, αναπτύσσοντας πλήρως τις δυνατότητές της, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, χρώματος, θρησκείας, ηλικίας, αναπηρίας, καταγωγής και κοινωνικής τάξης.
Τα 54 άρθρα της επικυρώθηκαν από 193 κράτη, εκτός από τις ΗΠΑ και τη Σομαλία, καθώς δεν της έχουν δώσει νομική ισχύ,παρόλο που την έχουν υπογράψει, ενώ στην Ελλάδα κυρώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1992 με τον Ν.2101/92 και περιλαμβάνει τρεις μεγάλες κατηγορίες δικαιωμάτων: Προστασία (από κάθε μορφής κακοποίηση, εκμετάλλευση, διάκριση, ρατσισμό, κ.λπ.)
Παροχές (δικαίωμα στην εκπαίδευση, την υγεία, την πρόνοια, την ψυχαγωγία, κ.λπ.)
Συμμετοχή (δικαίωμα στην έκφραση γνώμης, την πληροφόρηση, τον ελεύθερο χρόνο, κ.λπ.).
Σύμφωνα, λοιπόν, με τον πρώτο αυτό παγκόσμιο νομικά δεσμευτικό κώδικα τίθενται στοιχειώδεις αρχές για τα δικαιώματα ειδικής φροντίδας, προστασίας και ευημερίας των παιδιών στα διάφορα στάδια εξέλιξής τους, καθορίζοντας με σαφήνεια πως:
Το βασικό δικαίωμα τους αποτελεί το να είναι …παιδιά και να καλύπτονται όλες τους οι ανάγκες για τροφή, νερό, σπίτι, γονείς, αγάπη, ευτυχία, ασφάλεια, φροντίδα, υγεία, ειρήνη, ισότητα, παιχνίδι, μόρφωση, δίκαιη μεταχείριση και να ακούγεται η φωνή τους! Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στη ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη Οι γονείς έχουν τον πιο σημαντικό ρόλο στην ανατροφή τους Η οικογένεια έχει την ευθύνη να βοηθά το παιδί να μαθαίνει να ασκεί τα δικαιώματά του και να εξασφαλίζει την προστασία τους Οι ενήλικες πρέπει να κάνουν αυτό που είναι καλύτερο για τα παιδιά. Όταν παίρνουν αποφάσεις, πρέπει να σκέφτονται τις συνέπειες που θα έχουν σε εκείνα Το κράτος έχει ευθύνη για την εξασφάλιση και την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών. Πρέπει να βοηθά την οικογένεια να τα προστατεύει και να δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου θα μπορούν να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν πλήρως. Ας αποτελέσουν, λοιπόν, οι δύο αυτές ημέρες/αφιερωμένες στα παιδιά όλου του κόσμου την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου στη ζωή τους! Για να μπορούμε να τα κοιτάμε στα μάτια και να διαπιστώνουμε μια ψυχή που γελά, που είναι ευτυχισμένη, που αντιμετωπίζειμε αθωότητα κι ανεμελιά τα παιδικά της χρόνια! Ας υπενθυμίζουν στους «μεγάλους», να σέβονται τους «μικρούς» γι΄αυτό που είναι: παιδιά!
Για να αρχίσουμε όλοι να ζούμε σε ένα κόσμο πιο ανθρώπινο, δίκαιο και ειρηνικό. Ένα κόσμο στον οποίο θα μεγαλώσουν αύριο τα παιδιά αυτών των παιδιών. Και πρωτίστως να μην ξεχνάμε πως η ευημερία των παιδιών σήμερα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ειρήνη του κόσμου, αύριο!
Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού κάθε ανήλικος (θεωρείται κάθε κορίτσι και αγόρι έως 18 ετών) έχει δικαίωμα:
-Να έχει ένα όνομα που πρέπει να αναγνωρίζεται επίσημα από το κράτος.
Έχει δικαίωμα σε μια εθνικότητα (να ανήκει σε μια χώρα)
-Σε μια ταυτότητα -ένα επίσημο αρχείο του ποιος/α είναι. Κανείς δεν πρέπει να του το στερήσει
-Να ζει με μια οικογένεια που νοιάζεται για το ίδιο. Να μεγαλώσει με τους γονείς (ή τον γονέα) του, αν είναι δυνατό, εκτός και αν αυτό είναι κακό για εκείνο
-Αν ζει σε διαφορετική χώρα από αυτή που μένουν οι γονείς του, έχει το δικαίωμα να είναι μαζί τους,στο ίδιο μέρος
-Αν ζει κάτω από τη φροντίδα άλλων ή σε άλλες καταστάσεις μακριά από το σπίτι του, έχει δικαίωμα να εξετάζονται τακτικά οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει κι αν είναι οι κατάλληλες
-Να έχει ειδική φροντίδα και βοήθεια αν δεν μπορεί να ζήσει με τους γονείς του
-Να έχει φροντίδα και προστασία αν το υιοθετήσουν ή το αναλάβει ανάδοχη οικογένεια
-Να έχει φροντίδα και προστασία αν το υιοθετήσουν ή το αναλάβει ανάδοχη οικογένεια
-Να έχει ειδική φροντίδα και βοήθεια αν είναι πρόσφυγας (εάν εξαναγκάστηκε να φύγει από το σπίτι του και ζει σε άλλη χώρα)
-Να λέει τη γνώμη του και οι μεγάλοι να την ακούν και να την παίρνουν σοβαρά
-Να ανακαλύπτει πράγματα και να μοιράζεται τις σκέψεις του με άλλους, μιλώντας, ζωγραφίζοντας, γράφοντας ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, εκτός και αν αυτός βλάπτει ή προσβάλλει άλλους ανθρώπους
-Να επιλέξει τη δική του θρησκεία και τα πιστεύω. Οι γονείς του θα πρέπει να το βοηθήσουν να αποφασίσει τι είναι σωστό και τι λάθος και ποιο είναι το καλύτερο για εκείνο -Να διαλέξει τους φίλους του και να συμμετέχει ή να δημιουργήσει ομάδες, φτάνει να μην βλάπτει άλλους
-Να τυχαίνει σεβασμού στην ιδιωτική του ζωή
-Να λαμβάνει πληροφορίες που είναι σημαντικές για την ευημερία του, από το ραδιόφωνο, τις εφημερίδες, βιβλία, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλες πηγές. Οι ενήλικες πρέπει να βεβαιώνονται πως οι πληροφορίες που λαμβάνει δεν είναι βλαβερές και να το βοηθούν να τις βρει και να τις καταλάβει
-Να προστατεύεται από την κακομεταχείριση στο σώμα ή το μυαλό
-Να έχει ειδική εκπαίδευση και φροντίδα σε περίπτωση κάποιας αναπηρίας, ώστε να μπορεί να ζει μια ολοκληρωμένη ζωή
-Να έχει βοήθεια από το κράτος, αν είναι φτωχό ή βρίσκεται σε ανάγκη
-Να έχει την καλύτερη δυνατή φροντίδα για την υγεία του (καθαρό νερό, θρεπτικό φαγητό, ρούχα, καθαρό και ασφαλές περιβάλλον), καθώς και πληροφορίες που θα το βοηθήσουν να μείνει υγιές και να ικανοποιούνται οι βασικές του ανάγκες. Δεν πρέπει να μειονεκτεί με τρόπο που να μην μπορεί να κάνει πολλά από όσα κάνουν τα άλλα τα παιδιά -Να έχει εκπαίδευση καλής ποιότητας. Πρέπει να ενθαρρύνεται να πηγαίνει στο σχολείο μέχρι την υψηλότερη τάξη που μπορεί.
-Η εκπαίδευσή του πρέπει να το βοηθά να χρησιμοποιεί και να αναπτύσσει το ταλέντο και τις ικανότητές του. Πρέπει επίσης, να το διδάξει να ζει με ειρήνη, να προστατεύει το περιβάλλον και να σέβεται τους συνανθρώπους του
-Να εξασκεί τις παραδόσεις, τη γλώσσα και τη θρησκεία του, ή όποια άλλη επιλέξει. Ομάδες μειονοτήτων και ιθαγενών χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας ως προς αυτό το δικαίωμα
-Να παίζει και να ξεκουράζεται
-Να προστατεύεται από εργασία που το βλάπτει και που είναι επιβλαβής για την υγεία και την εκπαίδευσή του. Εάν εργάζεται, έχει το δικαίωμα να είναι ασφαλές και να πληρώνεται ικανοποιητικά
-Να προστατεύεται από επιβλαβή ναρκωτικά και από το εμπόριο ναρκωτικών
-Να έχει μια ζωή ελεύθερη από σεξουαλική κακοποίηση
-Να προστατεύεται από απαγωγή ή πώλησή του
-Να προστατεύεται από κάθε μορφής εκμετάλλευση
-Κανείς δεν επιτρέπεται να το τιμωρήσει με σκληρό ή επιβλαβή τρόπο
-Να έχει προστασία και ελευθερία από τον πόλεμο. Παιδιά κάτω των 15 ετών δεν μπορούν να αναγκαστούν να πάνε στο στρατό ή να συμμετέχουν σε πολέμους
-Να έχει βοήθεια αν πληγωθεί, αν παραμεληθεί ή αν το κακομεταχειρισθούν
-Να έχει νομική υποστήριξη και δίκαιη αντιμετώπιση από το δικαστικό σύστημα, με σεβασμό στα δικαιώματά του
-Εάν οι νόμοι της χώρας παρέχουν καλύτερη προστασία στα δικαιώματά του από ό,τι τα άρθρα της Σύμβασης, τότε πρέπει να εφαρμόζονται αυτοί οι νόμοι
-Έχει δικαίωμα να γνωρίζει τα δικαιώματά του. Οι ενήλικες πρέπει να τα γνωρίζουν και να το βοηθήσουν να τα μάθει επίσης!
Περιοδικό Κάριτας Αθήνας Τεύχος 122 Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2017
Πηγή: https://www.omorfizoi.gr
